Systeem aarde bodems

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Periode 4 

Systeem aarde B89 t/m B96 

Duurzaamheid B 125t/m B129 

B 133 t/m B147 

Bodems B89 t/m B91 

Hydrosfeer B92 t/m B96 

Klimaatverandering B143 t/m B147 

Vervuiling, uitputting en aantasting B139 t/m B142 

Landdegradatie B133 t/m B138

 

Voetafdrukken B126 t/m B129 

Grondsoorten

Grondsoorten

zand

klei

veen

löss

 Op wat voor grondsoorten zie je vooral weiland? Waarom zou dat zijn?

Grondsoort                      Grondgebruik           Hoogte

Laat studenten in duo’s eerst zelf ontdekken en vraag dan wat de beeldvormers en vragen bijdragen aan hun inzicht, t.o.v. alleen de vragen die werden gesteld bij de dia hiervoor

Bodemprofiel 

Bodemprofiel

Strooisellaag = natuurlijk afval

Humuslaag = klein gemaakt natuurlijk afval

Grondlaag = zand, klei, leem of veen.

Bodemprofiel

Bodemprofiel

Waarom ziet een bodemprofiel van Enschede er heel anders uit dan die van Friesland? 

Wat kun je zien in een bodemprofiel?

• Kleuren
• Verschillende korrelgroottes
• Plantaardige resten
• Verhouding vast-vloeibaar-lucht

Bodemvormende factoren

• Klimaat
• Vegetatie
• De mens

• -> ontstaan van lagen: bodemprofiel.

Bodemprofiel 

A1:  Teelaarde (=bouwvoor), zwarte grond, humusrijk

A2:  Uitspoelingslaag

B:    Inspoelingslaag

C:    Moedermateriaal, oorspronkelijke grondsoort

Hydrosfeer : water 

B92 Waterkringloop 

B93 Grondwater 

B94 Rivieren 

B95 Verval en verhang 

B96 Debiet en regiem 

B92 Waterkringloop 

B93 grondwater 

https://www.weer.nl/nieuws/2021/grondwaterstand-blijft-te-laag-in-droogste-gebieden

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5232934

Mei 2021 -  Heel natte maand mei – maar bestaat er zoiets als te veel regen? - 

https://www.rtlnieuws.nl/nieuws/nederland/artikel/5309907/knmi-code-oranje-geel-weer-waarschuwing-regen-hagel-onweer

Mei 2022

Gemiddeld meer regen én vaker droogte, hoe kan dat?

De natuur heeft zwaar te lijden en de boeren klagen steen en been. We zitten in een ongekend droge periode. En dat is vreemd, ook omdat er gemiddeld in ons land steeds méér regen valt. De klimaatexpert van RTL Nieuws, Bart Verheggen, legt uit hoe dat komt.

www.rtlnieuws.nl

Hoogwater Limburg zomer 2021 ingrijpender dan rivieroverstromingen in 1993 en 1995

Verval en verhang 

Verval = hoogteverschil tussen twee punten. 

Verhang = hoogteverschil per km

Hoogteverschil is 500meter en de afstand is 25 kilometer. 

500: 25 = 20 meter hoogteverschil per 1 km. 

Verval en verhang

Verhang

Verhang

www.ad.nl

Duurzaamheid 

B133 t/m B147

Landdegradatie 

Bodemerosie figuur 5,17 

Vervuiling, uitputting en aantasting 

Klimaatverandering

Landdegradatie

Mogelijke oorzaken landdegradatie:

• Ontbossing
• Overbeweiding
• Irrigatie

Wat is landdegradatie

Hoe worden geulerosie en aardverschuivingen veroorzaakt.

Landdegradatie

Door geulerosie en aardverschuivingen

https://www.demorgen.be/tech-wetenschap/kijk-hoe-het-ooit-reusachtige-aralmeer-nu-haast-compleet-opgedroogd-is~b106651e/#:~:text=Het%20opdrogen%20van%20het%20Aralmeer,van%20de%20moderne%20geschiedenis%20beschouwd.&text=Het%20ooit%20gigantische%20meer%2C%20gelegen,grootste%20meren%20van%20de%20wereld.

Wat is landdegradatie?

Les 2

Bodemerosie

Overbeweiding

Bodemerosie

Bodemerosie

Bomen houden de grond vast en zorgen ervoor dat er minder bodemerosie is. 

Geen bomen ? -> meer bodemerosie. 

Klimaatfactoren

Bodemerosie

Bodemerosie is het verdwijnen van de bovenste vruchtbare bodemlaag

 Bodemerosie is het verdwijnen van de bovenste vruchtbare bodemlaag. Dat gebeurt door het wegspoelen van de bodem door water of door het wegwaaien van de bodem door wind. ligging van gebergten: wel of geen beschutte ligging

Landdegradatie

Ontbossing -> versnelde bodemerosie (-> verwoestijning)

Overbeweiding -> versnelde bodemerosie (-> verwoestijning)

Irrigatie -> verzilting (-> verwoestijning)

VERWOESTIJNING IN SPANJE

Gebieden met groot risico op verwoestijning

verwoestijning

Klimaatfactoren

Verwoestijning

 De vegetatie verdwijnt steeds meer en breidt de woestijn zich uit. Dit heet verwoestijning

Door overbeweiding en door onbetrouwbare neerslag, waardoor er soms jarenlang geen druppel regen valt in deze gebieden, verdwijnt de vegetatie steeds meer en breidt de woestijn zich uit. Dit heet verwoestijning

Klimaatfactoren

Droogte

Droogte

Verwoestijning

Het klimaat wordt extremer: natter of juist droger. Dat betekent meer wateroverlast, zoals overstromingen, of juist watertekorten en verdroging van de (landbouw)grond. De verdroging kan zelfs de woestijn laten oprukken (verwoestijning). De opwarming heeft ook gevolgen voor de ligging van landbouw- en landschapszones. Zo schuiven de gordels van de taiga en de toendra op en kan er in Europa steeds noordelijker aan akkerbouw worden gedaan.

Ontbossing in de Amazone

Ontbossing = het kappen van bomen

Ontbossing

Vervuiling van de Yangtze

Vervuiling

Albedo

Albedo = het weerkaatsend vermogen van de aarde