Les 5, deel 2/3: Kleding in de textielcontainer

• Woordenschat
• Wereldoriëntatie
• +1
• Basisschool
• Groep 7

Les 5: Afgedankte kleding

DEEL 2

NB:
Dit lesmateriaal is tot stand gekomen in de periode 2021 - 2024 in het project UGO (Utrecht Gelijke Onderwijskansen) op basis van het curriculum van de voormalig Brede School Academie (BSA) Utrecht en in samenwerking met de gemeente Utrecht en de Utrechtse schoolbesturen PCOU Willibrord, SPO Utrecht en KSU. Het project UGO eindigt op 1 oktober 2024.

 

            weet je meer over het nieuws;

            weet je (nog) meer over het inzamelen van oude kleding en over

            vervuild textiel in de kledingcontainers;

       

            kun je de tekst samenvatten met behulp van een schema;

            kun je de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

     Aan het eind van dit deel van de les:

het nieuws

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je gaat zo een nieuwsartikel lezen (en samen bespreken). 

Maar wat is een geschikt artikel om te kiezen?

Het artikel is voor iedereen interessant genoeg.

Het is niet te kort, maar ook niet te lang.

Je kunt er veel vragen over stellen.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Je kunt er je mening over geven.

Er komen door het
artikel nieuwe vragen en ideeën bij je op.

Je kunt er verder over doordenken en praten.

Je kunt er zelf oplossingen bij bedenken.

    

Kies zelf één nieuwsartikel van een van deze websites en lees het goed.

Straks moet je in een paar zinnen kunnen vertellen wat je hebt gelezen!

Klik op de oranje linkjes
om de website te openen. Artikel gelezen? Keer dan
terug naar deze les.

Trouw

NOS.nl

AD

NU.nl

het nieuws

de tekst

terugblikken

Op welke website heb jij een artikel gelezen?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Wat is de titel van jouw artikel?

het nieuws

de tekst

terugblikken

           Waarover ging jouw artikel? Vat de tekst samen in je eigen woorden.

Vóórdat je de tekst gaat lezen,
ga je deze video bekijken.

In de video zie je dat in veel winkels superfoods te koop zijn: bessen, zaadjes en drankjes die je als aanvulling op je dagelijkse eten kunt gebruiken. 

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

Samenvatten?

Denk aan:

• Over wie (of wat) gaat het?
• Wat is er aan de hand?
• Waar was dat?
• Wanneer was dat?
• Waarom was dat?
• Hoe is het gebeurd?
• Wat is nog meer belangrijk om te vertellen?
  

het nieuws

de tekst

terugblikken

TIP:

In bijlage I van de Algemene Handleiding PO (Voer eens een nieuwsgesprek!) wordt uitgelegd hoe je een gesprek over het gelezen nieuws kunt voeren!

Waarom koos je dit artikel? En wat vond je er interessant aan?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tekst

Steeds meer textiel vervuild: dit gebeurt er met oude kleding die we inzamelen

het nieuws

de tekst

terugblikken

Vooraf nog even dit: wat kun je doen als je een woord niet kent?

Lees de hele zin.

Ook de zin ervoor en erna zeggen
vaak iets over het woord.

Zoek het woord op in een woordenboek of in een zoekmachine op internet.

Ken je het woord in
een andere vorm wel?

Vraag het aan iemand.

Wie weet kent diegene het woord!

Kijk of er een bekend woord
zit in het onbekende woord.

Heb je het woord eerder gezien?
Waar ging de tekst toen over?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Eerst even scannen!

Klik op de tekst om hem te vergroten en scan hem even kort door. Wil je weten hoe je dat doet? Klik dan op de button ‘scannend lezen’.

In de volgende slides gaan we de alinea's een voor een langs.

bron

Bron: RTL Nieuws (16/7/2019)

tekst bewerkt voor onderwijsdoeleinden.

het nieuws

de tekst

scannend lezen

Scannen, hoe doe je dat?

• Je leest eerst de titel, de inleiding en de kopjes van de alinea’s
• Je kijkt naar de afbeeldingen in de tekst
• Je bekijkt de 10 woorden die in de kantlijn zijn uitgelegd
• Zijn er nog andere opvallende dingen in de tekst?

terugblikken

Wat ga je in deze tekst lezen over 'afgedankte kleding', denk je?

