Laatste les voor het SO

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Herhaling les 

Hoofdstuk 8 

Lesplanning

• Reken oefeningen 
• Uitleg plus onderdeel H8.2
• Aan het werk met werkblad
• Eigen invulling voor nask!

Rekenoefening

Jasper is samen met Loes aan het praten op een andere planeet. 
Bij deze planeet is er geen lucht, maar een stof genaamd ether. 
De geluidssnelheid van ether 206 m/s. 
Ze staan 6,5 meter uit elkaar. 
Hoelang doet het geluid erover om van Jasper naar Loes te gaan?

Jasper is samen met Loes aan het praten op een andere planeet.

Bij deze planeet is er geen lucht, maar een stof genaamd ether.

De geluidssnelheid van ether 206 m/s.

Ze staan 6,5 meter uit elkaar.

Hoelang doet het geluid erover om van Jasper naar Loes te gaan?

Gegevens 

Gevraagd

Formule

Berekening

Antwoord

Jasper is samen met Loes aan het praten op een andere planeet.

Bij deze planeet is er geen lucht, maar een stof genaamd ether.

De geluidssnelheid van ether 206 m/s.

Ze staan 6,5 meter uit elkaar.

Hoelang doet het geluid erover om van Jasper naar Loes te gaan?

Gegevens: s = 6,5 m

                        v = 206 m/s

Gevraagd: t =? 

Formule: t = s/v

Berekening: t = 6,5/206 = 0,032

Antwoord: t - 0,032 s

Gegevens: 3 ms per vakje

Bereken de trillingstijd en de frequentie

Gegevens: 3 ms/vakje

trillingstijd 3 ms per vakje.
1 trilling heeft 5 vakjes.
5 x 3 = 15 ms = 0,015 s

frequentie

 3 ms/vakje

trillingstijd = 0,015 s

frequentie: 

f = 1/ T -> 1/ 0,015 = 66,7 Hz

1 trilling	66, 7 trillingen	66,7 Hz
0,015 s	1 s	1 s

Frequentie

Frequentie (f) is het aantal trillingen per seconde

De eenheid van frequentie is Hertz (Hz)

Trillingstijd 

Trillingstijd (T) is de tijd die nodig is voor 1 golf

De eenheid van trillingstijd is s

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Verband tussen f en T

Als de frequentie groter wordt, dan wordt de trillingstijd kleiner.

f = 1/T

f = frequentie (in Hz)

T =  trillingstijd (in s)

T = 1/f

• Wat zien we allemaal? 
  
  
• Kunnen we de trillingstijd en frequentie bepalen?
  
  
• 0,5 ms/div betekend

0,5 milliseconden per vakje!

Uitwerking

1. Ik zie 10 vakjes dus de trillingstijd is = 10 x 0,5 = 5 ms
2. Omgerekend naar s is 0,005 s
3. f = 1/T 
4. f = 1/0,005 = 200 Hz

Voorbeeld 1

Een snaar heeft een trillingstijd van 20 ms. Bereken de frequentie.

• Gegevens: Trillingstijd = 20 ms = 0,020 s
• Gevraagd: frequentie in Hertz 
• Formule:  f = 1/T
• Berekening: f = 1/0,020
• Antwoord f= 50 Hz

Opgave 

Een mug beweegt zijn vleugels 200 keer per seconde. 

a Bereken de frequentie .

b Bereken de trillingstijd.

Opgave

Een mug beweegt zijn vleugels 200 keer per seconde.

a Bereken de frequentie .

b Bereken de trillingstijd.

Uitwerking

Gegevens

Gevraagd

Formule

Berekening

Antwoord

Opgave

Een mug beweegt zijn vleugels 200 keer per seconde.

a Bepaal de frequentie .

b Bereken de trillingstijd.

