6.1 en 6.2 Metalen en legeringen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

6.1 Metalen

Doelen 6.1

Je kunt het productieproces van staal beschrijven. 

Je kunt het productieproces van aluminium beschrijven. 

Je kunt het verschil tussen edele en onedele metalen benoemen. 

Je kunt enkele edele en onedele metalen benoemen. 

Doelen 6.2

Je kunt algemene kenmerken van metalen benoemen. 

Je kunt verschillenen tussen metalen benoemen. 

Je kunt toepassingen van legeringen noemen. 

Je kunt de hoofdbestanddelen van enkele legeringen noemen.

Deze paragraaf..

...kijken we naar de productie van metalen. 

...leren we reactieschema's en reactievergelijkingen voor de productie van metalen. 

...kijken we naar edele en onedele metalen. 

...gaat de plus opdracht over het lassen van rails.

Weektaak: 6.1 en 6.2

Metalen

Wat zijn metalen ook alweer? Even herhalen van vorig jaar. 

Metalen is een groep stoffen die een aantal stofeigenschappen gemeen hebben.

Metalen

Edele metalen 

• Edele metalen reageren niet of nauwelijks met andere stoffen.
• daarom worden ze vaak gevonden als zuivere stof, in een ader.
• 24 karaat goud =100 %  zuiver goud , 18 karaat = 18/24 x100%= 75 % goud (en 25 %  andere metalen meestal zilver of koper)

Onedele metalen

• Onedele metalen reageren wel  met andere stoffen. (b.v.zuurstof, water of zuren) 
• worden daarom bijna altijd gevonden als erts = verbinding van metaal met een niet- metaal
• hoe onedeler het metaal hoe reactiever het is.

Zeer onedele metalen

Zeer onedele metalen reageren zo heftig met b.v. zuurstof en water dat ze onder een laagje olie bewaard worden

Van grondstof tot product

Hoogovens worden gebruikt om van ijzererts staal te maken. Het zijn ook letterlijk “hoge ovens”, daar komt de naam vandaan.

0

Blikstaal

Blikstaal mag maar weinig koolstof bevatten. Het staal moet gemakkelijk vervormbaar zijn, anders kun je er geen blikjes van maken. Staal met veel koolstof is sterk, maar bros.

Aluminium uit aluminiumerts(=bauxiet)

Aluminium heeft een kleine dichtheid en is toch redelijk sterk hierdoor is het een veel gebruikt metaal. 
Je haalt aluminium uit het erts (bauxiet heeft +_ 50 % aluminiumoxide) en dat laat je smelten, via elektrolyse ontleden en het aluminum aftappen 

Metalen beschermen

Is voorkomen dat er zuurstof (of andere stoffen)bijkomen door:

-verven

-invetten

-vertinnen

-verzinken

-verchromen

-emailleren

Aan de slag

Lees de tekst van 6.1 en maak de opdrachten. 

6.2 Legeringen 

Je kunt:

- beschrijven hoe een legering ontstaat

- vertellen wat het nut van een legering tegenover een zuiver metaal is. 

- verschillende soorten legeringen noemen.

Legeringen

Een legering is een mengsel van metalen. Dit doe je om betere eigenschappen te krijgen. Veel legeringen zijn harder dan de zuivere stoffen.

Goud is puur erg zacht --> mengen met zilver(=witgoud) of met koper (=roodgoud)

Voorbeelden van legeringen

- zilveramalgaam (kwik+zilver) vroeger voor vullingen  in  kies

- staal (ijzer + beetje koolstof zie 6.1)

- roestvaststaal (ijzer + chroom of nikkel)

-duraluminium (koper + aluminium)

- brons (koper+tin)

-messing(koper+zink)

Legeringen:

Messing: koper en zink

Brons: koper en tin

Goud: met koper of zilver om het harder te maken.

Het aantal karaat geeft aan hoeveel goud erin zit.

24 = 100% 

Legering of composiet?

Een legering is een mengsel van metalen, een composiet een mengsel van kunststoffen. 

Bij beide verbeter je de eigenschappen zodat het eindproduct beter past bij je doel. 

Lichte metalen

Metalen met een lage dichtheid  bijvoorbeeld: aluminium.

Wordt gebruikt voor o.a. vliegtuigen.

Zware metalen

Metalen met een hoge dichtheid (kwik, lood, cadmium) én zeer schadelijk voor de gezondheid.

Afval met zware metalen hoort  bij het kca-afval (klein chemisch afval).

Doelen 6.1

Je kunt het productieproces van staal beschrijven. 

Je kunt het productieproces van aluminium beschrijven. 

Je kunt het verschil tussen edele en onedele metalen benoemen. 

Je kunt enkele edele en onedele metalen benoemen. 

Doelen 6.2

Je kunt algemene kenmerken van metalen benoemen. 

Je kunt verschillenen tussen metalen benoemen. 

Je kunt toepassingen van legeringen noemen. 

Je kunt de hoofdbestanddelen van enkele legeringen noemen.

Voldoe jij aan de doelen van vandaag?

😒🙁😐🙂😃