4.3: Waterproblemen in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

3.1: Waterproblemen in Nederland

Stel: Er zouden geen dijken rond een rivier zijn en de rivier omstroomt het omliggende land. Zand en klei dat de rivier meeneemt wordt neergelegd. Waar ligt zand (dichtbij de rivier of ver weg) en waar ligt klei (dichtbij de rivier of ver weg)? Motiveer je antwoord!

De rivier zonder mensen

Rivier verandert vaak van loop --> Over een groot gebied worden sedimenten afgezet

Naast de rivier zand (zwaarder), verder weg klei (lichter) en dat klinkt in (zie ook kaart!)

Terpen / woerden

Mensen die dicht bij het water wonen bouwen een verhoging: Terpen

Menselijke ingrepen in de rivier

"Alle menselijke handelingen die invloed hebben op het landschap."

Kanalisatie: Menselijke ingrepen gericht op verbetering van de waterstand en de bevaarbaarheid van rivieren.

Kribben: Korte dam, loodrecht op de rivier.

Stuwen: Waterbouwkundig werk dat het waterpeil in een rivier of kanaal regelt.

Welke gevolgen heeft kanalisatie voor de kans op overstromingen? Motiveer je antwoord!

Welke gevolgen heeft het aanleggen van kribben voor erosie en sedimentatie?

Menselijke ingrepen in de rivier (1)

Ingrepen in het stroomgebied:

 - Ontbossing

 - Verstening (denk aan gevolgen voor vertragingstijd en piekafvoer!)

Klimaatverandering:

 - Onregelmatiger neerslagregiem: De verdeling en de intensiteit van de neerslag in een gebied wordt door het jaar heen onregelmatiger.

 - Zeespiegelstijging: Stijging van het zeeniveau doordat gletsjers en landijs smelten en het zeewater uitzet als gevolg van hogere temperaturen. Ook door bodemdaling stijgt de zeespiegel ten opzichte van het land.

 - Temperatuurstijging

Gevolgen: 

- Regiems Maas & Rijn ook onregelmatiger!

- Rivieren kunnen hun water minder makkelijk kwijt!

Uiterlijk van de rivier

Zomerbed: Vaargeul waar altijd water stroomt

Winterbed: Deel tussen de winterdijken, wat alleen in zijn geheel in de winter wordt gebruikt. 

Uiterwaard: Gebied wat in de zomer droog is (grasland) en in de winter onder water gezet kan worden --> Geen bebouwing!

Binnendijks / Buitendijks gebied

Binnendijks: Wordt beschermd door de dijken. Dat is waar mensen wonen

Buitendijks: Daar kan het water "zijn gang gaan"

Aan de slag:

Opdrachten 4.3: 2, 4 en 5