1.3 Geen vaste woonplaats-2024

Jagers en boeren
1.3 Geen vaste woonplaats
1 / 28
next
Slide 1: Slide
GeschiedenisMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 1

This lesson contains 28 slides, with interactive quizzes, text slides and 2 videos.

time-iconLesson duration is: 50 min

Items in this lesson

Jagers en boeren
1.3 Geen vaste woonplaats

Slide 1 - Slide

De tijd van jagers en boeren
.. tot 3000 v.Chr.

Slide 2 - Slide

Beeldkenmerk
Op de achtergrond zie een grottekening van een hertenjacht, gevonden in de kloof van Valltorta, Spanje. Op de voorgrond zie je een aardewerken pot (klokbeker) uit Noord-Europa. Deze twee afbeeldingen staan voor de leefwijze van mensen in de pre-historie: jagen-verzamelen en landbouw.
De levenswijze van jager-verzamelaars (jagen en verzamelen)
  • §1.2 De eerste mens
  • §1.3 Geen vaste woonplaats

Het ontstaan van landbouw en landbouw samenlevingen (boeren)
  • §1.4 Leven van de landbouw


Het ontstaan van de eerste stedelijke gemeenschappen (steden)
  • §2.1 Een samenleving met steden
  • §2.2 Het land van de Farao


Slide 3 - Slide

Planning
- Koppelcode
- Toets (oefenen)
- Leerdoelen
- Uitleg 1.3
- Leerdoelen
- Werken in les
- Afsluiting

Slide 4 - Slide

Leerdoelen:


In deze paragraaf leer je....


- Welk landschap in Nederland ontstond na de laatste ijstijd

- Hoe mensen eerst samenleefden

- Hoe we dingen weten over jagers en verzamelaars

- Welke soorten samenleving we onderscheiden

- Hoe tekenaars het verleden in beeld brengen 


Leervragen:
  




- Welk landschap ontstond in Nederland  na de laatste ijstijd?
- Hoe leefde mensen eerst samen?
- Hoe weten we dingen  over jagers en verzamelaars
- Welke soorten samenleving onderscheiden we?
- Hoe brengen tekenaars het verleden in beeld? 







Slide 5 - Slide

Herhaling
Op welke twee manieren kan ons bestaan verklaard worden?

Slide 6 - Open question

Herhaling
Waardoor ontstonden culturele en etnische verschillen tussen mensen?

Slide 7 - Open question

Dierenhuiden
Dieren werden niet alleen gedood voor het vlees. Ook andere delen van de dieren werden gebruikt, zoals de botten en de huiden. De huiden werden eerst schoongemaakt met krabbers van vuursteen. Daarna werden ze in de zon gelegd om te drogen. Uiteindelijk werd er kleding en tentdoek van gemaakt.
Tenten 
Hier zie je een kamp van jager-verzamelaars. Jager-verzamelaars woonden in tenten, omdat ze altijd maar tijdelijk op een plek verbleven. Was er in de omgeving van hun kamp geen voedsel meer te vinden, dan braken ze hun tenten af en trokken ze verder. 

Rendierjagers 
Deze mannen komen terug van het de jacht. Ze hebben net een rendier gedood. Jager-verzamelaars wisten precies waar ze in elk jaargetijde moesten zijn voor hun voedsel. Als de rendieren in het najaar naar het zuiden trokken, dan zetten de jager-verzamelaars hun kampen op langs de route.
Vuur
Voor jager-verzamelaars was vuur erg belangrijk. Ze gebruikten vuur het hele jaar om hun eten op te koken, om werktuigen mee te maken en om bij samen te komen. Vaak was één vuur het middelpunt van het kamp. Daar kwam de hele groep jager-verzamelaars bij elkaar.
Middel van bestaan
Deze jager-verzamelaar heeft net vis gevangen in de beek. Vissen was in de prehistorie een belangrijke manier om aan voedsel te komen, net als jagen. Mensen joegen op dieren, zoals herten en zwijnen. Ook leefden de jager-verzamelaars van wat ze verder in de natuur konden vinden, zoals noten en vruchten.
Met een boomstamkano
Hier zie je twee mensen met een boomstamkano. Ze duwen hem in het water. De kano is gemaakt van een uitgeholde boomstam. Dit was een heel karwei, maar het was zeker de moeite waard. Varend over de beek konden jager-verzamelaars voedsel verzamelen in een veel groter gebied dan te voet. 

