3.3 - B - Bezet Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3.3 Bezet Nederland

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen welke houding de Nederlanders aannamen.
  
  
• Je kunt uitleggen hoe Nederland werd bevrijd. 

Planning

• Collaboratie
• Verzet
• Jodenvervolging in Nederland
• Hongerwinter
• De bevrijding
• Zelfstandig werken
• Afsluiting

Collaboratie

• De Nederlandse SS bestond uit ongeveer 25.000 man.
  
• Wanneer je samenwerkt met de bezetter noem je dat collaboratie.
• Denk aan de NSB van Anton Mussert. 
• Men sprak dan over "foute Nederlanders". 

Verzet

• Wat is verzet? 
• Aanslagen plegen of illegale krantjes verspreiden? Onderduikers helpen? Of naar rechts gaan als de Duitsers zeggen dat je naar links moet gaan?
• Verspreiden van illegale kranten, onderduikers verbergen en persoonsbewijzen vervalsen.
• "Goede Nederlanders"

Februaristaking

• De eerste grote verzetsactie tegen de Duitse bezetter in Nederland.
• Aanleiding waren de razzia's in Amsterdam, als reactie op de moord op een NSB-er.
  
• De staking was het enige massale en openlijke protest tegen de Jodenvervolging in heel bezet Europa.
• "Handen af van onze Joden". 

Jodenvervolging in Nederland (1)

• Net als in andere delen van het Duitse Rijk worden snel anti-Joodse maatregelen, zoals het ontslag van Joodse ambtenaren of de registratieplicht.
  
• Vanaf mei 1942 zijn Joden verplicht om een Jodenster te dragen.
  
• In dat jaar gaan ook de eerste Joden via Westerbork naar Auschwitz...

Voor sommige beroepen (bijvoorbeeld: leraren) 

moet een Ariërverklaring worden getekend.

Hierin verklaar jij, je ouders en grootouders, niet Joods te zijn.

Eind november 1940 waren er al 

2200 mensen hierdoor ontslagen...

Jodenvervolging in Nederland (2)

• Relatief veel Joden zijn omgekomen zijn Nederland.
• 27% keerde terug naar Nederland
• Verzet kwam pas in 1943 op gang.
  
• Verzuiling maakte onderduiken moeilijk.
• Goede bureaucratie.

Hongerwinter

De Hongerwinter had een aantal oorzaken:

• Mislukte slag om Arnhem. 
• Zo was er geen aanvoer van kolen meer mogelijk uit Limburg, omdat dit deel van Nederland al was bevrijd.
• Daarnaast zorgde de Spoorwegstaking ervoor dat er niets meer werd vervoerd...
  
• ...én namen de Duitsers wraak door hoofdroutes naar West-Nederland te blokkeren

0

De Bevrijding

• De bevrijding wordt tegenwoordig gevierd op 5 mei, maar Nederland werd niet overal op 5 mei bevrijd.  Zuid-Nederland was al in 1944 bevrijd, terwijl West-Nederland nog bezet was. 
• Na de bevrijding werden collaborateurs hard aangepakt. 

Bronnenopdracht

• Je mag aan de slag met de huiswerkopdrachten van deze paragraaf. 
  
  1, 2, 3, 4, 6, 8.
  
  Klaar? Maak de verdiepingsopdrachten en de herhalingsopdrachten van paragraaf 3.3. 

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen dat Nederlanders op verschillende manieren op de Duitse bezetting reageerden.