H4ges - 11 okt

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

H4ges2 - dinsdag 11 okt

KA4: Sparta en filosofie

KA5: Griekse cultuur

Vandaag?

KA4: Sparta en filosofie

KA5: Griekse cultuur

4.3 De Grieken, hun goden en hun bouwstijlen 

De goden konden om advies gevraagd worden

Een vrouw werd "bezeten" en priesters leggen de boodschap uit

Deze boodschap noemen we een orakel

De belangrijkste was het orakel van Delphi

KA4: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

4.3 De Grieken, hun goden en hun bouwstijlen 

De goden konden om advies gevraagd worden

Een vrouw werd "bezeten" en priesters leggen de boodschap uit

Deze boodschap noemen we een orakel

De belangrijkste was het orakel van Delphi

KA4: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

o Je kunt vijf verschillende vormen van bestuur benoemen en in eigen woorden beschrijven.

o Je kunt de verschillende vormen van bestuur herkennen in bronnen.

o Je kunt uitleggen wat ‘burgerschap’ inhield volgende de oude Grieken.

o Je kunt de verschillen tussen de Atheense democratie en de hedendaagse democratie benoemen.

o Je kunt uitleggen wat het ‘ostracisme’ inhield en welk doel dit had.

o Je kunt uitleggen wat er nieuw was aan de manier van denken van de Griekse filosofen.

Filosofie

filos = zoon/vriend

sofia = wijsheid

Waarom?

Nieuwe manier van denken

• Mythen zijn niet altijd waar
  
• Antwoorden zoeken op vragen
• Niet zomaar alles aannemen: kritisch en nieuwsgierig zijn en blijven!
  
• Zelf ontdekken van de waarheid
  
• Observeren

Filosofen

• 'Vrienden van de wijsheid'
• Filosofen willen hun kennis en wijsheid uitbreiden

Socrates

• Eén van de belangrijkste Atheense filosofen
• Goed en kwaad (Ethiek)
• Socratische manier van vragen stellen
• Hij moest zelfmoord plegen.

Plato

• Leerling van Socrates
• Oprichter van de Akademeia
• Bekendste werk: De Staat, over politiek

Aristoteles

• Leerling van Plato
  
• Filosoof én natuurkundige
• Belangrijkste werk: Rethorica

Natuurfilosofen

• Eigenlijk de voorlopers van moderne wetenschappers.
• Hebben belangrijke ontdekkingen gedaan, die (soms) vandaag de dag nog steeds kloppen.

Herodotus

• Geschiedenis
• Belangrijkste werk: Historiën
• Dit werk bestaat uit 9 delen, vernoemd naar de 9 muzen uit de mythologie
• Hij schreef over Egypte als 'het geschenk van de Nijl'

Pythagoras

• Wiskunde
• Bekend van de stelling van Pythagoras
• Deze leer je nog steeds bij Wiskunde...

Hippocrates

• Geneeskunde
• Eed van Hippocrates
• Zou een afstammeling van de halfgod Asclepius (Esculaap)

Waar waren deze filosofen en wetenschappers goed in? Sleep de onderdelen naar de juiste persoon.

Plato

Hippocrates

Aristoteles

Pythagoras

Eratosthenes

politiek

geneeskunde

natuurkunde

wiskunde

aardrijkskunde

Sparta

In de 8e eeuw v.C. veroverden zij hun buurland Messenie.

Bewoners voortaan bezit van Sparta.

Maar... nu waren er meer Messeniërs en slaven dan Spartanen.

Oplossing: leven in Sparta gericht op oorlog voeren.

Sparta opvoeding

• Hele opvoeding gericht op worden van goede soldaat.
• Alle jongens vanaf 7 jaar bij moeder weg voor militaire training.
  
• Meisjes ook harde opvoeding -> veel sport en beweging ->sterke vrouw baart sterke kinderen !
  
• Mannen wonen in kazernes (militaire basis) -> af en toe naar huis om baby's te maken... ;)

Sparta

Sparta kende vier sociale groepen:

1. Mannen en vrouwen geboren in Sparta.
2. Overwonnenen. Zij woonden in gebieden die door Sparta waren onderworpen.
3. Bewoners van stadstaatjes verder van Sparta af.
4. Slaven.

Sparta 

Bestuur bestond uit:

• volksvergadering
• twee erfelijke koningen
• raad van ouderlingen
• dagelijks bestuur
  

4.3 De Grieken, hun goden en hun bouwstijlen 

De goden konden om advies gevraagd worden

Een vrouw werd "bezeten" en priesters leggen de boodschap uit

Deze boodschap noemen we een orakel

De belangrijkste was het orakel van Delphi

KA5: De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.

