Laatste herhaling toetsweek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

STAATSINRICHTING

Wat gaan we doen

Pacificatie van 1917

Kiesdeler

disctrictenstelsel vs stelsel van evenredige vertegenwoordiging

Spel

Problemen in de 19e eeuw: 

De sociale kwestie 

Schoolstrijd

Opgelost in de Pacificatie van 1917

• actief kiesrecht voor mannen
• passief kiesrecht vrouwen
• gelijkstelling onderwijs
• Stelsel van evenredige vertegenwoordiging

Gevolgen van de Pacificatie

• Van districtenstelsel (1848-1917) naar evenredige vertegenwoordiging (1917-NU).

• Liberalen buiten spel gezet.

Verhoudingen politieke stromingen vóór en na de Pacificatie van 1917 -> wat is veranderd? Hoe komt dit?

Kiesdeler

Kiesdeler = aantal behaalde stemmen / 150 zetels

KIESDELER

• Aantal stemmen : 150 = Kiesdeler
• Kiesdeler is het aantal stemmen dat je nodig hebt voor één zetel
• 10.516.041 : 150 = 70.106 141
• Aantal zetels partij * kiesdeler = aantal stemmen op partij

Uitslag en dan?

Stemmen worden geteld en op grond van de kiesdeler aan partijen toegekend

Terugkoppeling

Pacificatie van 1917

Kiesdeler

Districtenstelsel vs evenredige vertegenwoordiging

Aan de slag

Tijd voor een spel!

Aanpak

Vorm een duo met iemand.

1 vd 2 logt in in lessonup en samen proberen jullie de rest te 

verslaan

Een invulopdracht over een nieuwe grondwet.

Kies telkens uit de twee mogelijkheden en sleep ze naar de juiste plek.

In het jaar              werd in Nederland een nieuwe grondwet gemaakt.

De opdracht voor de nieuwe grondwet werd gegeven door koning                       .

De nieuwe grondwet was vooral een wens van de                     . 

1848

1852

Willem III

Willem II

Liberalen

Socialisten

Hieronder staan drie uitgangspunten van politieke groeperingen rond

1900 en vier groeperingen.

Geef per uitgangspunt aan welke groepering erbij hoort. 

Let op! Er blijft één groepering over.

Ze komen op de arbeiders en willen zorgen voor betere woon-en werkomstandigheden

De Bijbel is de basis voor alle politieke standpunten en ideeën.

De vrijheid van het individu is heel belangrijk en daarom moet de rol

van de overheid beperkt zijn.

confessionelen

feministen

liberalen

socialisten

Staat

Aan het einde van de 19e en het begin van de 20e eeuw waren de leefomstandigheden voor veel mensen slecht. De onderstaande foto laat één van de problemen zien waar mensen mee te maken kregen.

➤Welk probleem laat de foto zien?

Gebruik de bron

Stel, je doet een onderzoek naar de herziening van de verzorgings-

staat. Jouw onderzoeksvraag is: ‘Waarom besloot de 

overheid in de jaren tachtig de verzorgingsstaat te herzien?’

➤Welke bron is voor jouw onderzoek het meest bruikbaar? Verklaar je antwoord.

Doe het zo:

Bron ... (schrijf het nummer op) is het meest bruikbaar voor mijn onderzoek, omdat ... (schrijf een verklaring op).

Gebruik de bron

Aan het einde van de 19e eeuw werd verschillend gedacht over de manier waarop de armoede bestreden moest worden.

➤Leg uit op welke wijze de socialisten de armoede wilden bestrijden. Gebruik daarvoor de volgende drie begrippen: algemeen kiesrecht, politieke macht en sociale wetten.

Je mag meer dan één zin gebruiken.

De tekenaar heeft de personen niet gelijkwaardig afgebeeld.  

➤Geef twee voorbeelden waaruit dat blijkt.

Doe het zo:

voorbeeld 1: ...

voorbeeld 2: ...

Gebruik de bron

Hieronder staan vier stromingen die aan het eind van de 19e en aan het begin van de 20e eeuw een belangrijke rol speelden.

➤Geef van elke afbeelding aan bij welke stroming deze hoort. Sleep hiervoor de stroming naar de afbeelding.

Let op: er blijft één stroming over.

katholicisme

protestantisme

socialisme

liberalisme

➤Welke conclusie naar aanleiding van de bron is juist?

Gebruik de bron

1. Alle uitgaven zijn in iedere periode procentueel steeds toegenomen.
2. Een steeds groter deel van de overheidsuitgaven wordt besteed aan de verzorgingsstaat.
3. Tussen 1950 en 1988 zijn uitgaven voor sociale zaken procentueel minder snel gestegen dan die voor volkshuisvesting.
4. Vanaf 1980 wordt door de regering bezuinigd op bestaande sociale voorzieningen.

Een uitspraak over de opbouw van de verzorgingsstaat in Nederland na 1945:

De overheid wilde de bevolking belonen voor de heldhaftige houding tijdens de oorlog.