Slide 8 - Slide

1.3: geen vaste woonplaats
Jager- verzamelaars: Mensen die leefden van de jacht op dieren, het verzamelen van vruchten, planten, noten en de visvangst.

Nomade: iemand die rondtrekt
zonder vaste woonplaats

Slide 9 - Slide

middel van bestaan: manier om aan voedsel te komen.

Slide 10 - Slide

Middelen van bestaan van een jager- verzamelaar: 
Jagen

Slide 11 - Slide

Middelen van bestaan van een jager- verzamelaar: 
Verzamelen

Slide 12 - Slide

Middelen van bestaan van een jager- verzamelaar: 
Vissen

Slide 13 - Slide

De steentijd 

Slide 14 - Slide

De ijstijd 11 500 v.C.

Slide 15 - Slide

Hoe weten we dat allemaal?
  • archeologie
  • experimentele archeologie
  • bestudering van tegenwoordige jager- verzamelaars

Slide 16 - Slide

Vaardigheid: Oorzaak/gevolg
Oorzaak: waardoor iets gebeurd
Gevolg: iets wat door iets anders gebeurd.


Slide 17 - Slide

Leerdoelen
In deze paragraaf leer je....

- Welk landschap in Nederland ontstond na de laatste ijstijd
- Hoe mensen eerst samenleefden
- Hoe wij dingen weten over jagers en verzamelaars
- Welke soorten samenleving we onderscheiden
- Hoe tekenaars het verleden in beeld brengen 



Slide 18 - Slide

Aan de slag!
Wat: maak je opdrachten
Hulp: gebruik je boek of steek je hand op 
Klaar: werk door aan de taak van volgende week 

Te doen? 
Lees 1.3
Maken van 1.3: opdracht 1 t/m 4, 7, 8, 10 
Beantwoord de leervragen


Slide 19 - Slide

Video
Jagers-verzamelaars in de steentijd - 2.30

Slide 20 - Slide

Slide 21 - Video

Lees 'bronnen van onze kennis' blz. 14-15
Op welke drie manieren hebben wij kennis over jagers-verzamelaars verkregen?

Slide 22 - Open question

prehistorie / historie
Prehistorie (pre = voor, historie = geschiedenis) Dit is het moment voordat men kon schrijven --> archeoloog.

Historie: De periode nadat mensen konden schrijven  --> historicus

Geschiedenis kijkt alleen naar historie
Het spijkerschrift, ontwikkeld tussen 3300 en 2900 voor Christus ten zuiden van Mesopotamië (huidig Irak).

Slide 23 - Slide

Geschreven bronnen 
Ongeschreven bronnen
Versleep de afbeeldingen naar de juiste box.

Slide 24 - Drag question

Video
Ötzi de Ijsmummie - 14 minuten

Slide 25 - Slide

Slide 26 - Video

Leerdoelen
In deze paragraaf leer je....

- Welk landschap in Nederland ontstond na de laatste ijstijd
- Hoe mensen eerst samenleefden
- Hoe wij dingen weten over jagers en verzamelaars
- Welke soorten samenleving we onderscheiden
- Hoe tekenaars het verleden in beeld brengen 



Slide 27 - Slide

Aan de slag!
Wat: maak je opdrachten
Hulp: gebruik je boek of steek je hand op 
Klaar: werk door aan de taak van volgende week 

Te doen? 
Lees 1.3
Maken van 1.3: opdracht 1 t/m 4, 7, 8, 10 
Beantwoord de leervragen


Slide 28 - Slide