par. 3.4 Strijden of sporten -1

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Tijd van Grieken en Romeinen

3000 v.Chr - 500 na Chr.

* de oudheid

De Grieken

3.4 Strijden of sporten

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je uitleggen waarom de Grieken soms samen moesten werken en waarom Sparta en Athene met elkaar in oorlog raken 

De Grieken deden veel samen:

samen vechten (tegen elkaar!!!)

samen oorlog voeren tegen het buitenland (Perzen)

samen sporten (als offer en voorbereiding op de oorlog)

Verdediging tegen de Perzen

De Grieken voerden vaak oorlog met elkaar, maar toen de Perzen kwamen moesten ze samen Griekenland verdedigen.
Doordat Athene een opstand in het Perzische Rijk steunde, had Perzië een motief om Athene aan te vallen.

De Grieken wisten in 490v.Chr. de Perzen bij de stad Marathon te verslaan

Met een groot leger trekken de Perzen door Griekenland. Bij het plaatsje Marathon worden de Perzen uiteindelijk verslagen. Om dit goede nieuws naar Athene te brengen, werd Philippides naar Athene gestuurd. Volgens de legende rende hij in één keer naar Athene. Hij rende daarmee de eerste marathon.

https://www.youtube.com/watch?v=02dMU8nJj-k

Slag bij marathon. film: 300 rise of an Empire

Grieken tegen Grieken

Na de Perzische oorlogen kwam er een Griekse burgeroorlog

.
De politiek van Athene was brutaal. Ze drongen andere stadstaten geld te betalen en militaire steun te verlenen.
Sparta kon de houding van Athene niet waarderen. Ze kwamen in oorlog met elkaar en elkaars bondgenoten.
De aanleiding (directe oorzaak) voor de oorlog was een handelsconflict

In het rood Athene en zijn bondgenoten.

In het blauw Sparta en zijn bondgenoten

De Perzen vallen opnieuw aan

In 480 v.Chr proberen de Perzen Griekenland nogmaals te onderwerpen.
Het Perzische leger van ruim 300.000 man werd dagenlang tegen gehouden door slechts 300 Spartanen.
Het gaf de Atheners voldoende tijd om de stad te ontruimen.

Uiteindelijk werden de Perzen dankzij de Atheense vloot verslagen.

https://www.youtube.com/watch?v=HdNn5TZu6R8&t=169s

1e veldslag. film: 300

https://www.youtube.com/watch?v=Ftl6hjmqSnA&t=56s

Slag bij Salamis. film: 300 Rise of an Empire

Alexander de Grote (356 - 325 v chr)

-  zoon van Philippus van Macedonië, een grote veroveraar

- in 334 v. chr valt hij Perzië aan

- daarna verovert hij gebieden van Griekenland tot aan India

- Alexander stichtte veel steden naar Grieks voorbeeld

- Alexander wilde dat culturen en volken samen één werden

- de vermenging van oosterse en griekse cultuur  = Hellenisme

     Waarom was sporten voor de Grieken zo belangrijk?

- Grieken sporten om de goden te eren

- Grieken sporten ook voor eigen roem, eer en beloning

- Grieken sporten ook  " als reclame"  voor de eigen stadstaat (=propaganda)

- sporten was voor de Grieken een goede  voorbereiding op de strijd

gymnasium: sportschool

Olympische Spelen

-- vanaf 776 voor chr

- één keer in de 4 jaar, duurde 5 dagen

- ter ere van Zeus

-  sporters uit de hele Griekse wereld 

- tijdens spelen wapenstilstand tussen de stadstaten

- niet alleen sporten (ook dans, muziek enz)

- wie? alleen Griekse burgers

Wie mochten meedoen aan de OS?

- Vrouwen? Nee, zij bleven thuis

- Niet-Grieken (=barbaren)? Nee, je moest Grieks spreken

-Slaven? Nee, slaven hadden geen rechten

- Vrije Grieken ? Ja, alleen mannen dus....

Wat gaan we doen?

aantekening

quizje

herhaling en test jezelf// oefentoets

Twee uitspraken over de Olympische Spelen:

I. De Olympische Spelen werd gehouden ter ere van de godin Olympia, vandaar de naam "Olympische Spelen".
II. Als stadstaten met elkaar in oorlog waren, sloten ze vrede als de Olympische Spelen werden gehouden.

1. Beide uitspraken zijn juist.
2. Beide uitspraken zijn onjuist.
3. Uitspraak I is juist, Uitspraak II is onjuist
4. Uitspraak I is onjuist, Uitspraak II is juist.

Om de eer

In welke Griekse stad zijn de eerste Olympische Spelen gehouden?

1. Athene
2. Olympia
3. Delphi
4. Issos

Wat werd in de Griekse Oudheid tijdens de Olympische Spelen tijdelijk stilgezet?

1. Theatervoorstelling, zoals tragedies en komedies
2. Oorlogen
3. De handel tussen stadstaten
4. Offers brengen aan Griekse goden

Hoe heette de belangrijkste god van de Oude G
rieken?

1. Aphrodite
2. Zeus
3. Poseidon
4. Odysseus

Wat was in de Griekse oudheid geen Olympische sport?

1. Hardlopen
2. Discuswerpen
3. Kogelstoten
4. Speerwerpen

Hiernaast zie je de Olympische ringen. Welk werelddeel (= continent) stelt de rode ring voor?

1. Europa
2. Azië
3. Afrika
4. Noord-Amerika

Hoe vaak worden de Olympische Spelen gehouden?

1. Eens in de 2 jaar
2. Eens in de 4 jaar
3. Eens in de 5 jaar
4. Eens in de 10 jaar

Waar waren de Olympische Spelen in 1928?

1. Amsterdam
2. Berlijn
3. Athene
4. Londen

Strijden voor de stadstaat

Volgende dia: Akropolis Athene