Bestuursrecht les 3: Bestuurshandelingen

• Bestuursrecht
• MBO
• Studiejaar 1

Bestuursrecht les 3

Bestuurshandelingen

Terugblik vorige week

• De Awb
• Bijzondere wetten

Deze week: bestuurshandelingen

Deze les is an sich niet zo uitgebreid. Les 1 was dat wel. Mogelijk is deze niet helemaal behandeld waardoor je in deze les ruimte hebt die les nog af te maken. Deze les geeft ook ruimte om les 1 nog even te herhalen. 

Bestuurshandelingen

Een bestuurstaak voert de overheid op twee manieren uit:

1. met feitelijke handelingen (het daadwerkelijk uitvoeren van de bestuurstaak, zoals het strooien van zout bij gladheid en het opruimen van afgewaaide takken na een storm);

2. met rechtshandelingen (het nemen van beslissingen). 

Het grootste deel van de activiteiten van de overheid bestaat uit het nemen van beslissingen en dus uit rechtshandelingen. 

Rechtshandeling schept nieuwe rechten en plichten! 

Voorbeeld: je vraagt studiefinanciering aan en de overheid kent deze toe. Dit is een rechtshandeling, omdat deze beslissing rechtsgevolg heeft: je hebt recht op een studiefinanciering. 

Rechtshandelingen

1. Publiekrechtelijke rechtshandeling
2. Privaatrechtelijke rechtshandeling

1. Publiekrechtelijke rechtshandeling

• Een schriftelijke beslissing van een bestuursorgaan (artikel 1:3 Awb)
• moet schriftelijk zijn
• en moet dus een beslissing (besluit) bevatten
• heeft rechtsgevolg
• bezwaar en beroep mogelijk
• Voorbeelden: toekennen uitkering, verlenen vergunning

2. Privaatrechtelijke rechtshandeling

• Het bestuursorgaan maakt gebruik van een bevoegdheid die vanuit het burgerlijk recht ook door overige natuurlijke en rechtspersonen kan worden ingezet;
• Voorbeelden: sluiten huurovereenkomst, sluiten koopovereenkomst voor kantoorbenodigdheden. 

Besluiten

Een (publiekrechtelijke) rechtshandeling (een beslissing) in het bestuursrecht noem je een besluit. Deze zijn weer onder te verdelen in:

1. besluiten met een algemene strekking

2. besluiten voor individuele gevallen of een concreet geval (ook wel beschikkingen genoemd)

Stel je voor: je wil een boom kappen die in jouw eigen tuin staat en vraagt bij de gemeente een vergunning aan. De gemeente verleent de vergunning.

Dit is een:

1. Beschikking
2. Besluit van algemene strekking

Waarom is het een beschikking?

Een beschikking is een besluit voor individuele of concrete gevallen. In dit geval geldt het besluit van de overheid (dat jij de boom mag kappen) alleen voor jou als eigenaar van die betreffende boom. 

Het is dus geen besluit met algemene strekking (het geldt dus niet voor iedereen).  

De gemeente Eindhoven heeft het bestemmingsplan gewijzigd en een nieuwe woonwijk aangewezen.

Dit is een:

1. Beschikking
2. Besluit van algemene strekking

Waarom is dit een besluit van algemene strekking?

Een bestemmingsplan geldt niet voor een individu, maar heeft een algemene strekking (geldt voor een grote groep mensen). 

Verschil tussen beschikking en besluit van algemene strekking duidelijk? Test het a.d.h.v. de volgende opdracht. 

Tekst

Besluit van algemene strekking

Beschikking

Bouwvergunning om een huis te mogen bouwen

Verblijfsvergunning wordt verlengd voor een vreemdeling

Toekenning van een uitkering

Bestemmingsplan

Algemene plaatselijke verordening (APV)

Afvalstoffen-verordening

De bestuurshandeling in een overzichtelijk schema:

Bestuursorganen

1. Organen vanuit de overheid die besturen: ministers, Provinciale Staten en het college van B&W. 
2. ZBO's (Zelfstandige bestuursorganen): organen die niet bij de overheid horen en toch een bestuurstaak uitvoeren, zoals: DUO, UWV en CBR. Bij bijvoorbeeld het toekennen van studiefinanciering wordt een bestuursbesluit genomen. 

Wanneer weet je of een overheidsinstantie of andere organisatie een bestuursorgaan is? Zie de wet; de wet geeft deze bevoegdheid. 

zbo-register

https://organisaties.overheid.nl/Zelfstandige_bestuursorganen/

De commissaris van de Koning is een:

1. ZBO
2. Bestuursorgaan

Welk bestuursorgaan is een ZBO?

1. Gemeente Eindhoven
2. Provinciale Staten
3. UWV
4. Ministerie van Financiën

Belanghebbende

Een bestuursorgaan neemt een besluit. De aanvrager van een besluit of degene die direct belang heeft bij het besluit, wordt belanghebbende genoemd. 

Zie artikel 1:2 Awb: 'onder belanghebbende wordt verstaan degene wiens belang rechtstreeks bij een besluit is betrokken'.

Het is altijd van belang te weten wie de belanghebbende is. Deze heeft namelijk een bijzondere positie:

- mogelijkheid van bezwaar maken;

- mogelijkheid van beroep bij de rechtbank;

- in sommige gevallen moet een belanghebbende eerst door het bestuursorgaan worden gehoord voordat een besluit mag worden genomen.

Deze mogelijkheden zijn er, omdat het besluit rechtsgevolg heeft voor de belanghebbende.

Wat betekent het ook alweer als een besluit rechtsgevolg heeft?

Kan altijd alleen de aanvrager van een besluit de belanghebbende zijn of kunnen ook anderen als belanghebbende worden aangemerkt bij datzelfde besluit? Wat denk je? En waarom?

Ook buren en bijv. andere omwonenden kunnen belang hebben bij een vergunning en daarom kunnen ook zij als belanghebbende worden aangemerkt. 

Degene die het besluit aanvraagt is altijd belanghebbende. Buren/omwonenden: afhankelijk van de omstandigheden van het geval.

Huiswerk

Hoofdstuk 13: opdrachten 5 en 6

Vragen?

Zijn er vragen over de lesstof van deze week?

Volgende week: algemene beginselen van behoorlijk bestuur