Thema 2 Voedsel

• Mens en Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Thema 2 Voedsel

Klimaat en landschappen

Herhalen Blok 1

het weer = ?

het klimaat = ?

Weer & Klimaat

• Wat is het verschil?
• Klimaatgrafiek aflezen/tekenen 
• Stand van de zon (waarom is het op de evenaar warm en op de polen koud?)
• Waar is plantengroei van afhankelijk?

Wat meet je als je het weer wilt bepalen?

1. Warmte en de kou
2. Warmte, regen en wind
3. Hoeveel graden het is over lange tijd
4. Warmte en de temperatuur

Hoe kun je het klimaat van een gebied bepalen?

1. Je meet de warmte, neerslag en de wind
2. Je meet hoe warm het is gedurende 1 jaar
3. Je meet het weer over lange tijd
4. Je kijkt naar de zomer- en wintertemperauur

Landschapszones

Temperatuur en wind hebben veel invloed op de landschapszones.  Je kunt dus zeggen dat het klimaat de plantengroei (vegetatie) in een gebied bepaalt.

Hoe herken je een klimaat?

- Je kijkt naar de plantengroei

- je kijkt naar de klimaatgrafiek

Het klimaat bepaalt grotendeels hoe het landschap eruit ziet

Even oefenen: je ziet steeds een foto met van  een landschap. Jij moet het klimaat bepalen.

1. Droog klimaat
2. Poolklimaat
3. Gematigd klimaat
4. Tropisch klimaat

1. Poolklimaat
2. Tropisch klimaat
3. Droog klimaat
4. Gematigd klimaat

1. Woestijn klimaat
2. Tropisch klimaat
3. Poolklimaat
4. Gematigd klimaat

1. tropisch klimaat
2. Droog klimaat
3. Pool klimaat
4. Gematigd klimaat

Welk klimaat heeft Nederland?

Je kan nu de klimaten met 

hun landschap te combineren.  

Maar weet je nu ook welke klimaten je tegenkomt van de evenaar naar de noord/zuidpool?

Noem de klimaten die je tegenkomt van de evenaar tot de noord/zuidpool

Welke klimaten kennen we?

• Tropisch Regenwoud
• Savanne
• Steppe
• Woestijn
• Gematigd klimaat (land of zee)
• Toendra
• Polen

Tropisch regenwoud

TEMPERATUUR: Hele jaar warm (geen seizoenen)

NEERSLAG: Veel regen

Wat vind je hier: Tropische regenwouden, hele jaar groen

Woestijn

TEMPERATUUR: Hele jaar warm (geen seizoenen)

NEERSLAG: Geen regen.

Wat vind je hier: Zand, bijna geen natuur

Steppe

TEMPERATUUR: Hele jaar warm (geen seizoenen)

NEERSLAG: Natte periode korter dan de droge periode

Wat vind je hier: Eigenlijk alleen een beetje gras

Savanne

TEMPERATUUR: Hele jaar warm (geen seizoenen)

NEERSLAG: Natte periode langer dan de droge periode

Wat vind je hier: Veel gras en een paar struiken en bomen

Veel ruimte, dus grote kuddes dieren

Loofbos

Naaldbos

Toendra

TEMPERATUUR: Zomer (< 10 graden) en winter (< -3 graden)

NEERSLAG: Het hele jaar door een beetje regen (soms sneeuw)

Wat vind je hier: een beetje gras, mos en een paar planten

Poolklimaat

Het Noordpoolgebied heeft een poolklimaat. 

Dit is het koudste klimaat. 

De winters zijn lang en koud (soms - 40 graden) en de zomers kort en koel.

In de zomer wordt het hier nooit warmer dan 10 graden.
Door de kou kunnen hierdoor alleen maar mossen groeien.

                                                                                               

                                                                                                                                                                                         

Klimaatgrafiek

Dit is een grafiek waarin je kunt aflezen welk klimaat een plaats of gebied heeft.

Oefenen: Rood (warmte) is de temperatuur en blauw (water) de neerslag. 

