Woordenboekgebruik

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Laptop op tafel, maar nog wel dicht.

                                                        Welkom!

       Voordat de les is begonnen, heb jij het volgende op tafel   

        liggen: 

1)  Schriftje op tafel

2) Pen op tafel

  

                                                        Welkom!

       Voordat de les is begonnen, heb jij het volgende op tafel   

        liggen:  

Laptop blijft dicht en verder heb je niets nodig!

Woordenschat

Zoeken in het woordenboek

• Kun jij uitleggen welke manieren je hebt om achter de betekenis van een woord te komen.
• Kun jij gebruik maken van het woordenboek.
• Weet jij hoe de woorden op de juiste manier kan opzoeken in een woordenboek. 

               Lesdoelen behaald? 

Hoef je niet perse met de klas te bespreken. Mag, maar soms wekt dit juist geen interesse voor de leerlingen. 

Wat gaan we vandaag doen?

• de 5 woordraadstrategieën 
• Uitleg: woordenboek
• Samen opdracht maken
• Zelf aan het werk
• Samen nakijken
• Blooket

De 5 woordraadstrategieën

• synoniem
• voorbeeld 
• omschrijving
• tegenstelling
• bekend woorddeel 

5 manieren om de betekenis van een woord in de tekst vinden.

Woordstrategie:

 Zoek een bekend woorddeel.

 Woordenschat

• De betekenis van een moeilijk woord kun je vaak vinden door woordstrategieën te gebruiken.

• Je kijkt daarbij naar de context 

     (in de buurt) van het moeilijke woord.

Moeilijke woorden

• Soms staat er in de context een synoniem.

• In de buurt van het woord:

     'onenigheid' staat bijvoorbeeld 'ruzie' 

• Door het bekende woord 'ruzie' kun je dan afleiden dat 'onenigheid' ongeveer hetzelfde betekent.

Synoniem

• Soms kun je een moeilijk woord begrijpen door een omschrijving van dat woord

• Bij 'conservatorium' staat bijvoorbeeld 'school waar je wordt opgeleid tot beroepsmusicus'.

Omschrijving en definitie

• Soms staan er voorbeelden in de tekst om moeilijke woorden uit te leggen.

• Sommige mensen zijn dol op 'reptielen', zoals krokodillen, hagedissen en schildpadden. 

Voorbeelden

De betekenis van een moeilijk woord kun je soms vinden doordat er een tegenstelling van dat woord in de tekst staat:

• De wiskundetoetsen voor havo en vwo zijn identiek, maar de beoordeling is verschillend.
  

Tegenstelling

   

- Soms lijkt het  

Andere taal

Uitleg

Hoe zoek je nou een woord op in het woordenboek?

Zoals: kinderachtig, d.w.z. 

Woordenboek

Vind je de betekenis niet met een strategie?                                                                    Gebruik dan een  woordenboek.

Zoek bij:

- het hele werkwoord: bevestigt -> bevestigen, gereserveerd -> reserveren

- het enkelvoud: adviezen -> advies

- de korte vorm: actieve -> actief

- een deel van de samenstelling: verkeersslachtoffer -> slachtoffer

Waar zoek je in het woordenboek?

                                              Opdracht 1

  

Welke vorm gebruik je om te zoeken in het woordenboek?

1. De schaafwond op Eliza's arm genas gelukkig snel.

2. De gemeente organiseert een informatieve bijeenkomst over de nieuwe sporthal.

3. De gezondheidsraad heeft de nieuwe schijf van vijf gepubliceerd.

4. Thomas eet speciaal brood, want hij heeft een glutenallergie.

informatief

genezen

publiceren

allergie

Startopdracht

1. Wat wordt bedoeld met bedrukt?

2. Welke betekenis kan bedrukt nog meer hebben?

3. Ga naar het woordje 'kinder' in het woordenboek. Schrijf een woord op wat begint met kinder....

bn/ neerslachtig 

1

Door drukken patroon voorzien (bij stof)

2

Opdracht 2

woord	zoekwoord	betekenis
1 radicaal
2 omgegooid
3 sportfanaten
4 duo
5 Huichelen

Opdracht 2

woord	zoekwoord	betekenis
1 radicaal	radicaal	grondig, tot het uiterste gaand 2. Die het meest vooruitstrevend is.
2 omgegooid	omgooien	omverwerpen
3 sporthart	sport	Door sport vergroot hart
4 duo	duo	duet, tweetal bij elkaar behorende personen
5 Huichelen	huichelen	veinzen, doen alsof

         Opdracht 3: maak dit alleen in je schriftje

woord	zoekwoord	betekenis
6) verbannen
7) voorkomen
8) geslaagd
9) e.a.
10 geïntroduceerd

Opdracht 3 nakijken

woord	zoekwoord	betekenis
6) verbannen	verbannen	Het land ontzeggen, uit zijn gedachten zetten
7) voorkomt	voorkomen	zorgen dat iets niet gebeurt
8) geslaagd	slagen	Een examen bereiken, zijn doel bereiken
9) e.a.	e.a.	en andere(n)
10) d.w.z.	d.w.z	dat wil zeggen

Wat heb je geleerd?

Woordbetekenissen opzoeken in een woordenboek.

Er zijn 5 woordraadstrategieën -> kun je die niet gebruiken voor het vinden van een woordbetekenis? -> gebruik het woordenboek.

Hoe zoek je?

Het hele werkwoord, de korte vorm van het woord, het enkelvoud van het woord, een deel van de samenstelling.