BG1 - Module 2 - Les 5

• Beroepsgericht
• MBO
• Studiejaar 1

Beroepsgericht 1

Module 2 - Les 5

Lesindeling BG1 - Module 2

De lessen zijn vormgegeven op basis van de theorie uit het boek Methodiek (thema 1 en 2)

• Lesweek 1: Hoofdstuk 1 - Sociaal-Agogisch werk

                               Hoofdstuk 2 - Werken in de maatschappelijke zorg

• Lesweek 2: Hoofdstuk 3 - Ontwikkelingspsychologie, wat is dat?
  
• Lesweek 3: Hoofdstuk 4 - Baby’s en peuters
  
• Lesweek 4: Hoofdstuk 5 - Kleuter en schoolkind
  
• Lesweek 5: Hoofdstuk 6 - Puber en adolescent
  
• Lesweek 6: Hoofdstuk 7 - Volwassene en oudere
  
• Lesweek 7: Hoofdstuk 8 - Problemen in de ontwikkeling deel 1 
• Lesweek 8: Hoofdstuk 8 - Problemen in de ontwikkeling deel 2
  

Lesverloop

De lessen:

• (ongeveer) 1 uur theorie (uitleg/input/opdrachten)
• 30 minuten werken aan meetmoment Levenslijn

Vandaag

Vandaag behandelen we de volwassene en oudere. 

Thema 2: Oriëntatie op de mens en zijn ontwikkeling

Hoofdstuk 7: Volwassene en oudere

Welke leeftijden gelden voor een volwassenen?

1. 22-40 jaar
2. 22-55 jaar
3. 22-67 jaar
4. 40-67 jaar

Welke leeftijden gelden voor een ouderen?

1. 67-85+ jaar
2. 55-85+ jaar
3. 67-80 jaar
4. 55-67 jaar

Volwassenen

Jongvolwassenheid = 22 – 40 jaar

Midden volwassenheid = 40 – 55 jaar

Oudere volwassenheid = 55 – 67 jaar

Een jongvolwassene verschilt van de oudere volwassene:

   - Jongvolwassene: gericht op de toekomst en zoekt grenzen van zijn          

      mogelijkheden en kansen

   - Oudere volwassene: weet wat zijn mogelijkheden zijn en gebruiken 

      opgedane levenservaring

Ouderen 

Actieve ouderdom (jongbejaard) = 67 tot 80/85 jaar

Intensieve ouderdom (hoogbejaard) = 80/85 en ouder

Dit onderscheid is er omdat veel 67-plussers nog actief zijn en qua gedrag en mogelijkheden niet te vergelijken zijn met 85- plussers:

  - Jongbejaarden: gepensioneerd, gezond en actief, genieten van het leven

  - Hoogbejaarden: meer afhankelijk en hulpbehoevend, minder gezond, 

     minder actief

Ontwikkelingsaspect	De ontwikkeling
Lichamelijke ontwikkeling	Lichamelijke groei of achteruitgang, motorische ontwikkeling, zintuiglijke ontwikkeling.
Cognitieve ontwikkeling	Ontwikkeling van het denken, het geheugen en de taal. Ook wel: verstandelijke ontwikkeling.
Sociale ontwikkeling	Ontwikkeling van de omgang met anderen, ontwikkeling van acceptatie van anderen en ontwikkeling van sociaal gedrag.
Persoonlijkheidsontwikkeling	Vorming van de eigen identiteit, ontwikkeling van de eigen wil, de eigen opvattingen en de ontwikkeling van mannelijk en vrouwelijk gedrag.
Emotionele ontwikkeling	Ontwikkeling van gevoelens van (basis)vertrouwen en veiligheid.
Seksuele ontwikkeling	Ontwikkeling van seksueel gedrag, ontwikkeling van lichaams- en lustbeleving, ontwikkeling van waardering voor eigen lichaam.

Levenslooppsychologie

Wetenschap die zich bezighoudt met de invloed van dat wat in iemands leven is voorgevallen dat effect had op diens ontwikkeling

Elk mens heeft een eigen levensloop

- Echter is daarnaast ook sprake van een gemeenschappelijk verleden

      > tijdsgenoten van elkaar = generatie

Wanneer men ouder wordt, kunnen er verschillende aandoeningen een rol gaan spelen

- Lichamelijke aandoening

- Psychogeriatrische aandoening

Wat is een psychogeriatrische aandoening?