4.3 De Grieken, hun goden en hun bouwstijlen 

De goden konden om advies gevraagd worden

Een vrouw werd "bezeten" en priesters leggen de boodschap uit

Deze boodschap noemen we een orakel

De belangrijkste was het orakel van Delphi

KA5: De klassieke vormentaal van de Grieks-Romeinse cultuur.

o Je kunt het begrip ‘Grieks-Romeinse cultuur’ uitleggen.

o Je kunt uitleggen waarom we bespreken over een gemende Grieks-Romeinse cultuur.

o Je kunt het begrip ‘klassiek’ uitleggen.

o Je kunt de overeenkomsten en verschillen tussen de Griekse en Romeinse beeldhouwkunst noemen.

o Je kunt de kenmerken van de Grieks-Romeinse beeldhouwkunst herkennen in een bron.

o Je kunt de overeenkomsten en verschillen tussen de Griekse en Romeinse bouwkunst noemen.

o Je kunt de kenmerken van de Grieks-Romeinse bouwkunst herkennen in een bron.

o Je kunt het begrip ‘polytheïstisch’ uitleggen.

o Je kunt de kenmerken van de Griekse en Romeinse geloofswereld noemen. 

4.3 De Grieken, hun goden en hun bouwstijlen 

De goden konden om advies gevraagd worden

Een vrouw werd "bezeten" en priesters leggen de boodschap uit

Deze boodschap noemen we een orakel

De belangrijkste was het orakel van Delphi

KA4: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.

o Je kunt vijf verschillende vormen van bestuur benoemen en in eigen woorden beschrijven.

o Je kunt de verschillende vormen van bestuur herkennen in bronnen.

o Je kunt uitleggen wat ‘burgerschap’ inhield volgende de oude Grieken.

o Je kunt de verschillen tussen de Atheense democratie en de hedendaagse democratie benoemen.

o Je kunt uitleggen wat het ‘ostracisme’ inhield en welk doel dit had.

o Je kunt uitleggen wat er nieuw was aan de manier van denken van de Griekse filosofen.

Griekse beeldhouwkunst

Kenmerken: 

• Ideaalbeeld van de mens: perfect en in balans  
• Levensecht
  
• Zeer gedetailleerd 
• Naakt
• Dynamische houding

(contrapost)

Kroisos Kouros

530 v.C.

Diskobolos Lancelotti 

450 v.C.

Laocoöngroep 

40 - 20 v.C.

Architectuur

Kenmerken:

• Symmetrie
• Veel zuilen
• Gebouw bestaat uit verschillende onderdelen
• Verschillende bouwstijlen

Bouwstijl: Dorisch 

Kenmerken:

• Eenvoudig
  
• Statige, brede pilaar
  
• Eenvoudig/niet versierd kapiteel
  
• Geen voetsteun

Bouwstijl: Ionisch

Kenmerken:

• Versierd
  
• Smallere pilaar
  
• Krullend kapiteel
  
• Wel een voetsteun
  

Bouwstijl: Corinthisch

Kenmerken:

• Rijk versierd
  
• Smalle pilaar
  
• Pilaar loopt over in het kapiteel
  
• Rijk versierd blaadjes kapiteel
  
• Wel een voetsteun
  

Kapitelen werden vaak prachtig versierd. Er waren drie stijlen. Lees daarvan de kenmerken en sleep de onderdelen naar de juiste plek.

Dorisch = eenvoudig en strak.

 Ionisch = 

versierd met mooie krullen.

 Korintisch = sierlijk

gekrulde bladeren 

Dit is een variatie op bestaande opdracht 8b

Ionisch

Korinthisch

Dorisch

Amfora

• Griekse vazen
• Vaak met afbeeldingen uit de Griekse mythologie 

Roodfigurig

De figuren werden uitgekrast, zodat de kleur van de vaas weer zichtbaar werd.

Zwartfigurig

De figuren werden geschilderd op de vaas.

Mythologie

• Verzameling van mythen, sage en legenden.
• Verhalen waarin goden, helden en wezens een rol spelen.
• De Griekse mythen werden mondeling doorgegeven als lessen voor het leven.

"Odyssee" (Ὀδύσσεια)

De reis van Odysseus  van Troje terug naar huis.

"Illias" (Ἰλιάς)

Trojaanse oorlog en de held Achilles.(Ilias = Grieks voor Troje)

Griekse goden

• Grieks goden zien er uit als mensen.
• Ze hebben menselijke eigenschappen (verliefd, boos, jaloers).

• Ze hebben ook goddelijke eigenschappen (superkrachten, onsterfelijk).
• Ze hebben relaties en kinderen (halfgoden) met gewone stervelingen. 

4.3 De Grieken, hun goden en hun bouwstijlen 

De goden konden om advies gevraagd worden

Een vrouw werd "bezeten" en priesters leggen de boodschap uit

Deze boodschap noemen we een orakel

De belangrijkste was het orakel van Delphi

KA4: De ontwikkeling van wetenschappelijk denken en het denken over burgerschap en politiek in de Griekse stadstaat.