Grammatica samengestelde zin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Wat gaan we doen?

- Verschil hoofdzin/bijzin

- benoemen van de bijzin

- Oefenen

Donderdag so werkboekje.

Wat is het verschil tussen een enkelvoudige en een samengestelde zin?

Samengestelde zin

• Zin met 1 pv = enkelvoudige zin.

'Ik zwem in de zee.'

• Zin met meerdere pv's = samengestelde zin.

'Ik zwem in de zee en daarna lig ik te zonnen.'

Kan bestaan uit:

Hoofdzin + hoofdzin (nevenschikkend)

Hoofdzin + bijzin (onderschikkend)

Hoofdzin en bijzin

• Bij een hoofdzin staan het ow en de pv naast elkaar. Er kunnen geen andere zinsdelen tussen staan. Een hoofdzin kan op zichzelf bestaan.
• Een bijzin kan nooit op zichzelf bestaan. Een bijzin heeft altijd een hoofdzin nodig. Bij een bijzin kan er een woord tussen het ow en de pv.

Bijvoorbeeld: Janneke ziet dat hij in zee zwemt.

Dus...

• Zin met één pv: enkelvoudige zin.
• Zin met meerdere pv's: samengestelde zin:

1. Hoofdzin + hoofdzin. (nevenschikkend)
2. Hoofdzin + bijzin. (onderschikkend)

Bij het ontleden van de samengestelde zin benoem je de bijzin.

1. Mijn fiets kan niet meer gemaakt worden door de fietsenmaker.

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld onderschikkend HZ-BZ
3. Samengesteld nevenschikkend BZ-HZ
4. Samengesteld HZ-HZ

2. Poetin weigert af te treden ondanks de toenemende druk.

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld onderschikkend HZ-BZ
3. Samengesteld nevenschikkend BZ-HZ
4. Samengesteld HZ-BZ

3. De leraar weet waarom hij te laat kwam.

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld onderschikkend HZ-BZ
3. Samengesteld nevenschikkend BZ-HZ
4. Samengesteld HZ-HZ

4. Eerst haal ik mijn diploma en daarna ga ik een wereldreis maken.

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld onderschikkend HZ-BZ
3. Samengesteld nevenschikkend
4. Samengesteld HZ-HZ

5. Ik eet wat ik lekker vind.

1. Enkelvoudig
2. Samengesteld onderschikkend HZ-BZ
3. Samengesteld nevenschikkend BZ-HZ
4. Samengesteld HZ-HZ

1. /Hoe we dat moeten oplossen/, is nog niet duidelijk.

1. bijwoordelijke bijzin
2. onderwerpszin
3. lijdend voorwerpszin
4. meewerkendvoorwerpszin

2. /Als je het gevonden hebt/, moet je me roepen.

1. bijwoordelijke bijzin
2. onderwerpszin
3. lijdend voorwerpszin
4. meewerkendvoorwerpszin

3. /Wie de leukste oplossing had/, werd ook een prijsje gegeven.

1. bijwoordelijke bijzin
2. onderwerpszin
3. lijdend voorwerpszin
4. meewerkendvoorwerpszin

4. /Wie het vindt/, mag het houden.

1. bijwoordelijke bijzin
2. onderwerpszin
3. lijdend voorwerpszin
4. meewerkendvoorwerpszin

5. Heb jij ook gehoord /wat hij vertelde over zijn nieuwe Playstation?/

1. bijwoordelijke bijzin
2. onderwerpszin
3. lijdend voorwerpszin
4. meewerkendvoorwerpszin