Burgerschap - Werk & Inkomen

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1

Werk & Inkomen

Leerdoelen

• Aan het einde van deze les:
• ken je de rechten en plichten als werknemer in je eigen branche;
  
• begrijp je op welke manieren je meer geld kunt verdienen;
• weet je op welke voorzieningen je recht hebt als je geen baan hebt

WAT IS HET NUT VAN WERKEN?

Het nut van werken:

Om geld te verdienen, te voldoen aan je basisbehoeften, om je nuttig te voelen en waardering te krijgen voor wat je doet.

Niet alleen degene die werkt heeft belang bij om te werken. Werkende mensen zijn ook belangrijk, onmisbaar zelfs, voor het bedrijf of de organisatie waarvoor ze werken. Zonder werknemers kan een bedrijf zijn doelstellingen niet bereiken.

Tenslotte heeft werk ook een maatschappelijk en economisch doel. Met jouw bijdrage aan bijvoorbeeld zorg, landbouw, industrie, dienstverlening of transport draag je bij aan de maatschappij en het draaien van de economie.

Arbeid

Arbeid is elke lichamelijke of geestelijke activiteit met het doel een product of dienst te leveren.

Arbeid kun je verdelen in verschillende categorieën. Weten jullie welke?

Arbeid categorieën:

* Betaalde arbeid;  arbeid waarvoor je betaald krijgt.

* Onbetaalde arbeid; werk/arbeid waarvoor je niet betaald krijgt, zoals vrijwilligerswerk.

* Formele arbeid; is geregistreerd door overheidsinstanties. Dit betekend dat de arbeid bekend is bij de overheid en dat er belasting over betaald moet worden.

* Informele arbeid; is arbeid die niet geregistreerd word door de overheid. Bijvoorbeeld zwartwerk.

Welke categorie arbeid voeren jullie uit?

Wat is voor jou het nut om te werken? 

Maak een top 5 van welke dingen voor jou het belangrijkst zijn.

1

2

3

4

5

Primaire en secundaire behoeften

Om te leven heb je geld nodig. Zeker als je op jezelf woont. Je moet dan je huis, voeding, kleding en verzekeringen betalen. Maar ook als je nog thuis woont, heb je vaak wat inkomsten nodig.

Je hebt primaire en secundaire behoeften. Primaire, basisbehoeften, zijn dingen waar je niet zonder kunt.

Secundaire behoeften zijn niet noodzakelijk, maar maken het leven wel gemakkelijk of aangenamer.

Waar geef jij het meeste geld aan uit?

Primaire behoeften?

Secundaire behoeften?

Arbeidscontract

Wanneer je betaalde arbeid verricht heb je met je werkgever een heel simpele afspraak: Jij levert arbeid aan je werkgever, je werkgever geeft jou loon. Deze afspraken staan in een arbeidscontract.

Verschillende soorten arbeidsovereenkomsten:

* Contract voor bepaalde tijd

* Contract voor onbepaalde tijd

* Oproepcontract of nulurencontract

CAO

In veel branches worden collectief afspraken gemaakt over arbeidsvoorwaarden. Dit wordt vastgelegd in een CAO (Collectief ArbeidsOvereenkomst). Als de CAO algemeen bindend is, betekend dit dat elke werkgever in de branch zich eraan moet houden.

ZZP

In jullie branche wordt er vaak als ZZP'er/freelancer gewerkt. Een ZZP'er is een afkorting van 'zelfstandige zonder personeel'. Je werkt dan voor verschillende opdrachtgevers en is er geen sprake van dienstverband.

Wat lijken jullie de voor en nadelen van ZZP'er zijn?

Voordelen en nadelen ZZP'er

Een van de grootste voordelen van zelfstandig ondernemen is dat je je eigen tijd kunt indelen. Daarnaast levert het veel afwisseling op, omdat je diverse klanten en opdrachtgevers hebt. De arbeidsvoorwaarden en uurtarief bepaal je ook zelf.

Nadelen van ZZP'er zijn vaak: 

* Zelf verantwoordelijk voor je pensioen

* Eigen vangnet opbouwen

* Meer onzekerheid

* Eigen administratie bijhouden

Werkloosheid

Wanneer we kijken naar de huidige jeugdwerkloosheid, dan zien we een dalende lijn. (In juli 7,3% van de 15 - 20 jarige. De laagste stand sinds begin corona in maart 2020, met 6,3%)

Werkloosheid is nooit 0% in een land. Er zijn altijd wel mensen opzoek naar een baan. Als de economie aantrekt, zijn er veel banen en is de werkloosheid laag. In tijden van economische crisis zijn er minder banen en is de werkloosheid hoog. Werkloosheid beweegt dus mee met de economie. Afgelopen 20 jaar schommelde de werkloosheid tussen de 2 en 8% van de beroepsbevolking (15-75 jarigen). (In juli was 3,1% van de beroepsbevolking werkloos (in aug 2020 was dat 4,6%)).

Bron: UWV - Werkloosheid daalt het snelst onder jongeren - 19 aug 2021

Ik maak mij wel eens zorgen over het vinden van een baan.

Ben je het eens? Waarom wel of niet

Studiefinanciering

Naast deze inkomensaanvullende voorzieningen, zijn er ook de inkomensondersteunende voorzieningen, zoals de toeslagen van de belastingdienst (zorgtoeslag, huurtoeslag, kinderopvangtoeslag en kindgebondenbudget).

Je studiefinanciering valt onder een toelage die je van de overheid kunt ontvangen als je studeert. Wanneer je studiefinanciering ontvangt bestaat die uit verschillende delen:

* Basisbeurs

* Studentenreisproduct

* Aanvullende beurs (afhankelijk van het inkomen van je ouders/verzorgers)

* Mogelijkheid tot bijlenen

Als je bijverdient naast je studiefinanciering is er een bijverdien grens

OPDRACHT:

* Opdracht 1: Maak de opdracht van vorige week af

* Opdracht 2: Maak de opdracht werk en inkomen.

Rondvraag

Vragen??