9.3 Het modern imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

9.3 Modern imperialisme

Kenmerkend aspect par. 

De moderne vorm van imperialisme die verband hield met de industrialisatie

Industrialisatie

- Kolonies werden grondstofleveranciers en nieuwe afzetmarkten. 

Gevolg: modern imperialisme.

Imperialisme: Het streven naar een groot rijk onder macht van een keizer of één volk

Kolonialisme?

• Vanaf 15de eeuw: kolonialisme --> veroveringen met een economisch doel
• Kenmerkend: handelsposten op de kusten
• Vanaf 19de eeuw: modern imperialisme

Tekst

Oorzaken van het modern imperialisme:

• Economische oorzaken
  

-- Grondstoffen (olie, rubber en katoen).

-- Nieuwe afzetmarkten (verkoop spullen)..

• Politiek: Macht en status
  

-- Respect afdwingen als 'belangrijk' volk.

• Beschaving en ontwikkeling
  

-- Verspreiding christendom

-- Superioriteitsdenken leidde tot 

beschavingsoffensief. Opvoeden en ontwikkelen. Scholen, spoorwegen, rechtssysteem, abolitionisme

Andere oorzaken van het modern imperialisme:).

• Technologische voorsprong
  

-- Betere wapens (Maxim machinegeweer)

-- Telegraaf (communicatie over grote afstand)

-- Spoorwegen/ stoomschepen (Suezkanaal) .

Rond 1700

Rond 1900

Wat valt op?

Op welke momenten hebben Europese gebieden delen van de wereld veroverd?

Europa verovert de wereld

Romeinen veroveren een wereldrijk - imperialisme

(tv2)

Ontdekkingsreizen en handel met de kustgebieden (b.v. VOC/WIC) - kolonialisme

(tv 5 en 6)

Het veroveren van gebieden voor grondstoffen, als afzetgebied en om je land uit te breiden - modern imperialisme  (TV8)

Modern imperialisme in twee fasen: 1e fase: Azië

• Engeland breidt bezit in India uit 
• Nederland veroverde geheel Ned-Indië in de Atjeh-oorlog (1873-1903)
• Frankrijk veroverde Indochina (Vietnam, Laos en Cambodja)
• Amerika versloeg Spanje (1898, Cuba) en verwierf de Filippijnen 

2e fase: Afrika

• Andere West-Europese staten richtten zich op gebieden in Afrika >
  
• spanningen tussen Eurpese landen >
• Conferentie van Berlijn (1884-85): 
• initiatief Bismarck
• Afrika verdeeld
• Europese oorlog voorkomen tot 1914

Conferentie van Berlijn

- 1884-1885

-georganiseerd door Bismarck, de Rijkskanselier (= soort premier) van het nieuwe Duitse Rijk

(Duitse Rijk is pas in 1871 uitgeroepen)

- Duitsland nodigde alle belangrijke landen van dat moment uit 

-motivatie: Duitsland had  praktisch geen koloniën en waren bang dat ze de boot zouden missen en dat andere landen de gebieden in Afrika en Azië zouden inpikken

- Duitsland wilde ook " ein Platz an der Sonne"

- het opkomend nationalisme (een kolonie zorgt voor status) en de Industriële Revolutie (zoektocht naar grondstoffen en afzetmarkten) waren de belangrijkste drijfveren

Toepassen

welk motief voor modern imperialisme blijkt uit de volgende spotprenten?

Hendrik Colijn

• Volgde in 1920 Abraham Kuyper op als leider van de ARP. 
• Minister-President tijdens de crisistijd ('25/'26 en 1933-1939)
  

De sigaar van Colijn

• Historisch denken: p 246
  

Maak de vragen 13 t/m 18

Internet opzoek-opdracht:
Waarom kun je Cecil Rhodes (1853-1902) als personificatie zien van het Modern Imperialisme?

Leg uit wat het verschil was tussen 'modern imperialisme' van de eind 19e eeuw en het kolonialisme van voor 1870

Noteer wie Afrika onderling verdeelden en leg uit waarom dat zonder veel conflicten gepaard ging.

Welk verband was er tussen modern imperialisme en industrialisatie?

Noem 4 oorzaken van het modern imperialisme

Welke gedaantewisseling maakte Nederlands-Indië rond 1870 mee op economisch en politiek gebied?

Beschrijf telkens in 1 zin hoe het imperialisme uitpakte in Indochina, China en Japan.

Leg met het voorbeeld uit de bron uit welk verband er was tussen modern imperialisme en (agressief) nationalisme

Zet in juiste chronologische volgorde: 1. Conferentie van Berlijn 2. Afschaffing Cultuurstelsel 3. Atjeh oorlog 4. Groot-Brittannië dwingt China opiumhandel toe te staan 5. Opening Suezkanaal 6. Invoering Cultuurstelsel

Serie: De Ijzeren Eeuw

Ten oorlog! (Atjeh-Oorlog)

https://www.npostart.nl/de-ijzeren-eeuw/20-07-2016/VPWON_1262803

https: