Hoofdstuk 5 - Wat is de rol van de overheid?

• Maatschappijkunde
• Middelbare school
• vmbo b, k, g
• Leerjaar 3,4

Hoofdstuk 5

Wat is de rol van de overheid?

Iedereen moet gratis en schuldenvrij kunnen (door)studeren.
Bedenk een reden om het eens te zijn met deze stelling.

Iedereen moet gratis en schuldenvrij kunnen (door)studeren. Bedenk een reden om het eens te zijn met deze stelling.

Zie vervolgopdracht in dia aan het einde van hoofdstuk 5.

Voorbeeld: als studeren gratis is zullen meer mensen een (hogere) opleiding volgen. Met een (hogere) opleiding kan je een betere baan vinden.

Iedereen moet gratis en schuldenvrij kunnen (door)studeren.
Bedenk een reden om het niet eens te zijn met deze stelling.

Iedereen moet gratis en schuldenvrij kunnen (door)studeren. Bedenk een reden om het niet eens te zijn met deze stelling.

Zie vervolgopdracht in dia aan het einde van hoofdstuk 5.

Voorbeeld: dan is er nóg meer geld nodig in het onderwijs en er is nu al tekort. Of: dan worden de verschillen tussen mensen nog groter.

Wat leerde ik de vorige les?

• Werknemers en werkgevers
• Vakbond en wergeversvereniging
• Open en gesloten bedrijfscultuur

Terugblik vorige les

Wat leer ik deze les?

• kenmerken van een verzorgingsstaat
  
• het verschil tussen linkse en rechtse politieke partijen in hun standpunten over werk
• de rol van de overheid bij belastingen
• 5 maatregelen waarmee de overheid voor meer banen kan zorgen

Ik leer...

Waarom betalen wij belasting?

Waarom betalen wij belasting?

Belasting betalen we allemaal. In de supermarkt en over onze kleding, maar ook over het geld dat we verdienen. Hoe meer je verdient, hoe meer belasting je moet betalen.

Dit is de overgang van belasting naar nettosalaris. We betalen belasting over het brutosalaris dat we verdienen.

Nettosalaris

Het bedrag dat je werkgever op je bankrekening stort.

Brutosalaris is dus je uurloon voordat er belasting van wordt afgetrokken.

Vacature

Ga met leerlingen in gesprek over wat het nettosalaris betekent voor deze baan bij PostNL.

Wat vind jij ervan dat de overheid een deel van jouw salaris krijgt? Leg je antwoord uit.

Wat vind jij ervan dat de overheid een deel van jouw salaris krijgt? Leg je antwoord uit.

Verzorgingsstaat

Een samenleving waarin de overheid ervoor zorgt dat alle mensen in hun basisbehoeften kunnen voorzien.

Noem twee voorbeelden van hoe jij kunt zien
dat Nederland een verzorgingsstaat is.

Noem twee voorbeelden van hoe jij kunt zien dat Nederland een verzorgingsstaat is.

Sociale ongelijkheid

Dat verschillen tussen mensen gevolgen hebben voor de manier waarop zij behandeld of gewaardeerd worden.

Zoek een foto waarop sociale ongelijkheid op werk te zien is.

Zoek een foto waarop sociale ongelijkheid op werk te zien is.

Wat weet jij over politiek links en politiek rechts?

Wat weet jij over politiek
links en politiek rechts?

Linkse en rechtse partijen

Links

Rechts

• Veel hulp bieden
• Hogere belastingen

• Zelf zorg dragen
• Mensen voor elkaar laten zorgen

Als een partij verschillen tussen arm en rijk wil verkleinen, is dit een...

Als een partij verschillen tussen arm en rijk wil verkleinen, is dit een...

1. ...linkse partij
2. ...rechtse partij

Als een partij iedereen evenveel belastig wil laten betalen, hoe veel je ook verdient, is dit een...

Als een partij iedereen evenveel belastig wil laten betalen, hoe veel je ook verdient, is dit een...

1. ...linkse partij
2. ...rechtse partij

Sleep de woorden naar de juiste plaats in de zin.

