week 4 en 5 Tijdvak 7 en Tijdvak 8

• Geschiedenis
• Secondary Education

week 4 en 5 Tijdvak 7 en Tijdvak 8

Tijd van Pruiken en revoluties

Tijd van Burgers en stoommachines

Kenmerkende aspecten

1. Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

2. voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (Verlicht absolutisme)

3. Uitbouw  van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme

4. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap 

De Verlichting

1. Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

politiek opzicht

• afschaffen Droit Divin
• afschaffen van het absolutisme
• voorstanders van meer volkssoevereiniteit 

sociaal opzicht

• alle mensen zijn in principe gelijk
• geen geboorterecht meer

religieus opzicht

• geloof moet persoonlijk zijn
• rationeel is het geloof niet te verklaren
• religieuze verdraagzaamheid/godsdiensttolerantie

belangrijke verlichte denkers

1. Charles de Montesquieu 

2. Jean-Jacques Rousseau

3. John Locke

4. Immanuel Kant

Montesquieu: Trias Politica

Rousseau (1712-1778): 

• Volk heeft de hoogste macht:
  
• de regering is de uitvoerder van de gezamenlijke wil van de burgers 
  
• Afspraken volk-bestuur vastgelegd in een:
• Sociaal contract
• de minderheid moet zich neerleggen bij:
• de wil van de meerderheid

John Locke (1632-1704): 

• iedereen is bij geboorte gelijk
• Mens heeft natuurrechten:
• recht op bezit en bescherming >
• regering moet hiervoor garant staan in een: 
• 'sociaal contract', maar: 
  
• volk heeft 'recht op verzet' =
• als een koning op een slechte manier regeert >
• dan mag het volk hem afzetten (!!!)
• vergelijk: 'Droit divin'

Immanuel Kant

• Durf te denken
•  empirisme combineren met rationalisme
• synthetische oordelen a priori => sommige dingen weet je zonder te ervaren
• je hersenen geven een logische structuur aan alles wat je ziet

Zelf aan de slag

Maken opdrachten:

wb. bladzijde 56:   1 t/m 7

Kenmerkende aspecten

1. Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

2. voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (Verlicht absolutisme)

3. Uitbouw  van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme

4. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap 

Verlicht absolutisme

• Alles VOOR het volk maar niets DOOR het volk!
• als een goede vader/moeder het beste voor hebben voor je kinderen
• veel verbeteringen op gebied van welvaart, wetenschap, kunst, cultuur, onderwijs

Zelf aan de slag

Maken opdrachten:

wb. bladzijde 56:    8 en 9

Examenopdrachten blz. 57:   1 en 2

Kenmerkende aspecten

1. Rationeel optimisme en verlicht denken dat werd toegepast op alle terreinen van de samenleving: godsdienst, politiek, economie en sociale verhoudingen.

2. voortbestaan van het ancien regime met pogingen om het vorstelijk bestuur eigentijdse verlichte wijze vorm te geven (Verlicht absolutisme)

3. Uitbouw  van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme

4. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap 

3. Slavernij 

Uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme (pas in 1863 afgeschaft) 

17e eeuw

• eerst Spanjaarden en Portugezen in Zuid-Amerika in 16e eeuw
•  na 1648 zijn Nederlanders mee gaan doen:

1. strijd met Spanjaarden was voorbij
2. Hadden plantages veroverd

18e eeuw

• Trans-Atlantische driehoekshandel belangrijk voor Nederland, veel slaven vervoerd
•  plantages en plantageproducten belangrijk in de Europese economie
• slavernij in Europa zelf was verboden!

Kenmerkende aspecten

3. Uitbouw  van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel en de opkomst van het abolitionisme

4. De democratische revoluties in westerse landen met als gevolg discussies over grondwetten, grondrechten en staatsburgerschap 

4. De democratische revoluties 

• Amerikaanse Revolutie (1775 - 1783)
• Bataafse Revolutie (1787)
• Franse Revolutie (1789 - 1799)

Amerikaanse Revolutie

• oorzaken op Economisch gebied: 

 - hoge belastingen om de French-Indian Wars te betalen => No taxation without representation

-  handelsbeperkingen door de Engelse Navigation Acts

Amerikaanse Revolutie

• oorzaken op politiek gebied: 

- gebrek aan autonomie

- Koning George beschouwde het als zijn privé bezit

Amerikaanse Revolutie

• oorzaken op sociaal gebied:

