§ 2.3 Opbrengsten, winst en winstmaximalisatie

• Economie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

§ 2.3 Opbrengsten, winst en winstmaximalisatie

Wanneer is de winst maximaal?

Kernwoorden:

- Maximale winst: MO = MK

- Break-even-punt: TO = TK

- Producentensurplus

Vragen?

Bij welke productieomvang vindt je de vaste kosten?

1. Verschilt per opgave
2. Bij een elasticiteit van 0
3. Bij Q = 0
4. Bij de MK

Bereken de marginale kosten per product?

Bereken de marginale kosten per product?

Omslagpunt GTK lijn (Q = 2)

• GTK lijn heeft eerst een dalend verloop
• Vanaf Q = 2 stijgen de gemiddelde totale kosten 

Wat is de oorzaak van dit omslagpunt bij de GTK lijn?

Wat is de oorzaak van dit omslagpunt bij de GTK lijn

1. Vanaf dat punt stijgen de constante kosten sterk
2. Vanaf dat punt stijgen de variabele kosten sterk
3. Vanaf dat punt dalen de constante kosten sterk
4. Vanaf dat punt dalen de constante kosten sterk

§ 2.3 Opbrengsten, winst en winstmaximalisatie

Wanneer is de winst maximaal?

Kernwoorden:

- Maximale winst: MO = MK

- Break-even-punt: TO = TK

- Producentensurplus

Totale Opbrengst (omzet) 

Totale Opbrengst (ook wel omzet genoemd) is het geld dat een ondernemer verdient met zijn verkopen.

Formule TO = P x Q

Winst

De winst bij een bepaalde productieomvang (q) bereken je met de volgende formule

Formule: TW = TO - TK

Winst & Omzet

De winst is het verschil tussen opbrengsten en kosten.

De totale opbrengst (TO) = omzet = prijs x afzet

Exogene prijs

Voorlopig gaan we ervan uit dat de prijs exogeen is, d.w.z. de prijs wordt bepaald op de markt (geheel van vraag en aanbod). De individuele aanbieder heeft er geen invloed op. 

De verkoopprijs is dan voor elke hoeveelheid producten die een producent verkoopt hetzelfde. 

Marktvorm: volkomen concurrentie

Gemiddelde & marginale opbrengst

De gemiddelde opbrengst en de marginale opbrengst zijn gelijk aan de verkoopprijs, als deze exogeen is.

P = GO = MO

Gemiddelde & marginale opbrengst

De gemiddelde opbrengst en de marginale opbrengst zijn gelijk aan de verkoopprijs, als deze exogeen is.

Gemiddelde opbrengst = GO = TO / q = p x q / q = p

Marginale opbrengst = extra opbrengst voor elk product dat je extra verkoopt = verkoopprijs

De totale opbrengst bij verschillende afzetten is dan:

Hoe groot is de gemiddelde opbrengst bij q = 25? ..................

Hoe groot is de marginale opbrengst bij q = 25? 

..................................................................................................

De totale opbrengst bij verschillende afzetten is dan:

Hoe groot is de gemiddelde opbrengst bij q = 25? 

TO / q = € 25 / 25 = € 1

Hoe groot is de marginale opbrengst bij q = 25? 

Van q = 25 naar q = 26 neemt TO met € 1 toe, dus € 1.

De totale opbrengst bij verschillende afzetten is dan:

Hoe groot is de gemiddelde opbrengst bij q = 25? 

TO / q = € 25 / 25 = € 1

Hoe groot is de marginale opbrengst bij q = 25? 

Van q = 25 naar q = 26 neemt TO met € 1 toe, dus € 1.

De totale opbrengst bij verschillende afzetten is dan:

P = GO = MO

Om de winst te bepalen, moeten we de totale kosten van de totale opbrengst afhalen.

Maximale winst (exogene situatie)

Een individuele aanbieder heeft bij een exogene prijs alleen de productieomvang om maximale winst mee te bepalen.

Hij zal de productie telkens blijven vergroten als: MO > MK

Het punt van winstmaximalisatie kun je dan ook vinden bij: MO = MK

Maximale winst bij MO = MK 

Dus bij bij een productie van 2 stuks (q = 2) is winst van deze ondernemer maximaal.

