Paragraaf 3 Theorie: Fossiele grondstoffen

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Fossiele brandstoffen 

Leerdoelen

Leerdoelen THV

• Je weet wat fossiele brandstoffen zijn.

• Je weet hoe fossiele brandstoffen zijn gevormd.

• Je weet waarvoor verschillende soorten fossiele brandstoffen worden gebruikt.

• Je weet wat het versterkt broeikaseffect is.

Energiebron

Energie = bewegen of warmte

Je kunt beweging of warmte ergens uit opwekken = energiebron 

Soorten energiebronnen

• Zonne-energie
  
• Wind-energie
  
• Waterenergie
  
• Kernenergie
  
• Verbranding van fossiele brandstoffen
  

• Chemische energie 
  

energie wordt vaak omgezet in electriciteit 

Fossiele brandstoffen 

FB zijn brandstoffen die in de loop van miljoenen jaren zijn gevormd uit resten van planten en dieren. 

Vb. bruinkool, steenkool, olie en gas

00:14

Wat is de basislaag van steenkool?

00:15

Wat is een voorwaarde om deze veenlaag te laten ontstaan?

Pangea 

00:27

Wat wordt er bedoelt met een dalingsgebied?

00:31

Wat voor laag komt er over het veen heen?

00:45

Welke twee factoren zorgen er uiteindelijk voor dat er bruinkool en steenkool ontstaan?

Door nog meer gewicht van zand en klei nemen de druk en temp toe en ontstaat steenkool. 

Door overstromingen en door de stijging van de zeespiegel worden er lagen zand en klei afgezet. 

De druk en temperatuur stijgen door het gewicht van de algen zand en klei, waardoor veen omgezet wrodt in bruinkool. 

In moerassen ontstaan dikke veenlagen door afgestorven planten

Hoe ontstaat aardgas? 

Bij het omvormingsproces tot steenkool, komt aardgas vrij. 

Aardgas

Steenkool en aardgas: https://schooltv.nl/video/ontstaan-van-aardgas-van-plant-naar-steenkool-naar-aardgas/#q=aardgas 

Hoe ontstaat aardolie? 

00:21

Wat is de basislaag van aardolie?

00:28

Wat moet er over de plankton heen liggen? En waarom?

Plankton sterft af en zinkt naar de bodem

Door druk van de bovenliggende lagen worden gassen uit het materiaal geperst. Aardgas wordt zo gescheiden van olie. 

De aardolie blijft gevangen onder een laag ondoorlatend gesteente. 

Deze laag wordt bedekt met sediment: zand of klei. 

Nadelen van gaswinning 

1959 ontdekking van 

aardgasveld in NL

Voordelen

+ geen kolen meer in huis

+ goedkoper dan kolen (hogere productie glastuinbouw)

+ Inkomsten overheid (70% -> 417 miljard in 2018) -> + welvaart NL

Nadelen

- welvaart niet eerlijk verdeeld

- bodemdaling & aardbevingen

slechte reactie van de regering. pas in 2015 erkenning. 1991 eerste beving en pas in 2012 bewust van problemen

https:

Ontstaan olie

aardolie

Aardolie:

- Brandstof

- Aardolie → benzine, diesel, kerosine

- Grondstof: kunstmest en plastic

Aardolie

Aardolie is ontstaan uit stapels dood plankton op de zeebodem. Onder druk van nieuwe bodemlagen veranderde dit langzaam in olie. Aardolie is de grondstof van benzine, diesel en kerosine. Het wordt vooral gebruikt in de industrie en in de transportsector.

Stoppen met fossiele brandstoffen

1. milieuvervuiling
2. niet-vernieuwbare energiebronnen
3. afhankelijkheid 

Toetsvragen oefenen

Leg uit waarom bruinkool gemakkelijker te winnen is dan steenkool?

Wat moet je doen? Onderstreeo dit!

Wat is het onderwerp? Onderstreep dit!

Leg uit hoe aardgas ontstaat?

Wat moet je doen? Onderstreeo dit!

Wat is het onderwerp? Onderstreep dit!

Leg in je eigen woorden uit hoe bruinkool en steenkool ontstaan? 

Begrippen

• energiebron

• fossiele brandstoffen
• bruinkool
• steenkool
• aardolie
• aardgas
• versterkt broeikaseffect

Wat moet je nu kunnen en kennen? 

Je moet alle begrippen kunnen uitleggen. 

Je moet de lesdoelen kunnen beantwoorden.

Je moet een samenvatting of een mindmap kunnen maken.