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de titel en de inleiding

Steeds meer textiel vervuild: dit gebeurt er met oude kleding die we inzamelen 

De textielafvalberg groeit. Wat doen we met al die afgedankte kleding? Steeds meer kleding die we recyclen, is niet meer bruikbaar omdat te veel afval in de textielbakken wordt gegooid. Maar wat gebeurt er eigenlijk met het textiel in die bakken? Wie denkt dat alle oude kleding bij andere mensen een tweede leven krijgt, komt bedrogen uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

bedrogen uitkomen

Betekenis: wanneer iets anders is dan je had gedacht

Klik hier voor de betekenis van deze woorden.

Wat is afgedankte kleding volgens jou? 

Klik hier en luister mee!

het nieuws

de tekst

terugblikken

de eerste alinea

Wat is het probleem?

Nederland zamelt jaarlijks 75 miljoen kilo textiel in, maar de kwaliteit van het materiaal gaat de laatste vier jaar hard achteruit. Dit komt voornamelijk omdat mensen huishoudelijk restafval in de kledingbakken gooien. Bijna 15 procent van het afval in de bakken is vervuild. Vier jaar geleden was dit nog maar 8 procent. Dit komt volgens de Vereniging Herwinning Textiel (VHT) vooral door het systeem van de ondergrondse kledingcontainers (figuur 1). Die worden mechanisch geleegd, waardoor pas op het laatste moment wordt gezien dat veel textiel niet bruikbaar is en dus verbrand moet worden. Daarnaast zorgt het afvalbeleid van de gemeente voor meer vervuiling. In gemeentes waar mensen moeten betalen voor het restafval, dumpen bewoners hun restafval vaker in de gratis textielcontainers.

de herwinning

Betekenis: het eruit halen van oude grondstoffen om opnieuw te gebruiken

het nieuws

de tekst

mechanisch

Betekenis: waar (alleen) machines bij gebruikt worden

dumpen

Betekenis: iets weggooien zodat je er zelf geen last meer van hebt

voornamelijk

Betekenis: voor het grootste deel

terugblikken

Klik hier en luister mee!

figuur 1

Wat is restafval volgens jou?

het nieuws

de tekst

Tip!

Maak je deze opdracht zelfstandig en weet je het even niet meer precies? Dan kun je altijd een paar dia's terug om de tekst  nog een keer te bekijken.

terugblikken

Restafval is alle afval dat niet meer gescheiden kan worden en ook niet onder grof afval valt.

Waarom dumpen sommige mensen hun restafval in textielbakken?

het nieuws

de tekst

terugblikken

1. omdat kleding en restafval hetzelfde is
2. omdat kinderen niet weten welke bak voor kleding is
3. omdat mensen in sommige gemeenten moeten betalen voor het restafval
4. zomaar

Hoe zou je het probleem van vervuild textiel in de containers kunnen oplossen denk je?

het nieuws

de tekst

terugblikken

de tweede alinea

Poetslappen of hoedenplanken

Rob Lenting is bedrijfsleider bij Gebotex, een textielsorteerbedrijf. Per dag verwerkt het 80.000 kilo textiel. Maar bij het bedrijf staat ook een glasbak, want steeds vaker zitten er lege flessen tussen het textiel. Maar ook tapijten, strijkijzers of slaapzakken. "We proberen voor alles wat binnenkomt een bestemming te vinden. Dat lukt bij meer dan 90 procent van de producten. Van de 10 procent die overblijft, vinden we voor de helft een nieuwe bestemming."

De mooiste en beste kleding wordt doorverkocht. Daar verdient het bedrijf het meeste geld mee. Zijn de shirtjes echt te oud of is kleding stuk, dan probeert Lenting klanten te vinden die het textiel kunnen recyclen. "Het kan dan nog gebruikt worden als poetslappen, of er worden bijvoorbeeld hoedenplanken van gemaakt voor auto’s." 

sorteren

Betekenis: bij elkaar leggen wat bij elkaar hoort

het nieuws

de tekst

terugblikken

verwerken

Betekenis: van het één het ander maken

Bespreeksuggestie(s):

• Wat wordt bedoeld met 'een nieuwe bestemming'?
• En wat zouden die nieuwe bestemmingen dan zijn?
  

Lees de tweede alinea nog eens goed. 

Wat is een hoedenplank? Waarom zou het zo heten?​

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hoewel je een hoedenplank niet per se nodig hebt, is hij wel heel erg handig en willen veel mensen hem in hun auto hebben zitten. Het schermt de kofferbak af en zorgt ervoor dat je niet meer kunt zien wat daar in zit. Ook kun je er dingen op bewaren, alhoewel dat meestal allang geen hoeden meer zijn :-)

de derde alinea

De verbrandingsoven

Dan is er nog het laatste stadium: de verbrandingsoven. Kleding die niet meer gebruikt kan worden, verdwijnt. Vocht is de grootste boosdoener. "Soms gooien mensen natte kleding in de bakken of zijn de kledingbakken niet goed afgesloten waardoor er regenwater bijkomt. Maar natte kleding gaat schimmelen en dan kunnen wij er niets meer mee."

