1.2 - A - Samenleving en politiek

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

1.2 - Samenleving

en politiek

Leerdoelen

• Je kunt ontwikkelingen in de industriële samenleving in de 19e eeuw uitleggen. 
  
  
• Je kunt opvattingen van liberalen en socialisten uitleggen. 

Planning

• Industrialisatie
• Industrie en samenleving
• Politiek in de 19e eeuw
• Politieke stromingen
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Industrialisatie

• Door de komst van de stoommachine versnelde de industrialisatie. 
• De samenleving verandert, in Nederland groeien de havens van R'dam en A'dam doordat grondstoffen vanuit kolonies worden aangevoerd. 
• Het modern-imperialisme speelt hierbij een rol. Europese landen bouwen grote koloniale rijken in Azië en Afrika.  

Leerdoel 1

Industrie en samenleving

• In Nederland ging de samenleving er anders uit zien.
• Werkloze boeren trokken naar de stad om te gaan werken in fabrieken, daardoor ontstond er verstedelijking. De steden groeiden. 
• De arbeiders hadden geen rechten, arbeiderswijken waren vol problemen. 
• Vanaf 1870 werd dit de sociale kwestie genoemd. 

Leerdoel 1

Politiek in de 19e eeuw

• In de 19e eeuw steeg de politieke participatie. Het kiesrecht werd uitgebreid dus steeds meer mensen deden mee aan de politiek.  
  
  
• Ook bevolkingsgroepen die vroeger niet meetelden zoals arbeiders en vrouwen wilden emanciperen: gelijke rechten krijgen. 
  
  
• Hierdoor ontstonden politieke partijen. 

Leerdoel 2

Politieke stromingen

• Elke politieke partij had een idee over hoe de samenleving moest worden ingericht (ideologie). 

Stroming	Kernwoord	Kern	Partij
Liberalisme	Vrijheid	Hogere burgerij . Liberalen willen dat mensen zoveel mogelijk vrij zijn . De overheid moet zich niet veel bemoeien met mensen en de economie.	Liberale unie
Socialisme	Gelijkheid	Arbeiders . Socialisten vinden dat iedereen gelijkwaardig is . De regering moet armen (arbeiders) helpen met wetten en regels.	SDAP

Leerdoel 2

Sociaaldemocraten

                      

• De eerste socialisten wilden een revolutie van arbeiders. Maar rond 1890 kwamen de sociaal democraten. Zij richten de SDAP op. 
• De leider van deze partij was Pieter Jelles Troelstra. 
• Het doel was om zo snel mogelijk het algemeen kiesrecht in te voeren. Zo konden arbeiders via politiek de leefomstandigheden verbeteren. 

Leerdoel 2

Socialisme

Liberalisme

Fabrieksarbeiders

Hoge burgerij

Grote rol overheid

Kleine rol overheid

Gelijkheid

Vrijheid

Sociale Kwestie

SDAP

Liberale unie

Johan Rudolf Thorbecke

Pieter Jelles Troelstra

Aan de slag

• Lees "industrie en samenleving" en "liberalen en socialisten" op pagina 20 uit je boek. Maak opdracht 2 en 5.  (deze opdrachten gaan we bespreken).
  
  
• Klaar? Maak opdracht 1, 3 en 6.