De 18e eeuw (hoofdstuk 4 -klas 2)

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Wat weet je al van de Verlichting?

De Verlichting:

De gedachte dat mensen met het verstand (de ratio) alles konden begrijpen en verklaren

"Durf te weten!" Deze filosoof vond het belangrijk dat iedereen zijn eigen verstand gebruikte en niet zomaar te geloven wat de kerk of andere autoriteiten zeiden.

God heeft de wereld geschapen, maar zich er daarna niet meer mee bemoeid.

Koningen krijgen hun macht van het volk.  De koning regeert samen met zijn ministers. Als de regering zijn macht misbruikt, dan mag het volk die macht afnemen en een nieuwe regering aanwijzen.

De macht van de staat bestaat uit een wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht. Dit noem je de driemachtenleer.

Een koning is overbodig. Je hebt genoeg aan een volksvertegenwoordiging.

Onwetendheid en en domheid moet worden bestreden. Daarom werd de kennis geordend en bekend gemaakt aan het publiek in de Encyclopédie.

Immanuel Kant (1784)

Voltaire (1694 -1778)

Britse denker John Locke

Franse- Zwitserse denker Jean Jacques Rousseau

Franse denker Charles Montesquieu

De verlichte schrijver Denis Diderot.

Welke gevolgen had de verlichting?

De revolutie in Amerika

Waardoor namen de spanningen tussen Groot-Brittannië en haar kolonie toe na 1763?

Leg in je eigen woorden uit wat de kolonisten bedoelden met "no taxation without representation".

De Amerikaanse kolonisten gooiden in 1773 balen thee overboord. Waarom deden ze dat?

1. Ze vonden thee te Engels en dronken liever koffie.
2. De Britse WIC kreeg het monopolie op de verkoop van thee.
3. De kolonisten waren boos op de inheemse bevolking van Amerika.
4. De Britse koning George III verbood de verkoop van thee.

De Amerikaanse onafhankelijkheidsverklaring vertoont grote overeenkomst met een document dat de Nederlanders ongeveer 200 jaar eerder opstelden. Om welk document gaat het hier?

Thomas Jefferson verklaart in 1776 de onafhankelijkheid.

De Britse regering erkent in 1783 de onafhankelijkheid van Amerika.

Thomas Jefferson verklaart de onafhankelijkheid

In de grondwet van de VS werd ook de trias politica van Montesquieu opgenomen. Wie bezit in de VS welke macht? 

Sleep de juiste antwoorden naar elkaar:

Het Congres (de Senaat en het huis van afgevaardigen, ook wel het parlement)

De rechters in Amerika.

De regering en de president.

De uitvoerende macht.

De wetgevende macht.

De rechterlijke macht.

Welke drie standen kennen we uit de standenmaatschappij?

standenmaatschappij

Hoe komt het dat de schatkist van Frankrijk (in de 18e eeuw)leeg was?

De aanleiding:

* 1788 Staten- generaal komt bij elkaar

* belastingen moeten omhoog

* burgers eisen gelijkheid en vrijheid

* onrust over manier van stemmen

De derde stand:

* riepen zichzelf uit tot Nationale Vergadering

* zij vertegenwoordigden het Franse volk

* er komt een grondwet (pas in 1791 klaar..)

De bestorming van de Bastille.

* 14 juli 1789

* wapens en kruit

* start Franse Revolutie

* edelen en geestelijken werden vermoord

* de privileges van de adel werd afgenomen

Constitutionele monarchie

* er kwam een parlement 

* alleen rijke burgers mochten stemmen

* oorlog met Oostenrijk

* Lodewijk wordt gevangen gezet

* algemeen mannenkiesrecht

* Lodewijk wordt beschuldigd van verraad

* Lodewijk en later ook Marie- Antoinette worden onthoofd.

Na de "koningsmoord" raakte Frankrijk in oorlog met heel veel landen. Wat was hiervan het gevolg?

1. De revolutie eindigde, Napoleon aan de macht
2. Er kwam weer een koning in Frankrijk.
3. Robespierre vreesde voor de revolutie, er kwam 'n schrikbewind
4. Frankrijk ingenomen door Oostenrijk, de revolutie stopte.

Het schrikbewind van Robespierre werd ook "De terreur" genoemd. Waarom?

Het einde van de Revolutie

* in 1794 raakten de radicalen de macht kwijt

* er kwam een nieuwe grondwet (het volk kreeg minder invloed)

* Robespierre eindigde onder de guillotine

* in 1799 kwam de revolutie met een staatsgreep van Napoleon tot een einde.

Revolutie in Nederland

* burgers streefden naar grondrechten en politieke invloed

* een pamflet tegen de regenten en stadhouder Willem V riep de Nederlanders op in opstand te komen.

Aan wie moest het Nederlandse volk een voorbeeld nemen volgens de schrijver van het pamflet?

1. De Fransen
2. De Amerikanen
3. De Romeinen
4. De Batavieren

De patriotten

* politieke beweging

* Joan Derk van der Capellen

* beïnvloed door Amerikaanse revolutie en verlichting

* ondergang Nederland was schuld Willem V en "regentenkliek"

Willem V

* vluchtte van Den Haag naar Nijmegen

* hulp van Pruisen (Wilhelmina v. Pruisen)

* patriotten vluchten naar Frankrijk

* het Bataafse legioen wacht af...

Zet de volgende gebeurtenissen in chronologische volgorde:

 1. Patriotten willen de democratische idealen van de verlichting in Nederland doorvoeren.

2. Nederland wordt volledig ingelijfd bij Frankrijk.

3. Nederland wordt een eenheidsstaat.

4. Koning Lodewijk Napoleon wordt koning van Holland.

 5. Franse troepen en het Bataafse legioen trekken de Republiek binnen.

1.

2.

3.

4.

5.

Patriotten willen de democratische idealen van de verlichting in Nederland doorvoeren.

Nederland wordt volledig ingelijfd bij Frankrijk.

Nederland wordt een eenheidsstaat.

 Koning Lodewijk Napoleon (de broer van Napoleon) wordt koning van Holland.

Franse troepen en het Bataafse legioen trekken de Republiek binnen.

Welke veranderingen voerde Napoleon allemaal door?

De afschaffing van de slavernij.

Welk motief hadden de voorstanders van de slavernij?

Welk motief hadden de tegenstanders van de slavernij?

In welk jaar werd in Nederland de slavernij afgeschaft?

Op 1 juli vieren we de afschaffing van de slavernij. Hoe wordt die dag genoemd?

Als cijfer geef ik deze LessonUp een:

0100

Ik vond deze LessonUp:

Heel fijn, ik heb er veel van geleerd.

Fijn, want nu is alles duidelijk.

Wel fijn, maar ik wist al heel veel

Mwah, ik wist alles al

Gaap! Zo saai