PC 1 Steentijd bronstijd ijzertijd

• Maatschappijwetenschappen
• Middelbare school
• vmbo t, mavo, havo
• Leerjaar 1

PC 1 Steentijd bronstijd ijzertijd

• Ik ken de indeling van de prehistorie in  steentijd, ijzertijd kopertijd, bronstijd.

• Ik weet waarom deze perioden zo genoemd worden.

Verdeling in de tijd

Prehistorie

Pre = voor

Historie = geschiedenis

Ongeschreven bronnen

Historie

Verdeling in de tijd

Prehistorie

Pre = voor

Historie = geschiedenis

Ongeschreven bronnen

Historie

Verdeling in de tijd

Prehistorie

Pre = voor

Historie = geschiedenis

Ongeschreven bronnen

Historie

Geschiedenis waarin men het schrift gebruikt.

Verdeling in de tijd

Prehistorie

Pre = voor

Historie = geschiedenis

Ongeschreven bronnen

Historie

Geschiedenis waarin men het schrift gebruikt.

Prehistorie

De prehistorie kun  je verdelen in drie tijdperken. Hieronder staan de tijdperken van oud naar 'jong'.

• De steentijd
• De kopertijd
• De bronstijd
• De ijzertijd

Naam van de tijdperken

De tijdperken hebben hun naam te danken aan het materiaal waarvan de wapens in die tijd waren gemaakt. 

De Steentijd

In de steentijd leefden de mensen als

jagers-verzamelaars.

De steentijd begint ongeveer 2,5 miljoen jaar geleden.

De mens werd steeds slimmer

• Vuistbijlen
• Speren
• Pijlen
• Vuur

De Steentijd

Aan het eind van de steentijd werden op beperkte schaal werktuigen van koper gemaakt, archeologen spreken daar van de kopertijd of kopersteentijd.

Het begin: kopertijd

Zo’n 6.000 geleden worden in Oost-Europa al koperen sieraden en bijlen gemaakt. Tussen de bronstijd en de steentijd kent men hier een kopertijd. Bij meer dan 1000 graden Celsius smelt het koper en kan het worden gegoten in mallen van klei.

Zo leefde Ötzi, de ijsmummie, in de kopertijd
in Italië en hij had een prachtige bijl van koker.

Bronstijd

Brons maken

Door tin toe te voegen aan het koper smelt het beter en wordt het metaal taaier. Het nieuwe brons is sterker dan vuursteen en steen, maar kan ook glanzen als goud, gegoten worden in allerlei vormen en gehamerd worden tot allerlei modellen. Brons had een aantal voordelen: het ging langer mee, was makkelijk te vervormen en voorwerpen kunnen weer worden omgesmolten tot nieuwe werktuigen, wapens en sieraden. Er ontstaan nieuwe wapens, denk aan het zwaard.

Veranderingen

In de bronstijd zijn niet alle gereedschappen, sieraden en wapens van brons, maar ook van (vuur)steen, gewei, bot, klei en plantaardige materialen. De bronstijd is natuurlijk de periode waarin naast stenen werktuigen ook bronzen voorwerpen worden gemaakt en verhandeld.

In de bronstijd is de komst van het metaal niet de enige verandering in het leven van deze mensen en verandert meer. De schapen leveren wol op en dit betekent dat de kleding in de bronstijd ook van wol kan zijn gemaakt. De boeren verbouwen tarwe, gerst, gierst, erwt en lijnzaad.

Bronstijd

• Boerderijen
• Landbouw
• Gereedschap/wapens van brons
• Grafheuvels/urnvelden
• 2000 v.C. tot 800 v.C.

Aardewerk

• Hilversumcultuur=>
• <=Klokbekercultuur

De IJzertijd

De ijzertijd is de periode van de prehistorie die volgde op de bronstijd. In de ijzertijd werd veel gebruik gemaakt van ijzer bij het maken van metalen voorwerpen. IJzer heeft diverse voordelen ten opzichte van brons. Brons is harder, dus beter geschikt voor wapens en gereedschap, maar de grondstof voor ijzer komt op veel meer plaatsen voor.

IJzer was lange tijd een weinig gebruikt metaal omdat het weinig als vrij metaal in gedegen vorm voorkomt, in tegenstelling tot koper. Het duurde lang voordat men leerde het metaal uit zijn erts vrij te maken.

gedegen koper = koper dat in de natuur is gevonden. (ongedegen koper moet je eerst uit de steen (erts) halen)

Dank voor je aandacht

Maken nabeschouwing!

Klaar?

Verder met je GPO