1. Aandoening in de hersenen door ouderdom
2. Aandoening die je krijgt als je oud wordt
3. Aandoening op psychisch vlak
4. Aandoening op het lichaam van ouderen

Lichamelijke en seksuele ontwikkeling volwassenen (22-67 jaar)

Het lichaam is volgroeid

     - Er breekt een periode aan van achteruitgang, afbraak en 

        veroudering;

     - Je merkt hier nog niets/nauwelijks iets van.

Lichamelijke en seksuele ontwikkeling ouderen

Uiterlijk

• Grijze en dunnere haren, huid wordt slapper, rimpels, vlekkerige/bleke/dunne huid
  
• Achteruitgang van de zintuigen
  
• Minder scherp zien, kleiner gezichtsveld, afname gehoor
  
• Motorische achteruitgang
  
• Stijver, langzamer worden

Lichamelijke en seksuele ontwikkeling ouderen

Overgang en menopauze

Laatste menstruatie (±51e), eierstokken maken geen oestrogeen meer aan > duurt ongeveer 5 jaar

Penopauze

Deze ‘mannelijke overgang’ noemen we ook wel andropauze (±40 jaar). 

Het testosterongehalte neemt geleidelijk af. 

Seksuele activiteit

Blijft meestal wel bestaan, maar kan afnemen of veranderen

Cognitieve ontwikkeling ouderen

Een oudere gebruikt verschillende denkstrategieën die hij zich in de eerdere levensfase eigen heeft gemaakt:

• Levenswijsheid = wijsheid die iemand heeft opgedaan door gebeurtenissen en ervaringen in zijn leven
  
• Innerlijke stem = Stem in jezelf, waarin de stem van je ouders nog doorklinkt
  
• Ook schuld- en schaamtegevoelens van vroeger kunnen hierin doorklinken
  
• De invloed van ‘het ouderlijk huis’ zie je vaak ook terug in de opvoeding. van eigen kinderen
  

Cognitieve ontwikkeling volwassenen

Levenswijsheid:

Wijsheid die iemand heeft opgedaan door gebeurtenissen en ervaringen in zijn leven

Sociale, emotionele en persoonlijkheids-ontwikkeling bij volwassenen

Sociale, emotionele en persoonlijkheidsontwikkeling

Volwassene (22-67 jaar)

- Kinderen krijgen en opvoeden

- Werken

- Relatie met de partner

- De relatie met (en verlies van) de eigen ouders

Oudere (67-85+ jaar)

- Relatie met de partner

- Pensioen en vrijwilligerswerk

- Relatie met volwassen kinderen en kleinkinderen

- Verlies van naasten

Kinderen en werk

Aantal mensen dat geen kinderen wil, neemt toe

Laatste-kans-moeders: Vrouwen boven de 36 die alsnog besluiten aan ‘kinderen te beginnen’ (waarbij onzeker is of het nog gaat lukken zwanger te worden)

Mannen zijn in de tijd van nu meer betrokken bij de verzorging en opvoeding van kinderen

   - Toch blijven mannen vaak werken, waar vrouwen minder gaan werken en voor de kinderen 

      gaan zorgen

Wat wordt er bedoeld met midlifecrisis?

1. Dat je in het midden van je leven een crisis doormaakt
2. Het moment dat de kinderen uit huis gaan
3. Het moment dat jij je leven gaat evalueren
4. Dit is een fabeltje

Levensevaluatie en midlifecrisis

Levensevaluatie:

Fase waarin de volwassenen zich afvraagt of hij tevreden is met wat hij tot nog toe heeft bereikt in huwelijks-, gezins- en beroepsleven. Hij stelt zichzelf vragen.

Midlifecrisis:

Periode rond het veertigste levensjaar, waarin de volwassene twijfelt aan datgene wat hij doet of bereikt heeft.

Legenestsyndroom:

Op zoek naar een andere invulling voor het leven, nadat kinderen de deur uit zijn.

