H5.4 De wereld na 1989

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo k, havo
• Leerjaar 2

H5.4 De wereld na 1989

Wat ga je leren?

- Je kunt beschrijven hoe de machtsverhoudingen in de wereld veranderden door het einde van de Koude Oorlog.

- Je kunt met een politiek, economisch en cultureel voorbeeld uitleggen wat globalisering is.

- Je kunt een oorzaak en een gevolg noemen van migratie en van de klimaatcrisis.

Op 9 november 1989 gaf de Oost-Duitse regering toestemming aan de mensen in Oost-Berlijn om naar het vrije West-Berlijn te reizen.. Kort daarna werd een groot deel van de Berlijnse Muur gesloopt.

Nieuwe machtsverhoudingen

 In 1989 kwam er een einde aan de Koude Oorlog. In dat jaar kwamen mensen in Oost-Europa in opstand tegen hun communistische regeringen, bijvoorbeeld in Polen. Ze wilden,  meer vrijheid en welvaart. 

De Sovjet-Unie had zelf veel problemen en besloot de Oost-Europese regeringen niet langer te steunen. Daardoor moesten deze regeringen aftreden. Democratisch gekozen regeringen.

Mensen in Litouwen willen niet langer bij de Sovjet-Unie horen en vinden dat de Russische soldaten moeten vertrekken. Op het spandoek staat: ‘Rode leger, ga naar huis!’ (Foto uit 1991.)

Rusland zelfstandig land

 In 1990 werden de twee Duitslanden weer één.

In 1991 kwam ook een einde aan de Sovjet-Unie. Verschillende staten scheidden zich van de Sovjet-Unie af en werden onafhankelijk, zoals Oekraïne en de Baltische staten (Estland, Letland, Litouwen). 

Rusland bleef over als zelfstandig land. Het kreeg dezelfde vrije economie als in het Westen en werd een democratie. Sinds 2000 – onder Vladimir Poetin – werd Rusland steeds minder vrij.

VS supermacht

Maar al snel kwam de positie van de Verenigde Staten onder druk te staan. 

1. China groeide uit tot een tweede grootmacht. De economie van China is bijna net zo groot als die van de Verenigde Staten. 

2. Bleek het niet makkelijk om overal orde en democratie te brengen. De Amerikaanse oorlogen in Afghanistan en Irak leidden daar niet tot een stabiel, democratisch bestuur.

Mensen en landen hebben overal ter wereld steeds meer met elkaar te maken. Dat heet globalisering.

Wereldwijde verbinding

1. Mensen komen vaker in aanraking met andere culturen en er ontstaan wereldwijde trends. Cultureel gebied

2. Globalisering vond ook plaats op economisch gebied. Sinds 1945 is de hoeveelheid producten die tussen landen verhandeld wordt, enorm toegenomen. Economisch gebied

3. Doordat veel landen economisch nauw verbonden zijn, zijn ze afhankelijk van elkaar. Dat betekent dat de leiders van landen samen afspraken moeten maken, bijvoorbeeld over handel. Politiek gebied

Migratie en klimaatcrisis

Sinds 1945 is migratie wereldwijd toegenomen: mensen verhuizen vaker van het ene werelddeel naar een ander. Dat heeft meerdere oorzaken.

3 oorzaken Migratie

1. Zijn mensen uit arme landen op zoek naar een beter bestaan. 

2. Zijn miljoenen mensen op de vlucht voor oorlog of vervolging vanwege hun geloof of afkomst. De meeste wonen in vluchtelingenkampen in buurlanden. 

3. Het aantal vluchtelingen dreigt verder toe te nemen vanwege de klimaatcrisis. 

De belangrijkste oorzaak voor de klimaatcrisis 

Is de snelle economische groei sinds 1945. Daardoor worden steeds meer schadelijke broeikasgassen uitgestoten. Regeringen proberen nu wel afspraken te maken om de uitstoot te beperken.