executieve functies

• Mentorles
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Executieve functies???

Belangrijker voor succes op school dan intelligentie.

Via deze 2 links is meer info te vinden over ef's: https://www.lerenlerenschiedam.nl/

en https://slo.nl/thema/meer/werken-executieve-vaardigheden/

- Misschien heeft een leerling er ooit van gehoord?

- Wat denken de leerlingen; wat draagt bij tot succes op school?

Er volgt een -deel- van een filmpje waarna na ieder fragment vragen volgen.

00:46

Welke executieve functies (ef) gebruik je bij het spel 4 op een rij?

1. plannen
2. werkgeheugen
3. organiseren

plannen

• het gebruiken van stappen om je doel te bereiken
• beslissen wat je het eerste wil doen
• onderzoeken welke hulpmiddelen je nodig hebt
• bedenken hoe je langetermijnopdrachten kan aanpakken
• activiteiten op een rij zetten

werkgeheugen

• opdrachten met meerdere stappen kunnen afmaken
• aantekeningen maken
• onthouden van opdrachten en informatie
• begrijpen van mondelinge instructies

organisatie

• je spullen op orde houden
• dingen in logische volgorde zetten
• alle nodige hulpmiddelen en informatie voor een taak klaar hebben liggen
• een kalender gebruiken 

00:46

Organiseren

Kijk in elkaars tas. Hoe opgeruimd is de tas?

Wie heeft er een tip voor de groep?

00:59

Hoe ziet jouw ochtend eruit?

Vertel aan de ander hoe jouw ochtend vanaf wakker worden tot op school aankomen er uit ziet. Houd je zelf de tijd in de gaten?

time-management

• op tijd zijn
• je aan een schema houden
• inschatten hoeveel tijd je hebt, of hoeveel tijd iets kost
• langetermijnopdrachten aanpakken

01:15

Welke uitspraken hebben te maken met "reactie-inhibitie" (zelfbeheersing)?

1. Eerst denken dan doen.
2. stop-denken-doen
3. Tot 10 tellen
4. laat je niet leiden door anderen, maar leid zelf

- in het filmpje wordt gesproken over "zelfbeheersing". de officiële benaming is reactie-inhibitie. Deze term wordt ook gebruikt bij de materialen die beschikbaar zijn rondom ef's. 

• nadenken voordat je iets doet
• je niet af laten leiden
• het vermogen je eigen gedrag, handeling en gedachte op tijd te stoppen

02:00

Beschrijf in je eigen woorden wat TAAKINITIATIE is.

taakinitiatie

• beginnen met een taak, ook wanneer je geen zin hebt
• stoppen met uitstellen
• een routine ontwikkelen die je helpt een taak te beginnen
• op tijd starten met een taak

02:00

flexibiliteit

zeg de kleur en niet het woord

Flexibiliteit 

• heeft te maken met zich aan kunnen passen aan veranderingen in plannen of nieuwe situaties. 
• Een nieuwe aanpak kunnen verzinnen.
• Kunnen improviseren en met de stroom meegaan.
• wisselen tussen taken en activiteiten
• out of the box kunnen denken

02:00

Je speelt Fifa, welke ef ('s) gebruik je?

1. volgehouden aandacht
2. doorzettingsvermogen
3. flexibiliteit
4. taakinitiatie

volgehouden aandacht

• geconcentreerd blijven op je taak
• gebeurtenissen herkennen die je af kunnen leiden
• negeren of verwijderen van afleiding
• weten wanneer je niet meer gefocust bent

doorzettingsvermogen

• de stappen volgen tot je doel is bereikt
• doorwerken ondanks uitdagingen en obstakels
• taken helemaal en goed afmaken
• 
  

Er zijn dus 11 ef's. Loop de ef's met de leerlingen langs, vraag naar voorbeelden.

Enkele leerlingen zullen opmerken dat "emotieregulatie"en "metacognitie"in het filmpje niet zijn genoemd. 

emotieregulatie

• rustig blijven in gespannen situaties zoals bij een toets of ruzie
• je emoties in bedwang houden
• je gevoelens uitspreken als dat nodig is

metacognitie

• steeds naar je voortgang kijken terwijl je bezig bent
• je werk controleren voordat je het inlevert
• nadenken over hoe je iets leert of maakt

In gesprek met je coach en 

met elkaar!. 

Dit zijn voorbeelden van materialen die beschikbaar zijn om met de leerlingen het gesprek aan te gaan over executieve vaardigheden. Bij het stellen van doelen kan gekeken worden welke executieve functies daarbij helpend zijn en hoe je die dan in kunt zetten.