HC9-VWO6-Slavernij

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Slavernij

7 oktober 2020

2 december 2021

Hoorcollege Geschiedenis

Lesdoel

Hoe beïnvloedden de nieuwe ideeën over vrijheid en gelijkheid de discussie over slavenhandel en slavernij? 

kenmerkend aspect

uitbouw van de Europese overheersing, met name in de vorm van plantagekoloniën en de daarmee verbonden trans-Atlantische slavenhandel, en de opkomst van het abolutionisme

Actualiteit

Black lives matter
-n.a.v. de dood van George Floyd

Zwarte Pietendiscussie:

- Zwarte Piet en racisme

Moderne slavernij:

- mensensmokkel, kindslavernij, kledingindustrie, telefoonindustrie etc etc.

-

Slavernij

Definitie

Een toestand waarin een mens eigendom is van een ander of als zodanig wordt behandeld en daardoor geen rechten heeft of kan uitoefenen.

Slavernij

Geschiedenis

- Oudheid

slaven o.a. door oorlog

- middeleeuwen

horigheid veel overeenkomsten met slavernij

- Vroegmoderne Tijd

Afrikaanse slaven op plantages

Slavernij - oorzaken

Economisch

winst maken uit slavenhandel en plantage-economieën

Slavernij - oorzaken

Godsdienstig

Afrikanen werden gezien als afstammelingen van Cham

Wat staat er eigenlijk in het bijbelverhaal? Na de zondvloed mag het leven opnieuw beginnen. Een nieuwe kans voor Noach en de mensheid om te leven naar Gods bedoeling. Hij plant een wijngaard en maakt wijn, maar drinkt daarvan te veel zodat hij zich uitkleedt en naakt zijn roes uitslaapt. Zijn zoon Cham ziet zijn vader zo liggen en vertelt het aan zijn broers. Zij pakken een mantel en lopen achterwaarts, het hoofd afgewend, naar hun vader en bedekken zijn naaktheid. Als Noach uit zijn roes ontwaakt is, zegent hij zijn zonen Sem en Jafet en vervloekt Kanaün, de zoon van Cham.

(Genesis 9:25-27)

Slavernij - oorzaken

Sociaal

Afrikanen werden gezien als onbeschaafde mensen

West-Indische Compagnie

WIC

- opgericht in 1621 

- kaapvaart (Zilvervloot)

- vanaf 1648 focus op slavenhandel

- bestuurd door Heren XIX

Fort Elmina

- in de 15e eeuw gebouwd door de Portugezen in Ghana

- 1637 door de WIC veroverd

- tot 1871 Nederlands bezit

filmpje Fort Elmina

Eigendom

- Afrikanen werden gevangen genomen (door andere Afrikanen)

- Afrikanen werden gebrandmerkt

- Afrikanen werden aan elkaar vastgeketend.

.

Driehoekshandel

Nederlandse slavenhandel van 1637 tot 1808

Slavenschepen

- ongeveer 600 slaven per schip

- totaal 10-11 miljoen slaven vervoerd

- 'Bomba': Afrikaanse opzichter om slaven rustig te houden

- 15-20% van de slaven stierf onderweg

- oversteek duurde 6 weken

Abolitionisme

'beweging die streeft naar de afschaffing van de slavenhandel en slavernij'

Abolitionisme

Argumenten

- slaven worden slecht behandeld

- slavernij past niet bij christelijke naastenliefde

- slavernij in strijd met natuurrechten

- slavernij leidt tot machtsmisbruik

- slavernij is economisch niet aantrekkelijk

John Gabriel Stedman

- 1744-1797

- Schots-Nederlandse officier. 

- Narrative of a five years' expedition against the revolted Negroes of Surinam 

1744-1797 

Schots-Nederlandse officier in de Schotse Brigade van het Nederlandse leger. Hij hielp bij het onderdrukken van een slavenopstand in Suriname. Hij werd verliefd op een slavin, en probeerde haar vrij te kopen. Over zijn ervaringen schreef hij het invloedrijke boek Reizen naar Suriname en door de binnenste gedeelten van Guiana. Hierin bekommerde hij zich openlijk om de rechten van de slaven, met name om de vraag of zij als mens behandeld moesten worden.