Nederland is een samenleving waarbij de overheid zorgt voor de mensen die dat zelf niet kunnen. Daarom is Nederland een ____________________. Ook moet je in Nederland belasting betalen over je salaris. Hoe meer je verdient, hoe meer belasting je moet betalen. Het loon waar nog geen belasting over betaald is noemen we het _____________ salaris. Het ingehouden belastinggeld gaat naar de ______________. Het geld wat je uiteindelijk op je bankrekening krijgt, noem je het ______________ salaris. In een verzorgingsstaat probeert de overheid de ________________________ te verminderen. _______________ partijen zijn voorstander van de verzorgingsstaat en de hulp van de overheid. Terwijl _____________ partijen vinden dat mensen meer voor zichzelf of voor elkaar moeten zorgen.

bruto

linkse

rechtse

overheid

verzorgingsstaat

netto

sociale ongelijkheid

Deze opdracht staat in het leerwerkboek op pagina 65, opdracht 2.

Grondwet

De belangrijkste wet van het land.

Sleep het juiste gevolg naar de juiste maatregel.

Lagere belasting op werk.

Investeren in onderwijs.

Lagere belasting op producten.

Jongeren leren meer op school en kunnen daarna beter aan het werk.

Als mensen iets kopen, hoeven ze minder te betalen.

Een werknemer is minder duur voor een werkgever.

Bij mijn kind op school is er een extra juf bij. Hierdoor krijgt mijn kind extra
begeleiding en kan ze toch naar vmbo kader. Met welke maatregel heeft dit te maken?

Bij mijn kind op school is er een extra juf bij. Hierdoor krijgt mijn kind extra begeleiding en kan ze toch naar vmbo kader. Met welke maatregel heeft dit te maken?

1. Lagere belasting op werk
2. Investeren in onderwijs
3. Lagere belasting op producten

Omdat de belasting op speelgoed is verlaagd, kan ik meer speelgoed kopen
voor hetzelfde geld. Met welke maatregel heeft dit te maken?

Omdat de belasting op speelgoed is verlaagd, kan ik meer speelgoed kopen voor hetzelfde geld. Met welke maatregel heeft dit te maken?

1. Lagere belasting op werk
2. Investeren in onderwijs
3. Lagere belasting op producten

Sleep het juiste gevolg naar de juiste maatregel.

Lagere belasting op werk.

Investeren in onderwijs.

Lagere belasting op producten.

Goedkopere kinderopvang.

Subsities voor 'kwetsbare' groepen.

Jongeren leren meer op school en kunnen daarna beter aan het werk.

Voor ouders is het minder duur om kinderen naar de opvang te laten gaan.

Mensen die niet zo makkelijk een baan vinden krijgen toch werk.

Als mensen iets kopen, hoeven ze minder te betalen.

Een werknemer is minder duur voor een werkgever.

Bij mijn kind op school is er een extra juf bij. Hierdoor krijgt mijn kind extra
begeleiding en kan ze toch naar vmbo kader. Met welke maatregel heeft dit te maken?

Bij mijn kind op school is er een extra juf bij. Hierdoor krijgt mijn kind extra begeleiding en kan ze toch naar vmbo kader. Met welke maatregel heeft dit te maken?

1. Lagere belasting op werk
2. Investeren in onderwijs
3. Goedkopere kinderopvang
4. Subsidies voor 'kwetsbare groepen'

Omdat de belasting op speelgoed is verlaagd, kan ik meer speelgoed kopen
voor hetzelfde geld. Met welke maatregel heeft dit te maken?

Omdat de belasting op speelgoed is verlaagd, kan ik meer speelgoed kopen voor hetzelfde geld. Met welke maatregel heeft dit te maken?

1. Lagere belasting op werk
2. Goedkopere kinderopvang
3. Lagere belasting op producten
4. Subsidies voor 'kwetsbare groepen'

Vervolgopdracht: gratis studeren

Bekijk elkaars voor- en tegenargumenten bij de stelling. Probeer deze argumenten te weerleggen met nieuwe argumenten.

Optioneel als samenvatting van het hoofdstuk.

Wat heb je geleerd deze les?

Wat heb je geleerd deze les?

Wat vind je nog lastig?

Wat vind je nog lastig?

Wat heb ik geleerd deze les?

• kenmerken van een verzorgingsstaat
• het verschil tussen linkse en rechtse politieke partijen in hun standpunten over werk
• de rol van de overheid bij belastingen
• 5 maatregelen waarmee de overheid voor meer banen kan zorgen

Ik leerde...

De volgende Seneca-les gaat over:

Welke wetten en regels zijn er over werk?

Einde van de les 'Wat is de rol van de overheid?'