Break even punt

Het is voor een individuele aanbieder ook interessant om te weten bij welke productieomvang hij de totale kosten compenseert. Deze productieomvang kun je op diverse manieren achterhalen

TO = TK --> Totale kosten zijn gelijk aan totale opbrengsten

GO = GTK --> Opbrensten per product gelijk aan kosten per product

Break even punt bij GO (MO) = GTK 

Dus bij Q1

Aan de slag

Huiswerk: Opdracht 17 t/m 26

Nu af: Opdracht 17  t/m 23

Voorbeeld

Stel dat van een ondernemer het volgende bekend is: 

TK = 5q^2+ 20. 

De verkoopprijs is 

€ 40 per stuk. 

Wanneer is de winst 

maximaal?

Voorbeeld

Stel dat van een ondernemer het volgende bekend is: 

TK = 5q^2+ 20. 

De verkoopprijs is 

€ 40 per stuk. 

Wanneer is de winst 

maximaal?

De winst is maximaal bij q = 4.

Dit kun je ook bepalen met MO en MK. 

De winst is namelijk maximaal als geldt dat MO = MK.

Bewijs:

Tot welk punt geldt 

dat de toename 

van de opbrengsten 

groter is dan de 

toename van de 

kosten? 

Als MO > MK neemt winst 

........................................

Als MO < MK neemt winst 

.........................................

Je moet dus produceren / verkopen op het punt waar geldt .............................................................................................

Als MO > MK neemt winst 

toe (tot q = 4)

Als MO < MK neemt winst 

af 

Je moet dus produceren / verkopen op het punt waar geldt MO = MK 

Break-even-punt

Het break-even-punt is het punt waarbij er geen winst en geen verlies wordt gemaakt.

Dus, bij het break-even-punt geldt: ....................................... 

Je kunt het break-even-punt op 3 manieren vinden: 

1) aflezen uit een tabel

2) aflezen uit een grafiek

3) berekenen

Break-even-punt

Het break-even-punt is het punt waarbij er geen winst en geen verlies wordt gemaakt.

Dus, bij het break-even-punt geldt: TO = TK

Je kunt het break-even-punt op 3 manieren vinden: 

1) aflezen uit een tabel

2) aflezen uit een grafiek

3) berekenen

Voorbeeld

Stel dat voor een product geldt:

- kosten per product zijn € 5

- er is € 10 aan constante kosten.

- verkoopprijs is € 10 per stuk

1) Tabel

1) Tabel

2) Grafiek

3) Berekenen

TO = TK

..................................................................................................

..................................................................................................

..................................................................................................

Of: GO = GTK

..................................................................................................

..................................................................................................

..................................................................................................

3) Berekenen

TO = 10q

TK = 5q + 10

TO = TK 10q = 5q + 10 5q = 10 q = 2

Of: GO = GTK

10 = 5 + 10/q 10 / q = 5 q = 10 / 5 = 2

Producentensurplus

Het producentensurplus is het verschil tussen prijs (= MO) en MK.

Stel dat een producent 0 producten produceert. Als hij één eenheid (extra) gaat produceren, levert hem dan ............. op. De extra kosten zijn gelijk aan ............... . De (extra) winst die het hem oplevert is dan ................................ .Dit is de maatstaf voor het ‘welbevinden’ van een producent.

Producentensurplus

Het producentensurplus is het verschil tussen prijs (= MO) en MK.

Stel dat een producent 0 producten produceert. Als hij één eenheid (extra) gaat produceren, levert hem dan p = MO op. De extra kosten zijn gelijk aan MK. De (extra) winst die het hem oplevert is dan MO – MK. Dit is de maatstaf voor het ‘welbevinden’ van een producent.

Voorbeeld 

Van een producent is het volgende gegeven m.b.t. de marginale kosten:

Hoe groot is het 

producentensurplus

bij een prijs van 

€ 40?

.................................................................................................

Voorbeeld 

Van een producent is het volgende gegeven m.b.t. de marginale kosten:

Hoe groot is het 

producentensurplus

bij een prijs van 

€ 40?

(40 – 10) x 3 / 2 = 45

Paragraaf 2.3

Huiswerk: opdracht 16 t/m 26

Deze les af: 16 t/m 23