- invloed van John Locke en de Verlichtingsideeën over gelijkheid

- kolonisten zagen zichzelf als een eigen volk 

Boston Massacre

 Boston Tea Party in 1773

Independence Day

• 4 juli 1776 Declaration of Independence
• de nieuwe republiek werd als eerste erkend door Frankrijk en daarna meteen door de Republiek
• deze landen gaven steun aan de Amerikanen
• uiteindelijk gaf in 1783 GB de strijd op 

Amerikaanse Revolutie

Gevolgen:

• Europese volken zien dat een vorst wel opzij gezet kan worden
• deuk in het Britse zelfvertrouwen
• VS  gaat zich snel ontwikkelen als The land of opportunity

Bataafse Revolutie (1787)

• Patriotten vs Orangisten
• volk vs regenten
• Verlichtingsidealen vs  ancien regime

Bataafse Revolutie (1787)

oorzaken op economisch gebied:

- economische crisis door verlies van de 4e Engelse zeeoorlog

- middenklasse werden armer

Bataafse Revolutie (1787)

oorzaken op politiek gebied:

- slecht bestuur van stadhouder Willem V

- regenten hielden alle belangrijke functies binnen hun kleine groep

Bataafse Revolutie (1787)

oorzaken op sociaal gebied:

- invloed van de gelukte Amerikaanse revolutie

- invloed van de Verlichtingsidealen van vrijheid, gelijkheid en democratie -> Joan Derk van der Capellen tot den Poll

Aan het volk van Nederland

• pamflet in Zwolle geschreven door Patriot van der Capellen 
• Vorst mag worden afgezet
• Vrijcorpsen worden opgericht en nemen de macht over in een aantal steden (Hattem, Utrecht)
• volkssoevereiniteit

Bataafse Revolutie (1787)

Gevolgen:

- mislukt doordat Pruisen de stadhouder te hulp komt

- veel patriotten vluchtten naar Frankrijk

- komen later in 1795 terug aan het hoofd van het Franse leger en stichten de Bataafse Republiek

aan de slag

Maken opdrachten uit werkboek op blz. 57:

examenopdrachten: 1, 2, 3, 4, 5, 8, 9 

als je klaar bent: op blz 56: 10, 12, 14, 15, 16

Kijkopdracht

1. Schrijf de oorzaken van de Franse Revolutie op die in de video naar voren komen
2. Schrijf de aanleiding op in in de video voorkomt
3. geef een beschrijving van het verloop
4.  In hoeverre is de komst van Napoleon een einde van de Revolutie? 

Franse Revolutie (1789-1799)

oorzaken op economisch vlak:

- Frankrijk was failliet door de vele oorlogen en mercantilisme

- hoge belastingen voor de Derde Stand

- mislukte oogsten waardoor de voedselprijzen heel hoog waren

Franse Revolutie (1789-1799)

oorzaken op politiek gebied:

- absolutisme

- oneerlijke standenmaatschappij waardoor de Derde Stand nauwelijks politieke invloed had

- Staten-Generaal was al 175 jaar niet bijeen geroepen

Franse Revolutie (1789-1799)

oorzaken op sociaal gebied: 

- invloed van de Verlichting

- ongelijke Standenmaatschappij waardoor de bourgeoisie vooral erg ontevreden was

- er bestond nog lijfeigenschap waardoor veel boeren ontevreden waren 

Franse Revolutie (1789-1799)

Aanleiding:

- Franse koning wil niet hoofdelijk stemmen maar per stand

- Derde stand richt eigen nationale vergadering op -> Kaatsbaan

- Koning besluit Parijs te omsingelen -> Bestorming van de Bastille 14 juli 1789

Verloop Franse Revolutie

• Revolutie zorgde voor veel chaos en instabiliteit
• Eerst de Gematigden (= Girondijnen) aan de macht
• Daarna Radicalen (=Jacobijnen) aan de macht die zorgen voor Terreur
•  Na Terreur weer soort van Gematigden
• Napoleon grijpt de macht -> einde revolutie?

tips voor de toets

• Leer de kenmerkende aspecten van tijdvak 6 t/m 10 heel goed uit je hoofd, niet ongeveer!!
• leer belangrijke begrippen goed
• leer de chronologische volgorde van de gebeurtenissen goed
• lees B4 nog een keer goed door over waarden en oordelen (blz 36 t/m 39)