➤Deze uitspraak is:

1. juist
2. onjuist

➤Wat wil de schrijver van het versje op een spottende manier 

duidelijk maken?

Gebruik de bron

1. dat alleen de dood mensen uit hun armoede verlost
2. dat alleen het geloof in God mensen weer gezond maakt
3. dat arme mensen alleen maar in zichzelf geloven

 ➤Wie zullen het vooral met de inhoud van deze toespraak eens zijn geweest?

Gebruik de bron

1. de armen en de liberalen
2. de armen en de socialisten
3. de rijken en de liberalen
4. de rijken en de socialisten

➤Over welk doel van deze vakabond gaat de tekening?

Gebruik de bron

1. meer woningen
2. hogere lonen
3. veiligheid in de fabriek
4. kortere werkdagen

Wanneer werd Nederland het Koninkrijk der Nederlanden?

1. 1800
2. 1820
3. 1815
4. 1825

Socialisten vinden ................... het allerbelangrijkste:

1. gelijkheid
2. vrijheid
3. veiligheid
4. vrije tijd

Het kinderwetje van Van Houten gaat over:

1. leerplicht
2. verbod op kinderarbeid
3. je mocht maar 2 kinderen krijgen
4. toeslag voor ouders met kinderen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog vond er een rechtszaak plaats tegen een communist. De rechter zei op een bepaald moment: “IK bepaal welke wet hier geldt. IK maak hier de wet.”

Speelt deze rechtszaak zich af binnen een dictatuur of binnen een rechtsstaat? En is er sprake van scheiding van de machten of niet?

De rechtszaak speelt zich af

1. binnen een dictatuur, want er is geen scheiding van de machten.
2. binnen een dictatuur, want er is wel scheiding van de machten.
3. binnen een rechtsstaat, want er is geen scheiding van de machten.
4. binnen een rechtsstaat, want er is wel scheiding van de machten.

Trias Politica betekent ...

1. alleenheerschappij
2. scheiding der machten
3. vrijheid
4. Montesquieu

Volgens de Trias Politica heeft één iemand de macht.

Volgens de Trias Politica heeft één iemand de macht.

1. Waar
2. Niet waar

Pagina 169 (conceptboek)

Stap 1

Stap 2

Stap 3

Stap 4

Stap 5

Minister of 2e kamerlid dient wetsvoorstel in

De 2e kamer stemt over het wetsvoorstel

De 1e kamer stemt over het wetsvoorstel

De koning ondertekent de wet

Minister ondertekent de wet

Mijn kiezers worden ook wel
'kleine luyden' genoemd

1. Troelstra
2. Thorbecke
3. Schaepman
4. Kuyper

Sociale wetgeving staat bovenaan mijn 'to do' lijstje

1. Thorbecke
2. Schaepman
3. Troelstra
4. Kuyper

1. Thorbecke
2. Troelstra
3. Schaepman
4. Kuyper

1. Troelstra
2. Kuyper
3. Thorbecke
4. Schaepman

Caoutchouc artikel heeft als gevolg dat:

1. Iedereen mag stemmen
2. Alle mannen mogen stemmen
3. De kiesdrempel steeds lager wordt
4. Er rubber ingevoerd wordt vanuit Indie

Welke rechten hebben zowel de Eerste als de Tweede Kamer?

1. recht van enquête recht van begroting
2. recht van initiatief recht van begroting
3. recht van amendement recht van enquête
4. recht van amendement recht van initiatief

Recht van amendement

1. Recht om een wetsvoorstel te wijzigen
2. Recht om zelf een wetsvoorstel in te dienen.

Wat is géén taak van de Eerste Kamer?

1. Recht van budget
2. Recht van enquete
3. recht van amendement
4. recht van interpellatie

bescherming tegen een machtige overheid

Bescherming door de overheid

Als jezelf gaat stemmen

Als je verkiesbaar bent

De inrichting van het bestuur en van een staat (land) en zijn onderdanen.

Klassieke grondrechten 

Sociale grondrechten  

Actief kiesrecht 

Passief kiesrecht 

Staatsinrichting 

Orden onderstaande grondrechten.

Klassieke grondrechten

sociale grondrechten

Vrijheid van meningsuiting

Recht op werk

recht op gelijke behandeling

recht op bewoonbaar land

recht op gezondheidszorg

godsdienstvrijheid

Orden onderstaande grondrechten.

Klassieke grondrechten

sociale grondrechten

vrijheid van onderwijs

Recht op onderwijs

Privacy : recht op briefgeheim

recht op rechtsbijstand

recht op werk

vrijheid van vereniging

Winnaar is?

De minister-president is tevreden, want twee grote conflicten zijn opgelost en iedereen heeft zijn zin gekregen. Hij deelde als het ware cadeautjes uit.

De leider van de protestanten is blij met zijn ‘cadeau’: voortaan betaalt de overheid ook het bijzonder onderwijs.

Op dit cadeau staat ‘bijz. school’.

De socialisten zijn erg blij met de Pacificatie van 1917.

Aletta Jacobs is verdrietig, want 

zij krijgt niet wat ze wilde hebben.

1

2

3

4

5