Les 3 - Metaalwinning (inleiding)

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Welkom

Ga naar je plek

Pak je spullen

Tas van tafel

Planning

Herhalen corrosie en edelheid

Uitleg metaalproductie (met extra over termietreactie)

Oefenen

Zelfstandig werken

Afsluiten

Even herhalen

Geef van de volgende stellingen aan of ze juist of onjuist zijn.

Hoe edeler een metaal, des te reactiever het metaal is.

1. Juist
2. Onjuist

De metalen natrium en kalium reageren met water.

1. Juist
2. Onjuist

Platina en goud kun je als niet-ontleedbare stof terugvinden in de aardkorst.

1. Juist
2. Onjuist

Aluminium hoef je niet te beschermen tegen corrosie omdat het een edeler metaal is dan ijzer.

1. Juist
2. Onjuist

Soldeer is een legering van tin en

1. Juist
2. Onjuist

Wat moet je kunnen?

• Het productieproces van ijzer, koper en aluminium beschrijven in woorden en reactie-vergelijkingen/molecuulformules.
• Je kennis over metaalproductie toepassen in het rekenen aan een productieproces
• Aan de hand van een blokschema vragen over een productieproces kunnen beantwoorden.

Alleen edelmetalen komen als niet-ontleedbare stof in de natuur voor.

Alle andere metalen zitten in verbindingen:

Fe₂O₃  => ijzererts

NaCl => keukenzout

Erts

Je noemt een grondstof pas een erts als het qua kosten de moeite waard is om het metaal uit de verbinding te halen.

Voorbeelden:

hematiet - bevat veel ijzer (66 massa%)- is een erts

klei - bevat een heel klein beetje ijzer - is geen erts

(IJzer)erts

Kopererts

IJzerwinning

• Hier voor worden cokes (brokken bijna pure koolstof) gebruikt
• Dankzij een reactie met koolstofmono-oxide wordt de zuurstof uit de ijzerertsverbinding gehaald.

Lassen met de termietreactie

Fe₂O₃ + 2 Al --> Al₂O₃ + 2 Fe

1. Waarom wordt de termietreactie niet gebruikt voor de massaproductie van staal?
2. Waarom zou de termietreactie toch gebruikt worden?

1. Waarom wordt de termietreactie niet gebruikt voor de massaproductie van staal?
2. Waarom zou de termietreactie toch gebruikt worden?

Koper

De winning van koper uit kopererts gebeurt in 3 stappen:

1.  Verrijking: Je haalt ijzer uit de verbinding door het kopererts te verbranden.
2. Ontzwaveling: Wederom een verbrandingsproces, maar in een andere oven.
3. Zuivering: Via elektrolyse krijg je uiteindelijk 99,99% zuiver koper.

Aluminium

Aluminiumerts heet bauxiet.

Uit bauxiet krijg je aluminiumoxide dankzij een reactie met natronloog (NaOH-oplossing; zeer basisch)

Uit aluminiumoxide krijg je aluminium dankzij elektrolyse

Bij de elektrolyse van aluminiumoxide ontstaan aluminium en zuurstof in de massaverhouding 1,00 : 0,889. Hoeveel ton aluminiumoxide is nodig voor de productie van 1 ton aluminium?

1. 0,529 ton
2. 1,000 ton
3. 1,125 ton
4. 1,889 ton

Uit 150 kg chalcopyriet kan maximaal 51,9 kg koper worden geproduceerd. 
Wat is het massapercentage van koper in chalcopyriet, CuFeS2?

Zs

Lees blz 230 t/m blz 234 uit je boek.

Maak de opgaven 11 t/m 19 

OF

Maak de opgaven 39 t/m 42 van het oefenblad voor blokschema;s

Zf

Lees blz 230 t/m blz 234 uit je boek.

Maak de opgaven 11 t/m 19 

OF

Maak de opgaven 39 t/m 42 van het oefenblad voor blokschema's

Zuurstof speelt een belangrijke rol bij de koperbereiding.

1. Juist
2. Onjuist

Zwaveldioxide is een afvalproduct van de koperbereiding.

1. Juist
2. Onjuist

Via welk chemische proces wordt aluminium uit aluminiumoxide verkregen?

1. Verbranding
2. Thermolyse
3. Fotolyse
4. Elektrolyse

Einde

Volgende les: Toepassing van metalen

Huiswerk volgende les: 11 t/m 19

Extra: Bekijken/zoeken extra filmmateriaal, oefenen met blokschema's

Pak je spullen en wacht rustig op je plek totdat de bel gaat.