Leerpad PESDIE opstellen

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Geriatrie

De student heeft kennis van enkele ziektebeelden in de psychogeriatrie 

De student kan klinisch redeneren bij een zorgvrager uit de psychogeriatrie 

 Kennis: 

De ouder wordende mens  

Ziektebeelden uit de psychogeriatrie (neurocognitieve stoornissen) 

Vaardigheden: 

Kan een hulpvraag op methodische wijze herkennen, benoemen en uitwerken aan de hand van een casus en met behulp van de systematiek van het klinisch redeneren 

 

Werken met een zorgplan

Leerpad

Verpleegkundig/Zorgproces  voor MZ-VIG en VP

KD 2020

Stappenplan methodisch werken

1. Verzamelen van gegevens

2. Vastellen van de behoefte en het probleem

3. Vaststellen doelen 

4. Vaststellen van en plannen zorgactiviteit/verpleegkundige interventie

5. Het evalueren van de verpleegkundige zorg

6. Bijstelling van het zorg/verpleegplan

Programma

• Theorie lezen >                                                                                           zie MZ/VIG: Werken met een zorgplan  H3 (blz. 24 t/m 28) en VP: Werken met een zorgplan H3 (blz. 38 t/m 49)
• Verpleegprobleem en oefenen met de PES
• Doelen stellen en oefenen 
• Interventies plannen en oefenen
• Check out

Lees de volgende theorie (lezen = samenvatten en vragen opstellen):

 MZ/VIG: Werken met een zorgplan H3 (blz. 24 t/m 28)

VP: Werken met een zorgplan H3 (blz. 38 t/m 49)

Zet de stappen van het zorgproces op de juiste volgorde

1

2

3

4

5

6

Gegevens Verzamelen/

beeldvorming 

zorgvraag en doelen: formuleren van verpleeg/ zorgproblemen

bepalen van verpleeg/ zorgdoelen

interventies

 plannen

Uitvoeren van de interventies + observeren

Evalueren + bijstellen

Verpleeg- of zorgprobleem opstellen voor een verpleeg/ zorgplan

Verpleeg- of zorgprobleem:

Zijn verschijnselen waar je je als verpleegkundige/verzorgende op richt. Problemen die (kunnen) optreden in de fundamentele levensverrichtingen als gevolg van gezondheidsverstoringen.

Als verpleegkundige/verzorgende gebruik je jouw deskundigheid om de zorgvrager te ondersteunen in zijn problemen, maar kijkt ook hoe je problemen kan voorkomen.

Verpleeg- of zorgprobleem formuleren 

Met behulp van de PES

 P > Het Probleem

E > De oorzaak (Ethiologie)

S > De Symptomen

Verpleeg- of zorgprobleem formuleren met PES

P = Probleem > verpleegkundige diagnose/probleem

E = Ethiologie > oorzaak van het probleem

S= Symptomen > Symptomen van het probleem: wat zie je? Wat hoor je?  Waaruit blijkt dat het probleem bestaat?

Verpleeg- of zorgprobleem formuleren met PES

Probleem

Wordt verwoord als problemen, klachten of verstoringen in fundamentele levensverrichtingen of de reactie van de cliënt hierop

Ethiologie (oorzaak)

Alle oorzakelijke factoren van het probleem

Signalen en Symptomen

Signalen zijn aanwijzingen. Symptomen zijn verschijnselen van een aandoening en kunnen bestaan uit objectief of subjectief waarneembare gegevens.

Formulering verpleeg/ zorgprobleem met  PES

Verpleegprobleem is altijd vanuit de zorgvrager geformuleerd en voldoet inhoudelijk aan de PES structuur!

Hulpmiddel bij formuleren verpleegprobleem:

“Meneer/Mevrouw (zorgvrager) heeft/is/wil/kan…….. als gevolg van/ in verband met …….

Voorbeeld: Mevrouw kan zich niet zelfstandig aankleden (P). Door een krachtbeperking in haar armen als gevolg van MS (E), lukt het mevrouw niet om knopen, bh sluiting, sitsen te openen of te sluiten (S)

Actuele problemen

Problemen die zich op een bepaald moment voordoen en door de verpleegkundige of verzorgende kunnen worden vastgesteld.

Potentiele problemen

Doen zich nog niet voor, maar worden verwacht.

