1.2. Examenvragen cultuur van het moderne - kunst beeldend: Brancusi

• Kunst
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Examenvragen KUA

1. Oefenen met examenvragen

Periode: Cultuur van het moderne (1900-1945)

Kunstdiscipline: kunst beeldend

Leerdoelen

Ik weet hoe een examenvraag eruit kan zien

Ik weet hoe ik een volledig antwoord geef op een examenvraag

Ik kan de juiste begrippen toepast op een examenvraag met een nieuw voorbeeld

Cultuur van het moderne

Wat zijn belangrijkste accenten van cultuur van het moderne?

Verzamel deze (maak gebruik van syllabus, boek, aantekeningen, etc)

Aspecten - Beeldend - Vormgeving

Hoe?: 

• licht
  
• kleur
  
• ruimte
  
• vorm
  
• compositie

Waarmee?: 

• materiaal
• techniek

Examenvragen over Brancusi

Nu gaan we aan de slag met examenvragen over kunstwerken van Brancusi

Vraag 17 

ANTW vraag 17

maximumscore 1

Een kunstwerk moest een herkenbare, figuratieve weergave zijn van de

zichtbare werkelijkheid. Vogel in de ruimte voldeed niet aan dat criterium,

omdat het een vrijwel abstract beeld is. 

Vraag 18 (2022-tv 1)

Constantin Brancusi (1876-1957)

In 1904 trok de Roemeense Constantin Brancusi naar Parijs, waar hij enkele jaren studeerde aan de Parijse kunstacademie. Onder invloed van nieuwe denkbeelden ging hij zich concentreren op het 'innerlijke wezen' van zijn onderwerpen. Hij zei hierover:

"Niet de uiterlijke vorm is echt, maar de essentie van de dingen. Uitgaande van deze waarheid zal niemand iets wezenlijks echt kunnen uitdrukken door het uiterlijke oppervlak te imiteren."

Brancusi groeide uit tot een pionier van het modernisme en een van de meest invloedrijke beeldhouwers van de twintigste eeuw. 

ANTW vraag 18

maximumscore 4

zeehond:

• vorm (een van de volgende): 1

 Het afgeplatte stuk aan de bovenkant doet denken aan de snuit. De (L-)vorm wekt de suggestie dat het dier zich opricht (wat een kenmerkende houding van een zeehond is). De vorm is gestroomlijnd, wat past bij de zeehond die zich door

water beweegt. De afgeronde/verbrede onderkant/basis verbeeldt de zwaarte/logheid van een zeehond. materiaal (een van de volgende): 1 Marmer is koud / glad, wat past bij een zeehond in water. De richting van de strepen in het marmer gaat mee met de vorm van een zeehond. Marmer kan het oppervlak laten glanzen als een natte huid. De sokkel is van een soort ruwe zandsteen, wat doet denken aan

strandzand waarop de zeehond leeft.

vis:

• vorm (een van de volgende): 1

 De ovale vorm is plat / gestroomlijnd, wat past bij een vis die zich snel (door water) beweegt. De vorm van de sokkel lijkt gedraaid, wat de wendbaarheid van

een vis verbeeldt. De vorm van de glasplaat is horizontaal/dun, als een wateroppervlak.

 De (samengestelde) vorm van sokkel en glasplaat laat de vis

‘zweven’ in het water.

• materiaal (een van de volgende): 1

 Marmer is koud / glad, wat past bij een vis in water.

 De richting van de lijnen in het marmer geeft de (beweeg)richting aan van de vis en/of roept associaties op met stromend water.

vorm (een van de volgende): 1

 De ovale vorm is plat / gestroomlijnd, wat past bij een vis die zich snel (door water) beweegt.  De vorm van de sokkel lijkt gedraaid, wat de wendbaarheid van

een vis verbeeldt.  De vorm van de glasplaat is horizontaal/dun, als een wateroppervlak.

 De (samengestelde) vorm van sokkel en glasplaat laat de vis ‘zweven’ in het water. 

materiaal (een van de volgende): 1

 Marmer is koud / glad, wat past bij een vis in water.  De richting van de lijnen in het marmer geeft de (beweeg)richting aan van de vis en/of roept associaties op met stromend water.

 Glas is doorschijnend, wat doet denken aan water waarin de vis leeft. 

ANTW vraag 19

maximumscore 2

• (afbeelding 3) Brancusi experimenteerde met de sokkel / onderzocht

de sokkel of die onderdeel kon worden van het kunstwerk zelf / kon

bijdragen aan het onderwerp / het thema / de inhoud (context) van het

beeld (de vorm van de sokkel verbeeldt het vloeiende van water in

relatie tot de vis) 1

• (afbeelding 5) Brancusi experimenteerde met het ontbreken van een

sokkel (kan een beeld zonder sokkel?) / met wat er gebeurt wanneer

de grens tussen beeld en sokkel vervaagt/verdwijnt (de sokkel wordt

zelf het kunstwerk, er hoeft geen beeld meer op) 1 

Vraag 20 (2022-tv 1)

Brancusi's experimenten met de sokkel passen binnen de cultuur van het moderne.

Geef aan waarom Brancusi's experimenten met de sokkel passen binnen de cultuur van het moderne. 

