1.3 - A - Geen vaste woonplaats

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

1.3. - Geen vaste 
woonplaats

Planning

• De laatste ijstijd
• Jagers verzamelaars
• Taakverdeling jagers-verzamelaars
• Zelfstandig werken 
• Afsluiting

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les kun uitleggen welk landschap er in Nederland ontstond na de laatste ijstijd.
  
  
• Hoe de eerste mensen samenleefden. 

De laatste ijstijd 

• Rond 11.500 v. Chr. eindigde de laatste ijstijd. 
• De oorzaak hiervan was de stijging van de temperatuur. Het gevolg daarvan was dat de ijstijd eindigde.  
• Nederland was voor een groot deel toendra: gras, mos en lage struiken. Wilde dieren: mammoeten, wolven, paarden en rendieren.
• Langzaamaan werd Nederland moerassig en ontstonden er bossen. 

Leerdoel 1

Jager-verzamelaars (1)

• Middel van bestaan: jagen en verzamelen (man jaagt, vrouw verzamelt). Verzamelen werd ook wel door mannen gedaan.
  
  
•  Leven in groepen, zonder privébezit of privacy. 24-40 man. 

 

• Het waren nomaden: er was geen vaste verblijfplaats.

Leerdoel 2

Jager-verzamelaars (2)

• Men had kennis van het gebied (plant & dier). Kennis over dodelijke planten, groeipatronen, van seizoenen, (dodelijke) en dieren.
  
  
• Aanwijzingen dat mogelijkheden van de hersenen zijn afgenomen. Men was in betere fysieke toestand.
  
  
• Grootste aantal calorieën uit verzamelen van voedsel. 

Leerdoel 2

Taakverdeling jagers-verzamelaars

•  Mannen jaagden (meer spierkracht)
• Vrouwen verzamelden (zwangerschap) en zorgden voor kinderen. (vrouwen kregen om de vier jaar kinderen)
•  Theorie 1: Geen monogame relaties, geen gezinnen, Alle volwassenen brachten samen de kinderen groot.
  
•  Theorie 2: wel degelijk aparte stellen en jaloezie, daarom vandaag de dag nog steeds monogamie. 
  

Leerdoel 2

Seksuele onthouding
Abortussen
Zo lang mogelijk borstvoeding geven

Jagers-verzamelaars maakten spullen van de natuur, vooral stenen. Je noemt deze tijd ookwel de steentijd...

...Maar hadden men had weinig bezit want als je rondtrekt kan je niet veel spullen dragen. 

Aantekeningen

• Na de laatste ijstijd veranderde het landschap. De oorzaak was de stijging van de temperatuur en het gevolg was dat het landschap veranderde. 
• De eerste mensen waren jagers-verzamelaars. Jagen en verzamelen was het middel van bestaan. Ze leefden in groepen en hadden geen vaste verblijfplaats. 

Zelfstandig werken

• We lezen gezamenlijk paragraaf 1.3
  
  

• Maak opdracht 1, 3 en opdracht 8.
  
  
• Ben je klaar? Dan maak je opdracht 8 en 9 op blz. 28 van je werkboek. 

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les kun uitleggen welk landschap er in Nederland ontstond na de laatste ijstijd.
  
  
• Hoe de eerste mensen samenleefden.