Geen sprake van symptomen. Wel risicofactoren (PR in plaats van PES) Bijvoorbeeld:

Mevrouw heeft kans op decubitus (P) vanwege ondervoeding (R) en weinig beweging (R)
 

Oefenen: Formuleer een verpleeg/zorgprobleem  volgens de PES voor meneer de Jong.

Meneer De Jong (87) heeft COPD en zit in een rolstoel omdat hij te weinig energie heeft om te lopen. Op zijn stuit heeft meneer een rode plek. De huisarts constateerde dat meneer ondervoed is. Meneer is nu opgenomen in het verpleeghuis.

Meneer De Jong (87) heeft COPD en zit in een rolstoel omdat hij te weinig energie heeft om te lopen. Op zijn stuit heeft meneer een rode plek. De huisarts constateerde dat meneer ondervoed is. Meneer is nu opgenomen in het verpleeghuis.

P (probleem): wat is het probleem waar dhr de Jong last van heeft?

E (oorzaak): wat is de oorzaak van dit probleem (of oorzaken)?

S (symptomen): wat is of zijn symptomen die dhr laat zien?

Oefenen: Formuleer een verpleeg/zorgprobleem volgens de PES voor mevrouw Pietersen.

Mw Pietersen is overgeplaatst vanuit het ziekenhuis. Ze heeft een heupoperatie ondergaan na een gebroken heup.

In het ziekenhuis had ze bedrust en ze komt bij jullie op de afdeling om te revalideren. Ze klaagt over buikpijn, ze heeft 3 dagen geen ontlasting gehad.

Mw Pietersen is overgeplaatst van het ziekenhuis. Ze heeft een heupoperatie ondergaan na een gebroken heup.
In het ziekenhuis had ze bedrust en ze komt bij jullie op de afdeling om te revalideren. Ze klaagt over buikpijn, ze heeft 3 dagen geen ontlasting gehad.

P (probleem): wat is het probleem waar dhr de Jong last van heeft?

E (oorzaak): wat is de oorzaak van dit probleem (of oorzaken)?

S (symptomen): wat is of zijn symptomen die dhr laat zien?

Oefenen: Formuleer een verpleeg/zorgprobleem volgens de PES voor mevrouw De Boer

Mevrouw de Boer is bij jou op de afdeling opgenomen. Ze zegt dat ze de laatste drie dagen heel slecht slaapt omdat het zo lawaaierig is op de gang. ​

Ze geeft aan dat ze door haar slaapgebrek erg veel overdag slaapt en erg prikkelbaar is.

Mevrouw de Boer is bij jou op de afdeling opgenomen. Ze zegt dat ze de laatste drie dagen heel slecht slaapt omdat het zo lawaaierig is op de gang. ​
Ze geeft aan dat ze door haar slaapgebrek erg veel overdag slaapt en erg prikkelbaar is.

P (probleem): wat is het probleem waar dhr de Jong last van heeft?

E (oorzaak): wat is de oorzaak van dit probleem (of oorzaken)?

S (symptomen): wat is of zijn symptomen die dhr laat zien?

Zorgproblemen in een verpleeg/zorgplan

Na de PES volgt

-D = verpleeg/zorg Doelen

-I = interventies

- E= evaluatie

Welk hulpmiddel gebruik je om een verpleegdoel te formuleren

1. RUMBA
2. PES
3. SMART
4. SOAP

verpleegdoel

Beschrijving van het resultaat dat je wil bereiken, het zorgresultaat. 

Beschrijving van de toestand of situatie van de zorgvrager waar je naar streeft met het verlenen van de verpleegkundige zorg (interventies)

Formuleren van doelen mbv hulpmiddel: SMART of RUMBA

Voordeel SMART of RUMBA doel: 

Duidelijk (voor iedereen) wat het resultaat moet zijn

Minder vrijblijvend

Je stelt een termijn

Meer kans dat je je doel behaald 

Voorbeeld SMART doel: Mevrouw Dijkers kan zich binnen 8 weken met behulp van een rollator binnenshuis zelfstandig verplaatsen. 

Doelen SMART omschrijven, SMART als checklist:

Specifiek: Mevr. heeft veilig gevoel tijdens douchen (wat? )

Meetbaar: Mevr. ‘zegt’ dat ze zich veilig voelt (waaraan?)