ANTW vraag 20

maximumscore 1

Brancusi’s experimenten met de sokkel passen binnen de cultuur van het

moderne, omdat hij hiermee (een van de volgende):

 lijkt te willen breken met traditionele regels van de kunst, en het

gebruik van sokkels is afkomstig uit de traditionele/conventionele

kunstregels.

 onderzoek deed naar de essentie (wezen) van de kunst, en

experimenteren met de functie/het belang van een sokkel past binnen

dat onderzoek. 

Examenvragen Oefenen

Vraag 28

In 1968 maakte Ed van der Elsken, een Nederlandse fotograaf en cineast,

een foto van Amerikaanse toeristen in Zuid-Afrika (afbeelding 1). 

In deze periode kwam het fenomeen massatoerisme nog maar net op gang. 

Uit deze foto spreekt kritiek van Van der Elsken op de situatie die hij vastlegt.

1p  

Geef aan waaruit deze kritiek bestaat. 

Vraag 28 - Analyseren

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Vraag 29

In 2009 bracht de Britse fotograaf, journalist en verzamelaar Martin Parr het boek Playas uit. Hierin bundelde hij foto's uit een serie over het toerisme op Zuid-Amerikaanse stranden. Op afbeelding 2 en 3 zie je twee foto's uit deze serie. Parrs foto's worden (op zijn eigen website) getypeerd als kritisch, verleidelijk en humoristisch.

2p Leg aan de hand van de voorstelling uit waarom deze foto's zowel

kritisch als humoristisch te noemen zijn. 

Vraag 29 - Analyseren

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Vraag 30

Martin Parrs interesse in het fenomeen toerisme zie je ook terug in de verzameling ansichtkaarten die hij heeft aangelegd. Op de afbeelding zie je Limbo! Limbo!, een van de kaarten uit Parrs verzameling. 

Ansichtkaarten tonen vaak de ideale vakantie-ervaring. Sinds het ontstaan van dergelijke kaarten aan het einde van de negentiende eeuw worden op de voorzijde veelal aanzichten van beroemde (historische) plekken afgebeeld.

Afbeelding 4 toont een ansichtkaart uit het begin van de jaren zeventig. Hier wordt een voor die tijd nieuw, ander ideaal gepresenteerd. 

1p Beschrijf dit ideaal aan de hand van de voorstelling van de kaart. 

Vraag 30 - Analyseren

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Vraag 31

2p Leg aan de hand van twee kenmerken van de vormgeving uit waardoor

duidelijk wordt dat deze kaart een ideaalbeeld toont. 

Vraag 31 - Analyseren

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Vraag 32

Op afbeelding 5 zie je een foto van de actie Turista van de Belgische kunstenaar Francis Alÿs. De foto is genomen op een groot plein in Mexico City. In een begeleidende tekst bij deze foto wordt gesteld: "Hij [Alÿs] verklaart zich solidair met de werkloze bevolking en hij houdt [..] de toeristen een spiegel voor."

1p  Geef aan hoe Alÿs de toeristen een spiegel voorhoudt. 

Vraag 32 - Analyseren

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Vraag 33

Met zijn actie Turista stelt Alÿs een maatschappelijke kwestie aan de

orde.

1p Geef aan welke maatschappelijke kwestie hij met deze actie aan de orde stelt. 

Vraag 31 - Toepassen

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Examenvragen Oefenen

VWO 2007-II

vraag 30 t/m 34

Vraag 30

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Vraag 30 - Onthouden

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Vraag 31

In nazi-Duitsland was Albert Speer de favoriete architect van Hitler. 

Speer ontwierp in 1939 het nieuwe nazi-hoofdkwartier in een aan het classicisme verwante stijl. (het is nooit uitgevoerd)

Van de architectuur van Speer is vaak gezegd dat deze gezien kan worden als een manifestatie van het kwaad. In zijn gebouwen zou het intimiderende karakter van de fascistische dictatuur tot uitdrukking komen. 

Geef twee argumenten die deze interpretatie ondersteunen.

Vraag 31 - Analyseren

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Vraag 32

Na de oorlog raakte de ‘foute’ architectuur van Speer uit de gratie. Er ontstond opnieuw belangstelling voor het Modernisme of Nieuwe Bouwen van vóór de oorlog. Deze architectuur werd na 1945 uitgangspunt voor veel nieuwbouw in West-Europa. 

Geef een ideologisch en een praktisch argument voor deze naoorlogse

waardering van het Modernisme. 

Vraag 32 - Begrijpen

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde. 

Vraag 33

Pas decennia na de oorlog werd het idee dat nazi-architectuur niet kan deugen ter discussie gesteld. 

In een beschouwing over de tentoonstelling Art and Power die in 1996 in Londen werd gehouden, schreef de architectuurcriticus Bernard Hulsman in NRC Handelsblad: “Pas met de doorbraak van het postmodernisme in de jaren zeventig werd een voorzichtig begin gemaakt met de herziening van dit eenvoudige beeld van totalitaire kunst en architectuur.” 

Leg uit in welke zin het postmodernisme de herwaardering van architectuur als die van Speer mogelijk heeft gemaakt. 

Vraag 33 - Begrijpen

Toen in Duitsland de nazi's aan de macht kwamen, raakte het Bauhaus steeds meer in de problemen. In 1933 werd het op last van de nazi's voorgoed gesloten. 

Leg uit waarom dit gebeurde.