week 4 - strafuitsluitingsgronden

• rechten
• MBO
• Studiejaar 1

Criminaliteit

schooljaar 2020/2021, OP2

strafuitsluitingsgronden

• Wat zijn strafuitsluitingsgronden?:

-Een in de wet genoemde reden waarom iemand die wel een strafbaar feit pleegt, niet wordt gestraft

• Onder te verdelen in: 

- Rechtvaardigingsgronden (feit is niet strafbaar) 

- Schulduitsluitingsgronden (dader is niet strafbaar) 

• deze zijn te vinden in artikelen 39 – 43 Sr
  

welke strafuitsluitingsgronden ken je?

rechtvaardigingsgronden:

• noodweer
• overmacht (bij noodtoestand)
• wettelijk voorschrift
• ambtelijk bevel

wel feit gepleegd, maar geen straf, want het is te rechtvaardigen

schulduitsluitingsgronden:

• noodweerexces
• psychische overmacht
• ontoerekeningsvatbaarheid
• onbevoegd ambtelijk bevel

wel feit gepleegd, maar geen straf, want het is niet jou schuld

noodweer(exces)

1 van de meest bekende strafuitsluitingsgronden is noodweer en noodweerexces.

we gaan daarom kijken naar een zaak waarbij het ging om de vraag of er sprake was van noodweer(exces)

00:29

is het strafbaar voor de vrouw om een vuurwapen te dragen ?

1. ja
2. nee

01:09

mocht de vrouw zich verdedigen tegen de overvaller?

1. nee, want ze werd niet eens mishandeld
2. ja, want zij werd aangevallen met een mes
3. nee, want ze deed dit met een verboden vuurwapen

01:32

mocht de vrouw zich deze keer zo verdedigen tegen de overvaller?

1. nee, want ze gebruikt ook hier een verboden vuurwapen
2. nee, want ook hier wordt ze niet mishandeld
3. ja, want ze wordt opnieuw aangevallen en ze hebben een mes

02:24

wat vind je van de uitspraak van de rechter?

definitie noodweer(exces)

NOODWEER: je doet iets strafbaars om jezelf of iemand anders te verdedigen

art. 41 lid 1 Sr: Niet strafbaar is hij die een feit begaat, geboden door de noodzakelijke verdediging van eigen of eens anders lijf, eerbaarheid of goed tegen ogenblikkelijke, wederrechtelijke aanranding.

NOODWEEREXCES: je gaat verder dan nodig is om jezelf of iemand anders te verdedigen, maar doet dit doordat je helemaal over je toeren bent van de aanval

art 41 lid 2 Sr: Niet strafbaar is de overschrijding van de grenzen van noodzakelijke verdediging, indien zij het onmiddellijk gevolg is geweest van een hevige gemoedsbeweging, door de aanranding veroorzaakt.

strafbaar of noodweer(exces)

Hierna volgen 3 strafzaken uit het verleden waarin noodweer en noodweerexces een rol speelden. Geef aan bij elke zaak aan wat volgens jou de uitspraak van de rechter moet zijn geweest:

A. Noodweer

B. Noodweerexces

C. Strafbaar

Geef ook argumenten voor je antwoord.

1. Het keukenmesje
Twee politieagenten komen in een woning na een melding over overlast. Een vrouw pakt plotseling een keukenmesje en roept: “ik steek je kapot”. Een van de twee agenten pakt zijn pistool en schiet een waarschuwingsschot in de lucht. De vrouw komt op de agent af. De agent voelt zich bedreigd. Hij loopt naar achteren, botst tegen zijn collega aan en schiet de vrouw neer. De vrouw overlijdt.

2. De betrapte inbreker
Een echtpaar wordt ’s nachts wakker van gerommel. Er is een inbreker bezig om uit hun volière waardevolle vogels te stelen. De inbreker probeert te ontkomen. Het echtpaar weet de inbreker te overmeesteren en houdt hem liggend op de grond vast. Na komst van de politie ligt de inbreker bewusteloos in de tuin. Hij overlijdt later in het ziekenhuis.

3. De overval
Een juwelier zit in zijn kantoor als hij beneden iets hoort. Hij pakt zijn pistool. Als hij beneden komt ziet hij een overvaller de vitrines leeghalen. De juwelier schiet de man direct neer. De mede-overvaller vlucht. Als de politie komt vertelt de juwelier niet dat de man is neergeschoten. De man overlijdt in het ziekenhuis. Het ziekenhuis meldt dat de man gered had kunnen worden als ze eerder wisten dat hij was neergeschoten

Wat zou jij doen?

Een waargebeurde zaak is de overval op juwelier Goldies op 28 maart 2014, waarbij twee doden vielen. In de winkel waren op dat moment de eigenaar en zijn vrouw aanwezig. Twee mannen kwamen gewapend met oa een vuurwapen de winkel binnen in een poging deze te overvallen. De eigenaar stond aan de balie en zijn vrouw bevond zich in de ruimte achter de winkel (magazijn). Er ontstond een schermutseling tussen de twee overvallers en de eigenaar, waarbij ook werd geroepen "'schiet hem neer'' door 1 vd overvallers en 1vd overvallers liep naar de ruimte van de vrouw. De vrouw van de eigenaar die een vuurwapen uit de kluis had gehaald, nam dit allemaal waar op de live camerabeelden. 

wat zou jij doen als je de vrouw was?

De reactie van de juweliersvrouw was dus dat ze op de beide overvallers schoot die daaraan overleden. Het vuurwapen was daarbij illegaal. Was zij strafbaar of was hier sprake van noodweer(exces)? Motiveer je antwoord

De vrouw werd uiteindelijk niet eens voor de rechter gebracht door de officier van justitie omdat dit toch zou eindigen in noodweer in beide gevallen. Vind je dit terecht?