Acceptabel: Mevr. wil douchen met ondersteuning zonder angstgevoel (waarom?)

Realistisch: Mevr. wil met ondersteuning douchen (welke zorg?)

Tijdgebonden: Binnen 6 weken willen we dat Mevr. zich veilig voelt bij douchen

Waar staat RUMBA voor?

Hulpmiddel voor het formuleren van doelen

Relevant, Understandable, Measurable, Behavioral, Attainable

R = relevant

U = begrijpelijk

M = meetbaar

B = in termen van gedrag

A = haalbaar

Voorbeeld RUMBA doel: Mevrouw Dijkers kan zich binnen 8 weken met behulp van een rollator binnenshuis zelfstandig verplaatsen. 

Doelen RUMBA omschrijven, RUMBA als checklist:

Relevant: Mevr. kan zich verplaatsen(wat? )

Understandable (Begrijpelijk): Mevrouw Dijkers kan zich binnen 8 weken met behulp van een rollator binnenshuis zelfstandig verplaatsen. (begrijpelijke taal?)

Meetbaar: binnen 8 weken (waraan?)

Behavioral (concreet gedrag): Mevr. verplaatst zich zelfstandig (welk zichtbaar gedrag?)

Attainable (haalbaar): met behulp van een rollator, binnenshuis verplaatsen (is dit haalbaar?)

Voorbeeld RUMBA doel: Mevrouw Dijkers kan zich binnen 8 weken met behulp van een rollator binnenshuis zelfstandig verplaatsen. 

Formuleer een doel bij je eerder opgestelde verpleeg/zorgprobleem: Meneer De Jong (87) heeft COPD en zit in een rolstoel omdat hij te weinig energie heeft om te lopen. Op zijn stuit heeft meneer een rode plek. De huisarts constateerde dat meneer ondervoed is. Meneer is nu opgenomen in het verpleeghuis.

P (probleem): wat is het probleem waar dhr de Jong last van heeft?

E (oorzaak): wat is de oorzaak van dit probleem (of oorzaken)?

S (symptomen): wat is of zijn symptomen die dhr laat zien?

Formuleer een doel bij je eerder opgestelde verpleeg/zorgprobleem:Mw Pietersen is overgeplaatst van het ziekenhuis. Ze heeft een heupoperatie ondergaan na een gebroken heup.
In het ziekenhuis had ze bedrust en ze komt bij jullie op de afdeling om te revalideren. Ze klaagt over buikpijn, ze heeft 3 dagen geen ontlasting gehad.

P (probleem): wat is het probleem waar dhr de Jong last van heeft?

E (oorzaak): wat is de oorzaak van dit probleem (of oorzaken)?

S (symptomen): wat is of zijn symptomen die dhr laat zien?

Formuleer een doel bij je eerder opgestelde verpleeg/zorgprobleem:Mevrouw de Boer is bij jou op de afdeling opgenomen. Ze zegt dat ze de laatste drie dagen heel slecht slaapt omdat het zo lawaaierig is op de gang. ​
Ze geeft aan dat ze door haar slaapgebrek erg veel overdag slaapt en erg prikkelbaar is.

P (probleem): wat is het probleem waar dhr de Jong last van heeft?

E (oorzaak): wat is de oorzaak van dit probleem (of oorzaken)?

S (symptomen): wat is of zijn symptomen die dhr laat zien?

Wie stelt de verpleeg/zorgdoelen op?

1. de patiënt
2. de verpleegkundige/ verzorgende
3. de patiënt met de verpleegkundige
4. de hoofdbehandelaar

Zorgproblemen in een verpleeg/zorgplan

Na de PESD volgt

-D = verpleeg/zorg Doelen

-I = interventies (activiteiten)

- E= evaluatie

Volgende stap......

Na het vaststellen van de doelen volgens Smart of RUMBA ga je interventies dat zijn activiteiten koppelen aan de doelen zodat het duidelijk wordt HOE je de verpleeg/zorgdoelen gaat behalen. 

Hier hoort een planning bij..

Verpleegkundige interventie...

Je kiest voor een interventie op basis van:

•  Eigen deskundigheid
• Wetenschappelijk inzicht
• Informatie van de zorgvrager/naasten

En je houdt rekening met:

Autonomie zorgvrager (eigen regie)

Zelfzorg mogelijkheden zorgvrager 

Samenzorg (mantelzorg, vrijwilligers)

Professionele zorg (jij!)