Partnerrelatie volwassenen

• In de jongvolwassenheid (22-40 jaar) is er behoefte aan vriendschappen en binding voor een lange tijd

 

• Duurzame partnerrelatie: behoefte aan intimiteit en seksualiteit
    Partnerrelatie gebaseerd op gelijkheid

• Partnerrelatie krijgt een belangrijke plaats: kwaliteit van de relatie heeft een grote invloed op het welzijn
  

• Aantal alleenstaanden groeit
    Stijging in stad groter dan in dorpen

Relatie met ouders volwassenen (22-67 jaar)

• Relatie met ouders wordt gelijkwaardiger
  

• Niet alleen kind van ouders, maar ook zelf ouder van kind.
    De (klein)kinderen spelen vaak een belangrijke rol in het contact van volwassenen met de
    eigen ouders én bij emotionele binding

• Middenvolwassenheid (40-55 jaar): wederzijdse zorg en zorgzaamheid
    Mantelzorg voor eigen ouders

• Overlijden van laatste eigen ouder betekent vaak een confrontatie met de eigen
    sterfelijkheid (Mogelijke gevolgen: verlaten gevoel, angst, relatie broer/zus)

Partnerrelatie ouderen

• Na pensionering veel op elkaar aangewezen
    Kan druk op de relatie leggen

• Overlijden partner

       - Eerste reactie vaak paniek

       - Gevoel in de steek gelaten te zijn 

       - Boosheid, eenzaamheid, verdriet, depressie (verwerkingsproces)

• Verschil weduwen (V) en weduwnaars (M)
    Weduwen: emotioneel meer onafhankelijk, slagen hier ‘beter’ in

Verlies van naasten

Ouderen (67-85+) verlies dierbaren door:

• Dood
  
• Dementie
  
• Opname in verpleeghuis
  
• Mogelijke gevolgen
  
• Eenzaamheid
  
• Verdriet en angst
  
• Besef eigen eindigheid

Identiteit oudere

Alle veranderingen en verouderingsprocessen hebben invloed op de identiteit

 

Persoonlijkheid van de oudere is in grote mate stabiel
   > karaktereigenschappen

De levensloop en de manier waarop iemand problemen oplost, bepalen ook de identiteit

Voorbereiding les 7 - Problemen in de ontwikkeling

DOEN WE IN DE LES

Pak je boek Methodiek er bij: Thema 2 - Hoofdstuk 8.    Ga in 2-/3tallen in gesprek over: 

• Risicofactoren bij ontwikkeling
  
• Sociale problematiek, kenmerken
  
• Armoede
  
• Werkloosheid
  
• Echtscheiding
  
• Analfabetisme en laaggeletterdheid
  
• Vluchtelingen
  
• Huiselijk geweld
  
• Denk ook aan oorzaken en gevolgen!
  Noteer op papier/laptop wat volgens jullie daarbij een rol speelt. Dit lever je in!

Verwerkingsopdrachten
Thema 2 - Hoofdstuk 7

In het boek Methodiek via je online licentie ThiemeMeulenhoff maak je onderstaande opdrachten:

Verwerkingsopdrachten niveau 3/4

Opdracht 1

Opdracht 5A & 5B

Opdracht 8

Wanneer je dit af hebt laat je dit bij de docent checken.

Werken aan het meetmoment

BG1 en meetmoment levenslijn

Je gaat met een groep van minimaal 2/maximaal 3 studenten een levenslijn maken. Een levenslijn is één lijn waarop alle leeftijden (ontwikkelingsfasen) worden genoteerd.

De levenslijn loopt van 0 tot 100 jaar. Alle ontwikkelingsaspecten en ontwikkelingstaken moeten hierin worden beschreven per ontwikkelingsfase. In de lessen BG wordt hier aandacht aan besteed.

Raadpleeg bij deze opdracht ook je boek Methodiek (thema 2).

Naast de levenslijn maak je een verslag. Hierin werk je de informatie die op de levenslijn staat genoteerd, verder uit.

BG1 en meetmoment levenslijn

Wat komt er in de levenslijn aan bod:

- Je benoemt met welke groepsgenoten je de opdracht hebt gemaakt;

- Je maakt online/op papier een levenslijn van 0-100 jaar;

- Je noteert alle ontwikkelingsfasen op de levenslijn, met de bijbehorende leeftijden;

- Je noteert alle ontwikkelingsaspecten per ontwikkelingsfase op de levenslijn;

- Je noteert per ontwikkelingsaspect een bijbehorend voorbeeld van een ontwikkelingstaak;

- Je maakt een verslag waarin je de informatie van de levenslijn verder uitwerkt;

- Je noteert alle informatie in eigen woorden. Bij een te hoge plagiaatscore wordt dit gezien als fraude.

Kijk goed naar de criteria zodat je weet waar je inhoudelijk op beoordeelt wordt.