Uitwerking

• Gegevens: f = 200 Hz
• Gevraagd: T=? 
• Formule: T = 1/f
• Berekening: T = 1/ 200 = 0,005 
• Antwoord: T = 0,005 s

Bespreking werkblad

1, 2 en 3

werkblad opdr 1

v = 343 m/s t = 3 s

s = v x t

s= 343 x 3 = 1029 m

opdr 2

2a de toon wordt lager

2b de toon wordt hoger. 

opdracht 3

a Hoe groter de lengte, hoe lager de toon

b Bijvoorbeeld viool en cello

c Dikte en de spanning

Ga verder met het werkblad

Kijk naar opgave 4 en 5

over 10 minuten bespreking 

opdracht 4

a) 0,5 ms, 10 vakjes, 0,5 x 10 = 5 ms = 0,005 s

b) b 2 ms x 5 = 10 ms = 0,01 s

     c 3 trillingen in 1 ms, dus 1 trilling in 0,33 ms = 0,00033 s

c) f = 1/ T. -> a = 1/0,005 = 200 hz, 100 hz, 3030 hz

d) afbeelding c

opdracht 5

a 1/50 = 0,02 s

b 1/440 - 0,00227 s = 2,27 ms

c 50 ms = 0,005 s -> 1/ 0,005 = 200 Hz

d 0,25 ms = 0,00025 s -> 1/ 0,00025 = 4000 Hz

Lesplanning

Geef deze les je eigen invulling

* Maak extra oefeningen online & de test jezelf

* Ga kijken naar de begripkaarten

* Maak een samenvatting

* Stel je laatste vragen!

-> Aan het einde van de les wil ik zien wat je hebt gedaan!

Geluidsbron

Een voorwerp dat geluid maakt, noem je een geluidsbron

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Natuurlijke geluidsbron

Een geluidsbron dat gemaakt is door de mens. 

Kunstmatige geluidsbron

Een geluidsbron wat niet is gemaakt door de mens

Geluid horen

Geluid ontstaat als een geluidsbron trillingen veroorzaakt

Onthouden!

Bij je stem zijn het de stembanden die trillen

Bij een luidspreker is het de conus die trilt

Bij een gitaar zijn het de snaren die trillen

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Van de geluidsbron naar je oren

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Geluidssnelheid

De snelheid waarmee geluid zich verplaatst door lucht is ongeveer 343 m/s (1234,8 km/h)

Geluid horen

Geluid ontstaat als een geluidsbron trillingen veroorzaakt

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Geluidsnelheid 

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.1 Geluid maken en horen

Rekenen met gemiddelde snelheid

Gemiddelde snelheid is de verhouding tussen afstand en tijd. 

gemiddelde snelheid kun je berekenen met:

Gemiddelde snelheid = afstand : tijd.                V_gem = s : t 

hierin is:

V_gem  de gemiddelde snelheid in m/s of km/h

s  de afstand in m of km 

t is tijd in s of h 

Vgem berekenen

Toonhoogte

De hoogte van een toon hangt af van drie dingen: 

1. De dikte van de snaar
   
2. De lengte van de snaar
   
3. De spanning van de snaar
   

• Hoe dikker de snaar, hoe lager de toon
• Hoe langer de snaar, hoe lager de toon
• Hoe lager de spanning, hoe lager de toon

Onthouden! 

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Oscilloscoop

Een oscilloscoop laat geluidsgolven zien op een scherm

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Frequentie

Frequentie (f) is het aantal trillingen per seconde

De eenheid van frequentie is Hertz (Hz)

Trillingstijd 

Trillingstijd (T) is de tijd die nodig is voor 1 golf

De eenheid van trillingstijd is s

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Oefenen

Wat is de frequentie

van de golf?

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie

Onthouden

Hoe groter de frequentie, hoe hoger de toon

Hoe kleiner de frequentie, hoe lager de toon

Het frequentiebereik van je gehoor ligt tussen de 20 en 20 000 Hz

• Geluiden onder de 20 Hz noem je infrasoon
• Geluiden boven de 20 000 Hz noem je ultrasoon

Hoofdstuk 8. Geluid

§8.2 Toonhoogte en frequentie