Amerikaanse Burgeroorlog

- 1861-1865

- De Noordelijke Staten (de Unie) tegen de Zuidelijke Staten (de Confederatie). 

- belangrijke aspect van de oorlog: slavernij

- De Unie won de oorlog

Noorden

Zuiden

- tegenstander slavernij

(Underground Railroad)

- sterk geindustrialiseerd

- demografische groei

- slavernij op plantages

- voelen zich economisch achtergesteld bij het Noorden

- demografische stagnatie

Het Noorden vond de slavernij ook steeds meer moreel verwerpelijk. De Quakers zetten de Underground Railroad op om weglopers te helpen. Dit geheime ontsnappingsnetwerk gebruikte codetaal uit het spoorwegjargon. Een 'conducteur' was een helper onderweg en een 'station' een veilige plaats. Slaven reisden vooral 's nachts en per boot omdat de pakkans op de rivieren lager was. Premiejagers achtervolgden hen als bloedhonden langs honderden kilometers lange vluchtroutes die meestal in noordwestelijke richting liepen, naar vrije staten. Wie naar het Noorden vluchtte kreeg de raad om de Poolster te volgen. De Railroad leidde tot politieke onenigheid en een compromis. In 1850 stelde de 'Fugitive Slave Law' hulp aan weglopers strafbaar en het werd zelfs verplicht ze terug te sturen, ook in de Noordelijke staten. Niettemin bleef de Railroad bestaan, tot ergernis van het Zuiden.

https://www.youtube.com/watch?v=hr8TdHt1PFA&list=RDhr8TdHt1PFA&start_radio=1&t=143

De hut van Oom Tom

- roman Harriet Beecher Stowe

- 1852

- lotgevallen van slaven en hun behandeling

De negerhut van Oom Tom (ook De negerhut of De hut van Oom Tom) van Harriet Beecher Stowe is een van de bekendste boeken uit de canon van de Amerikaanse literatuur en een aanklacht tegen de slavernij. Het werd in 1852 gepubliceerd nadat het eerst tussen 1851 en 1852 als serie verscheen en beïnvloedde de heersende opvattingen over slavernij. De roman beschrijft de lotgevallen van een aantal slaven en hoe ze lijden onder de slavernij. Het boek erkent dat veel meesters hun slaven goed behandelen, maar deze slaven lopen het risico dat ze (wegens geldgebrek of overlijden van de eigenaar) verkocht worden aan slechte meesters, waarbij ouders en kinderen vaak van elkaar gescheiden worden.

De oorspronkelijke titel is Uncle Tom's Cabin or Life among the Lowly, in het Nederlands uitgegeven als De Negerhut en als De negerhut van Oom Tom.

Einde van de slavernij

- 1794: Frankrijk schaft slavernij af

- 1807: Engeland verbiedt slavenhandel

- 1833: Engeland schaft slavernij af

- 1863: Nederland schaft slavernij af / Noordelijke Staten VS schaffen slavernij af

- 1864: 13e amendement op grondwet VS 

Einde van de ongelijkheid?

https://www.youtube.com/watch?v=Sm5ZySsrcU4

Discussies over slavernij

- eurocentrisme versus perspectief van de slaven

- hoe betrouwbaar is het beeld van de abolitionisten?

Hoe beïnvloedden de nieuwe ideeën over vrijheid en gelijkheid de discussie over slavenhandel en slavernij? 

- romans en bewustwording van de bevolking leidde tot ondergang slavenhandel en slavernij

- Verlichting heeft hier aan bijgedragen, door de ideeën van gelijkheid/vrijheid

https://schooltv.nl/video/dossier-geschiedenis-nederland-en-de-slavernij-afl-1-handel-in-slaven/ 

https://lab.nos.nl/projects/slavernij/index.html