Grammatica - Onderwerp, persoonsvorm, zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Nodig voor deze les: 

Je lesboek Nederlands, schrift en pen.

Programma

1. Herhaling grammatica zinsdelen - persoonsvorm, zinsdelen, onderwerp.

2. Maken opdrachten uit studiewijzer.

GRAMMATICA ZINSDELEN

Welke zinsdelen zijn er allemaal?

Grammatica - zinsdelen

Je kunt een zin in stukken knippen.

Groepjes woorden horen soms bij elkaar.

Zinsdelen

Je kunt een zin in stukken knippen.

Groepjes woorden horen soms bij elkaar.

Zinsdelen

We kijken samen naar een filmpje: https://youtu.be/vVyXrWhBgqQ

Elke zin heeft een betekenis.

Elk zinsdeel heeft een functie in het geven van die betekenis. 

Lesdoelen

• Ik kan de persoonsvorm van een zin vinden (stap 1)
• Ik kan zinnen in zinsdelen verdelen (stap 2)
• Ik kan het onderwerp van een zin vinden (stap 3)
• Ik kan het werkwoordelijk gezegde van een zin vinden (stap 4)

Elke zin gaat ergens over. Vaak over iets dat er gebeurt of gebeurd is.

De tweekoppige slang probeert water te drinken.

Social humanoid Sophia kijkt 

Het hongerige hondje probeert de pizza te stelen.

De geniale student kan de ingewikkelde som berekenen.

Andere gebeurtenissen 

De kern van de zin

- Er  gebeurt iets of er 'is' iets  (gezegde (incl. persoonsvorm))

- Iemand/iets doet of is dat (onderwerp)

De tweekoppige slang probeert (water) te drinken.

Het hongerige hondje probeert (pizza) te stelen.

De geniale student kan (de ingewikkelde wiskundesom) berekenen.

Welk zinsdeel is het deel tussenhaakjes?

Deze persoon/het ding/het dier ondergaat iets...

Wie/wat + wg + onderwerp (o)? 

Stappenplan zinsontleden

	Zinsdeel	Hoe vind je het?
1	Persoonsvorm (PV)	Vraagproef; tijdproef; getalsproef
2	Zinsdelen (stukjes zin)	Zinsdeelproef
3	Onderwerp (O)	Wie/wat + pv? ( doet iets)
4	Werkwoordelijk gezegde (WG)	Alle werkwoorden
5	Lijdend voorwerp (LV)	Wie/wat+wg+o? ( ondergaat iets )

Stappenplan

werkw. gezegde

onderwerp

persoonsvorm

zinsdelen

lijdend voorwerp

Hoe vind je de persoonsvorm?

Hoe vind je het onderwerp?

Hoe vind je het werkwoordelijk gezegde?

Hoe bepaal je de zinsdelen?

Wie/wat + PV?

Alle werkwoorden in de zin

1.Vraagzin

2. Andere tijd

3. Getalsproef

Plaats (groepjes) woorden voor de PV. Is de zin correct?

(zinsdeelproef)

Stappenplan: 1 t/m 4 (van 8)

1. Zoek de persoonsvorm (pv)

2. Verdeel de zin in zinsdelen

3. Zoek het onderwerp (ond)

4: Zoek het werkwoordelijk gezegde (wwg)

De juf / heeft / de klas / een online les / gegeven. 

De juf heeft de klas een online les gegeven. 

De juf heeft de klas een online les gegeven. 

De juf heeft een online les gegeven. 

De juf heeft de klas een online les gegeven. 

werkw. gezegde

onderwerp

persoonsvorm

zinsdelen

lijdend voorwerp

Grammatica zinsdelen

1. Zoek de persoonsvorm

2. Verdeel de zin in zinsdelen

3. Zoek het onderwerp

4. zoek het werkwoordelijk gezegde

Aan de slag!

Bespreken opdracht 2

Maak zelf opdracht 3 + 4 (blz. 222 + 223)

Lesdoelen

• Ik kan de persoonsvorm van een zin vinden
• Ik kan zinnen in zinsdelen verdelen
• Ik kan het onderwerp van een zin vinden
• Ik kan het werkwoordelijk gezegde vinden

• Laat zien wat jij nu weet.
• Doe mee met je eigen naam. 
• Niet (goed) deelnemen --> aantekening in Magister.

Huiswerk

Geen huiswerk!

Tenzij je opdracht 3 + 4 niet af hebt...dan moet dat morgen af zijn! (blz. 222 + 223)

Functies van (groepjes) woorden

DE MAN AAIT DE HOND

Onderwerp: iets/iemand doet iets (De man)

Lijdend voorwerp: iets/iemand ondergaat/overkomt iets (de hond)

Functies van (groepjes) woorden

DE KAPPER KNIPT HET HAAR. 

DE KLANT VAN DE KAPPER LEEST EEN KRANTJE.

Het LV in de zin vinden

Je zoekt het lijdend voorwerp, nadat je het onderwerp en het WG gevonden hebt (volgens stappenplan)

De vraag luidt: " Wie/wat + WG + onderwerp?" 

antwoord op de vraag is het LV

Tot slot: het LV begint nooit met een voorzetsel, zoals achter, voor, tussen, over, onder en naast'

Zelfstandig werken (15 min)

Maak opdracht 2, 3 (gaan over alle zinsdelen) op blz. 194

Klaar? > HW: opdracht 4 +5 (blz. 194) en 6 blz(195)

Extra oefenen: Cambiumned - oefenen - grammatica - zinsdelen

1. Begintoets (www.cambiumned.nl)

Wat is de persoonsvorm in de volgende zin?:
Gebruik stappenplan!
Naar mijn weten laten leraren ons altijd veel te veel huiswerk maken.

1. mijn
2. weten
3. laten
4. maken

Hoeveel zinsdelen bevat de zin?
Gebruik stappenplan!
De juf voetbalde zondag tegen AMVJ dames 1

1. 3
2. 4
3. 5
4. 6

Wat is het onderwerp in de volgende zin?
Gebruik stappenplan!
Bij de bakker om de hoek kunnen de scholieren heerlijk belegde broodjes kopen.

1. De bakker om de hoek
2. de scholieren
3. heerlijk belegde broodjes
4. belegde broodjes

Opdracht 1 t/m 3 boek

Overleggen met Jadwiga!