4.3. massa

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

4.3 Massa

Geef de naam van een proces waarbij de producten minder chemische energie hebben dan de beginstoffen.

1. Endotherm
2. Exotherm
3. Isotherm
4. Geen van bovenstaande antwoorden

Bederven is een chemische reactie. Door eten in de koelkast te stoppen bederft eten minder snel. Geef aan welke factor de reactiesnelheid beïnvloedt.

1. Katalysator
2. Temperatuur
3. Verdelingsgraad
4. Concentratie

Enzymen versnellen chemische reacties in het lichaam. Geef de chemische benaming voor een enzym.

De reactiesnelheid is hoger bij een

1. Hoge concentratie
2. Lage concentratie

De reactiesnelheid is lager bij

1. Een fijnere verdelingsgraad
2. Een minder fijne verdelingsgraad
3. De verdelingsgraad is niet van invloed

Leerdoelen 

Aan het eind van de les kan je:

• Uitleggen wat de wet van massabehoud inhoudt
• Molverhoudingen gebruiken om massaberekeningen uit te voeren aan reacties

Wet van behoud van massa

Tijdens een chemische reactie gaat geen massa verloren

Wet van behoud van massa

Wet van behoud van massa

Laten zien tot 4:45

 Het maken van nitroglycerine

Als ik 0,5 g salpeterzuur heb, hoeveel mol is dat?

Reactieschema: Glycol + salpeterzuur --> nitroglycerine + water

Reactievergelijking: C₃H₈O₃ + 3 HNO₃ -> C₃H₅N₃O₉ + 3 H₂O

Molverhouding

De verhouding tussen de moleculen in de reactievergelijking is gelijk aan de molverhouding

Reactievergelijking: C₃H₈O₃ + 3 HNO₃ -> C₃H₅N₃O₉ + 3 H₂O

Molverhouding

De verhouding tussen de moleculen in de reactievergelijking is gelijk aan de molverhouding

Reactievergelijking: C₃H₈O₃ + 3 HNO₃ -> C₃H₅N₃O₉ + 3 H₂O

C₃H₈O₃ : HNO₃ : C₃H₅N₃O₉ : H₂O

Molverhouding

Reactievergelijking: C₃H₈O₃ + 3 HNO₃ -> C₃H₅N₃O₉ + 3 H₂O

C₃H₈O₃ : HNO₃ : C₃H₅N₃O₉ : H₂O

1 : 3 : 1 : 3

0,5 gram salpeterzuur geeft 0,0079 mol salpeterzuur.

Hoeveel mol nitroglycerine heb ik?

Molverhouding

Reactievergelijking: C₃H₈O₃ + 3 HNO₃ -> C₃H₅N₃O₉ + 3 H₂O

C₃H₈O₃ : HNO₃ : C₃H₅N₃O₉ : H₂O

1 : 3 : 1 : 3

0,5 gram salpeterzuur geeft 0,0079 mol salpeterzuur.

Hoeveel mol nitroglycerine heb ik?

3:1 dus 0,0079 mol/3 = 0,0026 mol nitroglycerine

Laten zien vanaf 4:45

CH4 + 2 O2 -> CO2 + 2 H2O 

Pablo verbrandt 50 gram methaan. Hoeveel mol CO2 ontstaat hierbij?  

Rekenen aan een reactie: Stappenplan

1) Stel een kloppende reactievergelijking op.

2) Bereken het aantal mol van de gegeven stof. 

3) Bereken het aantal mol van de gevraagde stof.

4) Reken het aantal mol om naar gevraagde eenheid.  

CH4 + 2O2 -> CO2 + 2 H2O 

Er is 50 gram methaan. 

Molaire massa CH4 = 12,01 + 4x1,008 = 16,04 g/mol 
50 x 1 / 16,04 = 3,12 mol 

De verhouding CH4: CO2 = 1:1 
Dus er is ook 3,12 mol CO2

CH4 + 2 O2 -> CO2 + 2 H2O 

Pablo verbrandt 50 gram methaan. Hoeveel mol CO2 ontstaat hierbij?  

Valerio ontleedt 2 gram nitroglycerine (C₃H₅N₃O₉). Hierbij ontstaat CO₂, H₂O, N₂ en O₂. Hoeveel mol CO₂ ontstaat hierbij? 

1) Stel een kloppende reactievergelijking op.

2) Bereken het aantal mol van de gegeven stof. 

3) Bereken het aantal mol van de gevraagde stof.

4) Reken het aantal mol om naar gevraagde eenheid. 

 C3H5N3O9 -> 12 CO2 + 10 H2O + 6 N2 + O2

CH4 + 2 O2 -> CO2 + 2 H2O 

Pablo verbrandt 50 gram methaan. Hoeveel mol CO2 ontstaat hierbij?  

Valerio ontleedt 2 gram nitroglycerine (C₃H₅N₃O₉). Hierbij ontstaat CO₂, H₂O, N₂ en O₂. Hoeveel gram CO₂ ontstaat hierbij? 

1) Stel een kloppende reactievergelijking op.

 C₃H₅N₃O₉ -> 12 CO₂ + 10 H₂O + 6 N₂ + O₂

2) Bereken het aantal mol van de gegeven stof. 
n = m / M --> n = 2 /  227 = 0,0088 mol nitroglycerine

3) Bereken het aantal mol van de gevraagde stof.
Verhouding is 1 : 12 dus bij 0,0088 mol C₃H₅N₃O₉ ontstaat 0,0088 x 12 =0,11 mol CO₂

4) Reken het aantal mol om naar gevraagde eenheid. 
m = n * M --> m = 0,11 x 44 = 4,84 gram CO₂

 C3H5N3O9 -> 12 CO2 + 10 H2O + 6 N2 + O2

Aan de slag

• Maak opdracht 1 en 4 t/m 8 (blz 31)