Er is nog één ander voorwerp waarbij het vaak misgaat: schoenen. "We hebben honderden kilo's per dag aan linker- en rechter schoenen. Vóór alles bij ons komt, is het al twee of drie keer van container naar vrachtwagen naar container verplaatst. Als mensen hun schoenen niet aan elkaar binden, gaan veel schoenen verloren."

het nieuws

de tekst

terugblikken

het stadium

Betekenis: het gedeelte van de tijd dat iets in totaal duurt

Lees de derde alinea nog eens goed. 

Waarom zou er kleding in de verbrandingsoven moeten?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Volgens deze alinea wordt kleding die echt niet meer (her)gebruikt kan worden, verbrand. Bijvoorbeeld omdat het heel vochtig/nat is geweest en daardoor helemaal beschimmeld is.

de laatste alinea

Tussen kunst en kitsch op televisie

"De kledingindustrie is een van de vervuilendste ter wereld", zegt staatssecretaris Stientje van Veldhoven van Milieu. "Voor het maken van één T-shirt of spijkerbroek zijn duizenden liters water nodig en het produceren van kleding brengt veel CO2-uitstoot met zich mee. Dit draagt bij aan klimaatverandering. Het is dus hard nodig dat we de grondstoffen uit kleding gaan hergebruiken." 

"Mijn ministerie werkt samen met gemeenten aan het verbeteren van de inzameling, sortering en recycling van kleding. Gemeenten hebben daarbij een belangrijke rol. Zij zijn verantwoordelijk voor de inzameling van restafval en beheren de afvalbakken. Zij zien dus ook in de praktijk wat wel en niet werkt. Maar ik roep hierbij ook iedereen thuis op: benut de kledinginzamelbakken waarvoor ze zijn bedoeld." 

het nieuws

de tekst

oproepen

Betekenis: proberen iemand iets te laten doen

terugblikken

beheren

Betekenis: ergens voor moeten zorgen

Wat is CO2? En wanneer zou dit schadelijk zijn?

het nieuws

de tekst

terugblikken

CO2?

Weet je niet wat CO2 (spreek uit: see-oo-twee) is? Zoek het dan maar eens op, op internet!

CO2 is een gas dat in de lucht zit. CO2 is schadelijk voor het milieu, omdat dit gas het broeikaseffect veroorzaakt. Dat zorgt weer voor klimaatverandering.

Lees ook de eerste alinea nog eens terug.

Wat is die rol van gemeenten denk je? Vertel in je eigen woorden.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Waarom denk je dat RTL Nieuws (de bron van deze tekst) een artikel over dit onderwerp heeft gemaakt?

het nieuws

de tekst

terugblikken

Na het scannen van de tekst heb je voorspeld wat je zou gaan lezen.

Klopte die voorspelling? Leg je antwoord uit.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Maak in je schrift een schema met daarin het probleem (of problemen) uit de tekst, de oorzaak én de oplossing (of oplossingen) ervoor. 

Gebruik steekwoorden. Klik eerst even op de hotspot om te zien hoe je een schema kunt maken!

Maak een foto van je schema en upload deze hier.

het nieuws

de tekst

terugblikken

een schema?

In een schema kun je belangrijke informatie uit de tekst heel overzichtelijk weergeven. Een schema kan verschillende vormen hebben. Kijk maar eens naar de voorbeelden door op de afbeelding te klikken om in te zoomen.

terugblikken

het nieuws

de tekst

terugblikken

Hier staan de doelen van dit deel van de les.

Welke heb je al behaald? Een welke (nog) niet? Sleep ze naar het juiste vak.

het nieuws

de tekst

terugblikken

Ja, dit doel heb ik behaald

Nee, aan dit doel moet ik nog werken

Ik weet meer over het nieuws.

Ik kan vertellen wat de oorzaken zijn van vervuild textiel in de kledingcontainers en hoe we dat kunnen voorkomen.

Ik weet wat er gebeurt met vervuild textiel.

Ik kan de tekst samenvatten met behulp van een schema.

Ik kan de tien nieuwe woorden in de tekst plaatsen.

Je bent nu klaar met deel 2 van deze les.

Veel plezier met deel 3!

het nieuws

de tekst

terugblikken