This lesson contains 54 slides, with interactive quizzes, text slides and 4 videos.
Lesson duration is: 40 min
Items in this lesson
HC Duitsland in Europa
(1919-1991)
2.2: Duitsland na de oorlog (1945-1961)
Slide 1 - Slide
Leerdoel 1
Aan het eind van deze presentatie kun je uitleggen waarom Duitsland verdeeld raakte en hoe beide Duitse staten zich ontwikkelden.
Slide 2 - Slide
Programma
start uitleg periode 1945-1961 (Deel I)
maak aantekeningen
afronden
huiswerk
Slide 3 - Slide
Wat wordt met nazificering bedoeld?
Slide 4 - Open question
Wat bedoelde Chamberlain met peace for our time?
Slide 5 - Open question
Waarom accepteerden Frankrijk en Engeland de eisen van Hitler met betrekking tot Sudetenland zo gemakkelijk?
Slide 6 - Open question
wat weet je nog van koude oorlog?
Slide 7 - Mind map
Slide 8 - Video
Duitsland ligt in puin
Duitse steden liggen in puin, wegen en bruggen zijn vernietigd.
Vijf miljoen mannen waren gesneuveld.
Slide 9 - Slide
Conferentie van Jalta februari 1945
Attlee GB), Truman (VS) en Stalin (SU) Potsdam juli 1945
Slide 10 - Slide
Verdeling van Duitsland
Vier bezettingszones onder leiding van: Frankrijk, Engeland, de Sovjet-Unie en de Verenigde Staten
Ook Berlijn wordt in 4 zones verdeeld
Reizen tussen bezettingszones is geen probleem
Berlijn is, net als Duitsland, verdeeld in 4 bezettingszones. Omdat Berlijn in de Sovjet-zone ligt, liggen de Berlijn-bezettingszones van Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten dus ook in de Sovjet-zone.
Oorspronkelijk militair bondgenootschap tussen Noord-Amerika en West-Europa tegen het communisme
De NAVO bestaat nog steeds
Slide 27 - Slide
IJzeren Gordijn (1947-1989)
Warschaupact (1955-1991)
NAVO (1949)
Slide 28 - Slide
Leg uit dat door de oprichting van de NAVO en het Warschaupact blokvorming een feit was.
Slide 29 - Open question
BRD 1949
Na de economische tweedelinge en de blokkade volgde al snel de oprichting van de zelfstandige Duitse staat in het westen: de Bundesrepublik Deutschland. West-Duitsland kwam binnen de westerse invloedssfeer te liggen.
DDR 1949
Om direct te reageren op deze beslissing vanuit de westerse geallieerden riep Stalin in Oost-Duitsland de DDR in het leven. De DDR lag vanaf toen geheel binnen de Russische invoedssfeer.
De politieke en economische scheiding van beide Duitslanden bleef een feit tot de hereniging in 1991
Slide 30 - Slide
Mede dankzij het Marshallplan groeide de economie in het Westen. In de Oostzone mocht de Marshallplan niet
geaccepteerd worden: geen economische groei.
Wirtschaftswunder
Slide 31 - Slide
BRD
Parlementaire democratie
Nazi-partijen verboden
Partijen konden enkel in de Bondsdag (het parlement) komen als ze minstens 5 procent vd stemmen kregen
bondskanselier 1949-1963: Konrad Adenauer (CDU)
Slide 32 - Slide
Wirtschaftswunder
Snelle wederopbouw
Werkloosheid verdween
Rijkste land van Europa
EGKS (1952) en NAVO (1955)
Slide 33 - Slide
Westbindung
Adenauer wilde zo nauw mogelijk samenwerken met het westen.
Hereniging kon pas als het communisme verdween in Oost-Duitsland.
Hij erkende de DDR niet
Slide 34 - Slide
Oost-Duitsland
Leider:
Walter Ulbricht
leider van de communistische partij:
Sozialistische Einheitspartei Deutschlands (SED)
Slide 35 - Slide
Totalitaire communistische dictatuur
Staatssicherheitsdienst (Stasi)
Planeconomie
Landbouwcollectivisatie
Lid van Warschaupact en de Comecon
Slide 36 - Slide
1953 Protesten
Het gaat slecht met de economie in de DDR
Arbeiders moeten harder gaan werken voor hetzelfde loon
Mensen komen in opstand
Stasi wordt uitgebreid
Slide 37 - Slide
https:
Slide 38 - Link
"Groene grens"
Honderdduizenden Oost-Duitsers trokken naar West-Duitsland
Daarom sloot Ulbricht de grens met West-Duitsland.
Maar de grens tussen Oost- en West-Berlijn moest van de SU open blijven...
Slide 39 - Slide
Slide 40 - Slide
Slide 41 - Slide
Slide 42 - Video
Slide 43 - Video
NAVO 1949
West-Duitsland trad toe tot de NAVO (de Noord-Atlantische Verdrags-organisatie). Dat was een militair bondgenootschap van het westen om zich te verdedigen tegen de dreiging van de Sovjet-Unie. (West)Duitsland speelde dus internationaal weer mee, vier jaar na de oorlog.
EGKS 1952
West-Duitsland integreerde verder door deelname aan de Europese Gemeenschap voor Kolen en Staal. Economische samenwerking tussen de aangesloten landen was goed om twee redenen.
1. De productie van kolen en staal voor de oorlogsindustrie kon efficiënt en goedkoper georganiseerd worden.
2. Frankrijk en Duitsland hadden al eerder over het bezit van deze grondstoffen oorlog gevoerd. Door hun economiën op dit punt te integreren zou de kans op vreedzame oplossingen tussen deze landen toenemen.