Van zorgen voor naar zorgen dat.........(coachen)

Een verpleegkundige interventie moet aansluiten bij:

1. Wens van de zorgvrager
2. Andere therapeutische afspraken
3. De aanwezige hulpmiddelen
4. De mantelzorger

VP interventies in een zorgplan

De interventies leg je vast in een zorgplan. Dit plan is individueel voor de zorgvrager. Bij het uitwerken van de gegevens stel jezelf dan de volgende vragen:

Wat? Wie? Wanneer? Waar? Waarmee? Hoe? (5xW+H)

Ook deze vragen zijn dus een check, staat dit allemaal beschreven in je interventie?

Voorbeeld Interventies bij meneer Hoogendoorn, eerst de PES (hier heet het verpleeg/zorgprobleem de Diagnose) 

SMART /RUMBA doel meneer Hoogendoorn:

Dhr. drinkt per 24 uur minimaal 1,5 L vocht

Welke interventies kun je zelf bedenken om het doel te behalen?

Voldoen deze interventies helemaal aan 5xW+H?

Formuleer interventies bij je eerder opgestelde verpleeg/zorgprobleem en -doel: Meneer De Jong (87) heeft COPD en zit in een rolstoel omdat hij te weinig energie heeft om te lopen. Op zijn stuit heeft meneer een rode plek. De huisarts constateerde dat meneer ondervoed is. Meneer is nu opgenomen in het verpleeghuis.

P (probleem): wat is het probleem waar dhr de Jong last van heeft?

E (oorzaak): wat is de oorzaak van dit probleem (of oorzaken)?

S (symptomen): wat is of zijn symptomen die dhr laat zien?

Formuleer interventies bij je eerder opgestelde verpleeg/zorgprobleem en -doel: Mw Pietersen is overgeplaatst van het ziekenhuis. Ze heeft een heupoperatie ondergaan na een gebroken heup.
In het ziekenhuis had ze bedrust en ze komt bij jullie op de afdeling om te revalideren. Ze klaagt over buikpijn, ze heeft 3 dagen geen ontlasting gehad.

P (probleem): wat is het probleem waar dhr de Jong last van heeft?

E (oorzaak): wat is de oorzaak van dit probleem (of oorzaken)?

S (symptomen): wat is of zijn symptomen die dhr laat zien?

Formuleer interventies bij je eerder opgestelde verpleeg/zorgprobleem en -doel: Mevrouw de Boer is bij jou op de afdeling opgenomen. Ze zegt dat ze de laatste drie dagen heel slecht slaapt omdat het zo lawaaierig is op de gang. ​
Ze geeft aan dat ze door haar slaapgebrek erg veel overdag slaapt en erg prikkelbaar is.

P (probleem): wat is het probleem waar dhr de Jong last van heeft?

E (oorzaak): wat is de oorzaak van dit probleem (of oorzaken)?

S (symptomen): wat is of zijn symptomen die dhr laat zien?

Zorgproblemen in een verpleeg/zorgplan

Na de PESDI volgt

-D = verpleeg/zorg Doelen

-I = interventies (activiteiten)

- E= evaluatie

Evaluatie

Evalueren doe je op proces (is het doel behaald?) en op product (hoe is het doel behaald). Hiervoor stel je in je verpleeg/zorgplan al evaluatievragen op

Ik ben in staat om volgende week
voor mijn eigen casus (Opdracht ziektebeeld geriatrie)
drie verpleegproblemen, doelen en interventies volgens de PESDIE te formuleren

1. Ja, geen uitleg meer nodig
2. Ja, maar ik vraag denk ik nog wel hulp
3. Nee, het is mij totaal niet duidelijk
4. Anders

Op welke leervraag heb je nog geen antwoord gevonden? Of welke nieuwe leervraag is ontstaan?

Verder aan de slag met PESDIE

Oefen verder met het volgende:

• Maak uit je werkboek werken met een zorgplan:
• MZ/VIG: Blz. 53 opdracht 1 en 2 en blz. 56 opdracht 1
• VP: Blz. 33 opdracht 1 en 2 en blz.36 opdracht 4 en 5

Maak daarna je nieuwe ziektebeeld/klinisch redeneren opdracht.