1. Tropisch klimaat
2. Droog klimaat
3. Gematigd klimaat
4. Poolklimaat

1. Tropisch klimaat
2. Droog klimaat
3. Gematigd klimaat
4. Poolklimaat

In welke klimaat kan je het beste landbouwen, denk je?

1. Tropisch klimaat
2. Droog klimaat
3. Gematigd klimaat
4. Pool klimaat

Jager-verzamelaars worden boeren

Ongeveer 10.000 jaar geleden ontdekten mensen hoe ze graan konden verbouwen. Het gevolg: Jager-verzamelaars werden boeren.

Een paar begrippen: 

Akkerbouw = gewassen verbouwen op akkers.

Veeteelt = houden en fokken van dieren.

Landbouw = akkerbouw + veeteelt.

De eerste mensen komen uit...

1. Europa
2. Azië
3. Afrika
4. Amerika

Het gebied van de vruchtbare halve maan ligt in..

1. • Zuid-Europa
2. • Klein-Azië
3. • Het Midden-Oosten
4. • Afrika

De eerste boeren in Nederland

Rond 5000 v. Chr kwamen de eerste boeren in het zuiden van Nederland. 

Zij kozen voor gebieden vruchtbare grond.  Na een paar jaar werd de grond minder vruchtbaar en brandden de boeren nieuwe stukken bos af om daar akkers aan te leggen. 

De boeren hadden ook  water nodig voor de gewassen. 

Gevolg =>  In de buurt van de akkers en bij rivieren bouwden boeren dorpen.  

Deze eerste boeren deden aan akkerbouw en veeteelt. In Nederland onstond steeds meer een ingericht landschap

Inrichting

Om de weg te kunnen wijzen maak je gebruik van inrichtingselementen en natuurlijke elementen.

Inrichtingselementen zijn door mensen geplaatst, bijvoorbeeld een huis, of een brug. Natuurlijke elementen door de natuur ontstaan... De zee, een rivier, een heuvel....

Je kan uitleggen wat een ingericht landschap is en twee voorbeelden van inrichtingselementen noemen

Hoe noem je een landschap wel is aangepast door mensen

1. Natuurlandschap
2. Ingericht landschap

landbouw...
Welke 'optelsom' is juist over landbouw?

1. akkerbouw + landbouw = veeteelt
2. landbouw + veeteelt = akkerbouw
3. veeteelt + akkerbouw = landbouw
4. akkerbouw + jagen en verzamelen = landbouw

Hunebedden 

Rond 3400 v. Chr leeft de het Trechterbekervolk in Drenthe.
Zij deden aan akkerbouw en veeteelt. 

Dit volk begroef hun  doden in hunebedden: grote grafkelders die ze bouwden van grote, zware keien. 
Deze keien waren hier tijdens de ijstijd in terecht gekomen.

Hunebedden zijn een belangrijke (ongeschreven) bron uit deze periode. 

Egypte

Egypte is één van de oudste beschavingen. Het ontstond ruim 5000 jaar geleden aan de oevers van een rivier.

De Nijl, langste rivier.

Egypte ligt in het noorden van Afrika.

Droog en warm land

Dwars door de woestijn stroomt de Nijl.

Langs de Nijl zag het leven er heel anders uit. 

De Nijl

1. Overstroming Nijl

2. Zaaien van gewassen

3. Oogsten van gewassen

Vruchtbare grond

Rond 5500 v. Chr. ontstaan boerderijtjes langs de Nijl.

Na overstroming laat Nijl vruchtbare modder achter = slib.

Deze vruchtbaar laag zorgt voor goede landbouw.

Geschenk van de Nijl

Specialisatie

Niet iedereen hoefde meer boer te zijn --> specialisatie

Ambtenaren organiseerden samenlevingsregels

Ontstaan hïerogliefenschrift

Specialisatie van beroepen.

Hoe werd de koning van Egypte ook genoemd?

1. keizer
2. tsaar
3. mandarijn
4. farao

Aswandam in de NIJL

De Aswan Dam

Noteer een groot voordeel

en een groot nadeel van het

gebruik van de Aswan Dam

voor Egypte.