1.6 Ruimte voor de rivier

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo, mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1-6

      Ruimte voor de rivier

Openingsfoto

Wat zie je?

Waar komt dit voor?

Waarom komt dit hier voor?

Is dit gewenst?

Komt dit overal zo voor? 

Beschrijving van de openingsfoto

Uiterwaard verbreding voor meer veiligheid bij hoofwater.

Zuid-Limburg, Borgharen

Lesdoel(en)

Aan het einde van de les kan je:

(11) de doelstellingen en maatregelen van
       "Ruimte voor de Rivier" benoemen, verklaren en herkennen;

Benodigde voorkennis 

Je weet wat dijkverzwaring en verhoging is;
Je weet wat terpen zijn;
Je weet wat binnen- en buitendijkse gebieden zijn;
Je weet waarom internationale samenwerking noodzakelijk is;

Krib

Dijkverhoging

Terp

Het grote plaatje

Beperkingen dijkverzwaring

Waarom kan je een dijk niet oneindig 
hoog en breed maken?

De dijk zal uiteindelijk onder zijn eigen gewicht wegzakken in de slappe ondergrond.

Wat dan wel?

Beleid "Ruimte voor de Rivier"

Vier doelstellingen

1. Verlagen overstromingsrisico

2. Verbeteren leefbaarheid 

3. Versterken van de landbouw

4. Verbeteren natuur

Binnen- en buitendijkse gebieden

Buitendijkse maatregelen

1. Rivierbedverruiming

2. Rivierbedverdieping

3. Uiterwaardvergraving

4. Nevengeul

5. Kribverlaging

6. Dijkverlegging

7. Obstakelverwijdering

Binnendijkse maatregelen

8. Retentiebekken

9. Noodoverloopgebied

Buitendijkse maatregelen

Uiterwaardvergraving

Het geheel of gedeeltelijk afgraven van de uiterwaard zodat er meer water in het winterbed past.

Nevengeul

Relatief kleine geul die min of meer evenwijdig aan de hoofdgeul loopt en die bij een gemiddelde waterstand en bij laagwater niet of nauwelijks water afvoert, maar die bij hoogwater de afvoercapaciteit van de rivier vergroot.

Verdieping

Het uitbaggeren van het zomerbed is duur en doordat de rivier steeds nieuw slib aanvoert, helpt deze maatregel maar voor korte tijd.

Kribverlaging

Het verlagen van de kribben om bij hoogwater de opstuwing te verminderen.

Rivierbedverruiming

Het landinwaarts verplaatsen van de winterdijk om een grotere waterafvoer mogelijk te maken. Heet ook rivierbedverbreding.

Obstakelverwijdering

Verwijdering van een obstakel of begroeiing uit het rivierbed dat de waterafvoer belemmert.

Binnendijkse maatregelen

Retentiebekken

Een binnendijks omdijkt gebied waarin bij hoogwater tijdelijk water opgeslagen kan worden

Noodoverloopgebied: Polder Noordwaard in de Biesbosch

Aan het Nationaal Park De Biesbosch grenst de polder Noordwaard. Dit landbouwgebied is in de afgelopen jaren deels ontpolderd (figuur 2.28). Delen van dijken zijn afgegraven waardoor het gebied enkele keren per jaar onder water staat, vooral in de wintermaanden.

Hoogwatergeul

Zeer ingrijpend is de aanleg van een nieuwe rivierloop buiten het winterbed, dus in het binnendijkse land. Zo’n hoogwatergeul ligt tussen twee speciaal voor dit doel gebouwde hoge dijken of hogere gronden in en maakt alleen bij hoogwater deel uit van de rivier

Project: Grensmaas

Wat is hier gebeurd?

En 

Hoe helpt dit Nederland veiliger te maken?

W

WAT GEEFT DE KAART WEER (LEGENDA)?

A

Algemene patroon?
WAAR VEEL? WAAR WEINIG? GEBRUIK SPREIDINGSWOORDEN

U

Uitzonderingen

WELKE GEBIEDEN VALLEN BUITEN HET ALGEMENE PATROON?

W

Windrichtingen. 

BESCHRIJF MET BEHULP VAN WINDRICHTINGEN (EN TOPONIEMEN)

Actualiteit

https://www.nieuweoogst.nl/nieuws/2021/06/01/friese-landbouw-furieus-over-ontpolderingsplan-in-westhoek

Zelfstandig lezen 

en verwerken

Lesboek met HALO AR
Verdieping

Verdiepend artikel

https://www.voordewereldvanmorgen.nl/artikelen/bloeiende-dijken-bieden-meer-bescherming

Woordenboek

Vul je persoonlijke woordenboek aan met de 

woorden die je nog niet kent:

Krib

Polder

Dijk

Uiterwaard

Nevengeul

Binnendijk

Buitendijk

Retentie

Berging

Artikel bespreking

Lees het artikel

Verdiepende vragen

https://www.voordewereldvanmorgen.nl/artikelen/bloeiende-dijken-bieden-meer-bescherming

Quizlet bespreking

Kernbegrippen Quizlet	Verdiepende vragen
Krib Terp Dijkverzwaring Stroomsnelheid Nevengeul Uiterwaard Obstakelverwijdering Rivierbed Rententiebekken Noodoverloopgebied	Wat betekent het begrip? Kan je er een zin mee maken? Kan je het begrip tekenen?

Huiswerk bespreking

Kernopgave(n) huiswerk

Verdiepende vragen

Openboek SO 2.3

- Wat zijn de hoofdpunten van het huidige nationale rivierbeleid?

- Hoe kan de waterafvoer van de grote rivieren worden beheerst?

- Waarom werken de Europese landen samen op het gebied van rivierbeleid?

     toets

https://quizlet.com/604967884/test

Oud examenopdracht

      Opdrachten           Bronnen            Antwoorden

Samenvatting

Schrijfopdracht

Maak je eigen samenvatting;

Schrijf een artikel over.

Atlaskaarten

Exit Ticket
Hoe goed heb je de les begrepen?

😒🙁😐🙂😃