Wirtschaftswunder jaren '50
De BRD ontving veel steun (denk aan het Marshallplan) voor de wederopbouw van de Duitse industrie en de Duitse steden en infrastructuur. Maar de Duitsers voerden de wederopbouw met ongelofelijk veel inzet uit. Gesproken werd over het 'economisch wonder' van de BRD.
Konrad Adenauer
In de jaren '50 werkte deze bondskanselier (minister-president van de BRD) keihard aan het verbeteren van het imago van West-Duitsland. zocht toenadering tot de voormalige geallieerden en andere westerse landen. Hij stimuleerde binnenlands het economisch herstel (Wirtschaftswunder) en hij maakte van de BRD een stabiele democratie die vertrouwd werd door de andere landen. Hij erkende het bestaan van twee Duitslanden echter niet, omdat hij vond dat er een Duitse eenheidsstaat moest zijn.
BRD
Slide 44 - Slide
DDR
Staatssicherheitsdienst (Stasi)
Oost-Duitsland werd totalitair bestuurd. Het hele leven stond onder controle van de communistische partij en iedereen werd gecontroleerd op loyaliteit en trouw aan de DDR. De binnenlandse veiligheidsdienst (Stasi) had overal gewone mensen als spionnen rondlopen om ieders gedrag en uitspraken door te vertellen aan de stasi.
In 1953 kwamen veel Oost-Duitsers in opstand tegen het gebrek aan vrijheid en de bezetting door de Russen. De opstand van deze burgers werd neergeslagen waarna de controle door de staat alleen maar toenam.
Warschaupact 1949
Als reactie op het toetreden van de BRD tot de NAVO, trad de DDR toe tot het militaire bondgenootschap van het Oostblok (de Oost-Europese landen achter het IJzeren Gordijn): het Warschaupact.
Comecon 1949
De DDR trad ook toe tot het economisch samewerkingsverband tussen de Oostbloklanden. De comecon (Council for Mutual Economic Assistence) hielp niets in de wederopbouw van de DDR. De Sovjet-Unie nam hoge herstelbetalingen en beroofde de industrie door de Duitse fabrieken naar Rusland over te brengen.
Planeconomie
De economie stond o.l.v. de Sovjet-Unie en die este dat ook de DDR met vijfjarenplannen moest werken. Plannen waarin van te voren vaststond wie wat moest produceren en hoeveel. Daarin werd niet gekeken naar wat er nodig was voor de burgers en hun welvaart. De tegenstelling met de BRD's wirtschaftswunder werd schrijnend. In de DDR heerste armoede en onderdrukking.
Berlijnse Muur 1961
Natuurlijk probeerden veel mensen te ontsnappen naar de BRD via West-Berlijn. In het begin was dat niet zo moeilijk, omdat je nog gewoon tussen de bezettingszones heen en weer kon reizen. Denk bijvoorbeeld aan familiebezoek of werken in een ander stadsdeel.
Tot 1961 vluchtten ongeveer drie miljoen vooral jongeren en hoogopgeleiden op deze manier naar het westen. In de maand juli van 1961 alleen al namen 30.000 mensen de vlucht. Om deze leegloop te stoppen bouwde de DDR de muur dwars door Berlijn. De geallieerden lieten dit gebeuren, omdat de afspraak was dat je de invloedssfeer van de ander met rust moest laten. Het risico op (atoom)oorlog was te groot.
Slide 45 - Slide
Wat hadden de Trumandoctrine en het Marshallplan met elkaar te maken?
A
Weinig, de Trumandoctrine was om het communisme te bestrijden
B
Veel, wat de Trumandoctrine en het Marshallplan waren allebei Russische plannen.
C
Veel, Het Marshallplan was een onderdeel van de Trumandoctrine
D
Weinig, het Marschallplan was een economisch reddingsplan voor Europa
Slide 46 - Quiz
Sleep het jaartal naar het juiste begrip
Trumandoctrine
Berlijnse Muur
Warschaupact
EGKS
Blokkade van Berlijn
1947
1948
1952
1961
1949
Slide 47 - Drag question
Welk begrip past bij de BRD?
A
Wirtschaftswunder
B
Arbeidersparadijs
C
Planeconomie
D
Bouw Berlijnse Muur
Slide 48 - Quiz
Wie was GEEN lid van de EGKS?
A
Nederland
B
Belgie
C
Oost-Duitsland
D
Frankrijk
Slide 49 - Quiz
Bij welk antwoorden staan alleen maar woorden die over 'Het Oostblok' gaan (en dus NIET over Het Westen)?
A
Bondsrepubliek Duitsland, DDR, Warschaupact, Navo
B
DDR, Warschaupact, Communisme
C
Communisme, Warschaupact, Navo
D
Bondsrepubliek Duitsland, Communisme, Navo
Slide 50 - Quiz
Wat was het gevolg van de Blokkade van Berlijn?
A
Stalin krijgt meer macht
B
De Stasi ontstaat
C
BRD en DDR ontstaan
D
De VS bezetten heel Berlijn
Slide 51 - Quiz
Sleep de woorden naar het goede vak.
BRD
DDR
Oost-Duitsland
kapitalistisch
West-Duitsland
communistisch
Stasi
Wirtschaftswunder
vrijemarkteconomie
planeconomie
Slide 52 - Drag question
Huiswerk
Maken: vraag
Leren: kenmerkende aspecten, DC 2.1 en tijdvak 10 van het dikke boek.