4.3 Staatsvorming en centralisatie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Hoe werden staten steeds.....

Groter?

Wat heb je nodig om jouw land uit te breiden in de Middeleeuwen?

Welke andere groepen proberen de macht van de koning juist te verkleinen?

= centralisatie

Centralisatie 

Karel VII in Frankrijk wilde van zijn rijk een eenheid maken en van de rijke hertogen zijn onderdanen maken. 

Centralisatie

• Door feodalisme had koning weinig macht
• Honderdjarige Oorlog: meeste machtige edelmannen dood
• Machtigste concurrent: hertog van Bourgondië 
• Centralisatie Karel VII:
• - Adviesraad toegankelijk voor burgers
• - Belasting hervormingen (meer geld)
• - Professioneel staatsleger
• - Karel benoemt bisschoppen ipv paus

Zou jij graag in de schoenen staan van Karel VII?

😒🙁😐🙂😃

Centralisatie in Engeland

Engelse koningen centraliseren hun land: bestuur vanuit één plek

Voorbeeld: centrale rekenkamer, speciale rechtbanken

Gevolg: adel en kerk verzetten zich tegen afname macht

Magna Carta

Jan zonder Land en de Magna Carta

Waarom Jan Zonder Land?

Magna Carta

• Britse edelen dwongen King John de Magna Carta te ondertekenen,           dit was een wet die de macht van de koning fors beperkte (misbruik)
• Begin van de inperking van de machten van de koning
• Opkomst van het parlement in Engeland.

De kerk

• Met extra inkomsten uit belastingen betaalde de koning de ambtenaren en het leger.
• Ook kwam hij in conflict met de kerk, omdat hij bepaalde dat hij als koning bisschoppen moest kunnen benoemen en niet alleen de kerk. 
• Excommunicatie uit de kerk! 

Machtsmiddelen

• Paus heeft excommunicatie ('in de ban doen')
• Keizers/koningen hebben (eventueel) vazallen

Zou jij graag in de schoenen staan van Koning Jan?

😒🙁😐🙂😃

Welke twee grote landen in Europa waren er nog niet verenigd, maar bestonden uit allemaal kleine deelstaten?

Nationalisme

Het nationalisme groeide onder alle Europese volken.

Kunstenaars en schrijvers maakten schilderijen en verhalen vol trots over het eigen land. Zelfs de regering versterkte het nationalisme. Vakken zoals geschiedenis en de eigen taal werden belangrijker op school.

Otto von Bismarck

De Pruisische kanselier Bismarck lukte het wel om met 'Blut und Eisen' de eenwording te bereiken. 

Hij deed dit door 3 oorlogen te voeren:

1. Tegen Denemarken (1864)

2. Tegen Oostenrijk (1866)

3. Tegen Frankrijk (1870-1871)

1871: Duitse keizerrijk wordt uitgeroepen in Versailles