7.3 Watergebruik en waterwinning + 7.4 waterkwaliteit en waterkwantiteit

• aardrijkskunde
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

7.3  Watergebruik en waterwinning

Watergebruik in NL

Huishoudens:

Het water dat je het meeste gebruikt is drinkwater.

📌 Per huishouden 120 liter/per persoon/per dag!

Industrieel watergebruik: 3 soorten —>

✅ Grondstof: Denk bijvoorbeeld aan frisdranken, afwasmiddel enz. Water moet van goede kwaliteit zijn.

✅ proceswater: nodig in proces, bv wassen groente

     Hoeft niet drinkbaar te zijn —> oppervlaktewater + 

     grondwater.

✅ koelwater: afkoelen manchines, warm water in rivier         en meer

     Electriciteitscentrales grootste gebruiker koelwater:         1600 liter/per dag/ per persoon!

Landbouw ➡ grootste waterverbruiker!

📌 irrigatie

Watervoetafdruk

➡ Al het zoet water dat je gebruikt voor huishouden, landbouw en industrieproducten.

 ➡ Watervoetafdruk NL:

      - huishoudelijk water

      - industrieel water

      - landbouw water    +

      = watervoetafdruk

WATERWINNING

Kaart van waterwinning in Nederland.

Drinkwater uit grondwater

WAAR? 

📌 Hoog-NL

HOE?

📌 Neerslag —> infiltreert in de bodem —> grondwaterlaag ligt op 20m tot 200m diepte —> naar boven gehaald en gezuiverd tot drinkwater.

Drinkwater uit oppervlaktewater

WAAR?

📌 Laag-NL

WAAROM?

📌 grondwater is zout in laag-Nederland

HOE?

📌 rivierwater bewaard in spaarbekkens —> zuiveren

📌 duurder

Drinkwater uit de duinen

WAAR?

📌 Kust

WAAROM? 

📌 drinkwater grote steden in de Randstad

HOE?

📌 zoetwaterzak

—> zoet water drijft op zout water in soort zak

PROBLEEM

📌 zoetwaterzak werd te klein door teveel waterwinning

OPLOSSING

📌 water uit rivier in zoetwaterzak pompen, diep in de grond omdat plantengroei anders veranderde.

Examenvraag 

maximumscore 2

• Menselijke oorzaak: de mens pompt (te veel) water op 1

• Beschrijving: door het oppompen slinkt de zoetwaterzak onder de duinen waardoor het zoute water kan opdringen 1

of:

• Menselijke oorzaak: het versterkte broeikaseffect leidt tot

zeespiegelstijging 1

• Beschrijving: Als het verschil tussen de zeespiegel en het daar achterliggende grondwaterpeil van het land groter wordt, zal meer zoute kwel ontstaan in de kustzone 1

7.4  Waterkwaliteit en          waterkwantiteit

Soorten huishoudelijk water

📌 zwart water: toiletwater —> goed zuiveren!

📌 grijs water: douche, wasmachine, keukenwater 

                        —> weinig zuivering nodig

▪️ regenwater komt in riool: mengt met zwart water —> 

    vies —> zuiveren

Watervervuiling:

Huishoudens

Huishoudens:

  - Zwart water: Water van toiletspoeling.

  - Grijs water

Chemische vervuiling

Chemische vervuiling:

  - Oorzaak: fabrieken.

  - natuur kan het zelf moeilijk schoonmaken.

Thermische vervuiling

- Thermische vervuiling:

  - Oorzaak: lozen koelwater door industrieën en elektriciteitscentrales.

  - Water is schoon.

  - Gevolgen voor leven in het water door hogere temperaturen.

Landbouw

Mengen zout en zoet water

Mengen zout en zoet water: 

Als er in de zomer veel water verdampt komt brak water dichter aan de oppervlakte → verzilting. 

  - Schadelijk voor: natuurlijke en landbouwgewassen..

Waterbeheer in Nederland

📌 Rijkswaterstaat: landelijk beheer water

📌 waterschappen: regionaal beheer, gekozen bestuur

TAKEN:

▪️ waterkwaliteit controleren

▪️ waterkwantiteit beheren: afvoer teveel water of 

     aanvullen tekort, verdroging tegengaan

▪️ beheer dijken, duinen en stuwen

▪️ waterwegen goed bevaarbaar houden voor schepen

Taken waterschappen:

Waterkwaliteit

https://schooltv.nl/video/rioolwaterzuivering-hoe-wordt-ons-afvalwater-gereinigd/

Waterkwantiteit

Waterkwantiteit:

  - Te veel water: Afvoeren via sloten en kanalen en met gemalen 

  - Voorkomen: verdroging.

Waterkeringen

Waterkeringen: dijken, duinen en stuwen.

Bevaarbaar houden