Politieke besluitvorming (systeemmodel)

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Avondklok?!

- Hoe verloopt politieke 

besluitvorming?

- Wat zijn de 4 fases van 

het systeemmodel?

- Wat heeft de avondklok 

hier mee te maken?

Het systeemmodel

Het systeemmodel beschrijft dat politieke besluitvorming in de volgende vier fasen verloopt. Na de vierde fase begint altijd weer de eerste fase.

1. Invoer

2. Omzetting

a. Politieke agendavorming

b. Beleidsvoorbereiding

c. Beleidsbepaling

3. Uitvoer 

4. Terugkoppeling 

Voorbeeld systeemmodel

1. INVOER: Jongeren voeren actie voor studiefinanciering, die je gewoon krijgt en niet hoeft te lenen, PvdA en Groenlinks steunen de jongeren hierin.

2. OMZETTING: PvdA en Groenlinks zetten het op de politieke agenda van de Tweede Kamer (a: Politieke agendavorming), zij denken een plan uit en leggen het voor in de Tweede Kamer (b. Beleidsvoorbereiding), er wordt nog wat geschaafd aan het plan en uiteindelijk wordt het goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer (c. Beleidsbepaling).

3. UITVOER: Het plan wordt uitgevoerd. 

4. TERUGKOPPELING: Hoe is het verlopen? Moet er wat aangepast worden? 

Omzetting

Terugkoppeling

Invoer

Uitvoer

Invoer

De fase INVOER bestaat uit:

- de eisen/wensen die vanuit de samenleving naar voren worden gebracht

- de steun die maatschappelijke groepen 

geven aan het politieke systeem. 

Poortwachters 

- Dit zijn de mensen/groepen die bepalen welke 

eisen op de publieke en politieke agenda komen.

- Poortwachters kunnen individuen, 

belangengroepen, politieke partijen en de media zijn. 

Omzetting

De fase OMZETTING bestaat uit
 De omzetting van eisen/wensen in 

overheidsbeleid en bestaat uit drie stappen:

a. Politieke agendavorming: politici en 

beleidsmakers zijn bereid om problemen uit de samenleving aan te pakken. 

b. Beleidsvoorbereiding: het verzamelen en analyseren van 

informatie en het geven van adviezen over wat het beleid moet worden.

c. Beleidsbepaling: nemen van beslissingen over wat het beleid zal worden.

Omzetting bestaat dus uit 3 stappen. Bij welke stap hoort de beslissing dat er in coronatijd met oud&nieuw geen vuurwerk afgestoken mocht worden?

1. Politieke agendavorming
2. Beleidsvoorbereiding
3. Beleidsbepaling
4. Uitvoer

Uitvoer

De fase UITVOER bestaat uit
Politieke besluiten en andere 

maatregelenof handelingen, 

die het resultaat zijn 

van de omzettingsfase. 

Terugkoppeling

De fase TERUGKOPPELING bestaat uit 

Reacties van de samenleving op politieke 

besluiten en evaluatie van het beleid.

In hoeverre zijn de problemen opgelost door het nieuwe beleid? 

Zijn er nieuwe problemen ontstaan door het nieuwe beleid?

Hoe moeten we deze nieuwe problemen aanpakken?

En met deze laatste vraag zijn we weer terug in fase 1 (INVOER).

De nieuwe wensen die zijn ontstaan na de terugkoppeling kunnen 

ook weer ingevoerd worden in het politieke systeem.

01:03

Invoer

Omzetting

Uitvoer

Terugkoppeling

Moeten we wel doorgaan met die avondklok?

De avondklok is misschien wel een goed idee.

Hoe moet zo´n avondklok er precies uit zien?

Er zijn veel boetes uitgedeeld bij de overtreding van de avondklok.

01:48

In welke fase van politieke besluitvorming bevinden we ons in dit filmpje?

1. Invoer
2. Omzetting
3. Uitvoer
4. Terugkoppeling

02:34

Denk jij ooit nog een keer een avondklok te gaan meemaken in Nederland?

Zeker

Zou kunnen

Waarschijnlijk niet

Sowieso niet

00:30

In welke fase van politieke besluitvorming bevinden we ons in dit filmpje?

1. Invoer
2. Omzetting
3. Uitvoer
4. Terugkoppeling

01:03

Bedenk vragen die horen bij de fase ´terugkoppeling´ van de invoering van de avondklok.

00:45

Welke fase van politieke besluitvorming herken je in dit filmpje? Leg je antwoord uit.