This lesson contains 33 slides, with text slides and 1 video.
Lesson duration is: 45 min
Items in this lesson
4.3 Staatsvorming en centralisatie
handboek bladzijdes 48 en 49
Slide 1 - Slide
KA
Staatsvorming en centralisatie
Slide 2 - Slide
STATEN IN BEWEGING
In de late middeleeuwen was er sprake van een aantal ontwikkelingen in west-Europa:
Urbanisatie
Toenemende handel
Groeiende stadsbevolking
Slide 3 - Slide
Slide 4 - Slide
Hoe is het van lappendeken tot een staat gekomen?
Slide 5 - Slide
Wat hoort bij staatsvorming?
een hoofdstad
wetten die voor alle inwoners van dat land gelden --> geen stedelijke wetten
overal dezelfde belasting heffen
een parlement
edelen onder controle
centrale rechtbank --> spreekt dus recht voor iedereen in het land, niet voor de stad
ambtenaren
huursoldaten
Slide 6 - Slide
Centralisatie: Land vanuit 1 punt besturen.
Centrale rekenkamer
Centrale Bank
Staten Generaal
Slide 7 - Slide
Centralisatie
Slide 8 - Slide
Waarom wil een vorst graag een land vanuit 1 punt besturen?
Slide 9 - Slide
Soevereiniteit
Soevereiniteit: wie de baas is in een bepaald gebied
Wie bepaalt over dat gebied?
Slide 10 - Slide
Engeland
Slide 11 - Slide
1066
Willem de Veroveraar, hertog van Normandië, verovert Engeland
Slide 12 - Slide
Feodaal Engeland
Willem de Veroveraar voert feodale stelsel in Engeland in Maatregelen om machtig te blijven: 1. Leenmannen kregen niet één groot stuk in leen maar kleine stukjes 2. Willem hield de beste gebieden voor zichzelf 3. Alle bezittingen van de adel werden opgeschreven in het Domesday Book (1086) Gevolg: duidelijk wie de macht heeft
Slide 13 - Slide
Centralisatie
Engelse koningen centraliseren hun land: bestuur vanuit één plek
Gevolg: adel en kerk verzetten zich tegen afname macht.
Ruzie met adel: Magna Carta --> koning gebonden aan regels en parlement --> standen mogen meebeslissen
en parlement --> standen mogen meebeslissen
Slide 14 - Slide
1215 Magna Carta
Engelse koning Jan zonder Land heeft toestemming nodig van adel en steden/parlement voor:
*nieuwe belasting
*oorlog voeren
* de koning moest zich ook aan de wet houden.
Meer eenheid/nationalisme in Engeland door Honderdjarige Oorlog
Slide 15 - Slide
Magna Carta
Slide 16 - Slide
Slide 17 - Video
Duitsland
uitzondering
Slide 18 - Slide
Rijk Karel de Grote
2 landen ontstaan uit het rijk van Karel de Grote: Frankrijk en Duitsland
Slide 19 - Slide
Duitsland centraliseert niet...
Geen hoofdstad
Duitse koningen noemen zich keizer en laten zich in Rome kronen.
Koningschap niet erfelijk: keurvorsten
Rijk wordt genoemd: Heilige Roomse Rijk
Slide 20 - Slide
Heilige Roomse Rijk
Slide 21 - Slide
Frankrijk
Slide 22 - Slide
Frankrijk
Slide 23 - Slide
Franse koning
weinig macht
tot 15e eeuw. Daarna: soevereiniteit
1180-1223: Uitbreiding machtsgebied, vooral ten koste van Engeland
Slide 24 - Slide
Honderdjarige oorlog
1337-1453
Engelsen definitief uit Frankrijk verdreven
Belangrijke rol voor Jeanne D'arc
Franse koningen braken de macht van leenmannen door steun van de steden - en van steden konden ze de stadsmuren breken
Slide 25 - Slide
Jeanne d'Arc (1412-1431)
Belangrijke rol Honderdjarige Oorlog
Frans icoon --> nationalistisch symbool
Boerengezin
Hoorde stemmen (van God en engelen)
Land moest bevrijd worden van de Engelsen
Beschuldigd van erkennen kerkelijke autoriteit en het dragen van mannenkleding
Brandstapel Rouen --> veroordeeld door de rechtbank
Slide 26 - Slide
Staatsvorming in Frankrijk
Standenmaatschappij: geestelijkheid, adel en nu ook de burgerij: de derde stand
De Staten-Generaalbesliste over nationale belangen
De koning kreeg soevereiniteit , mede dankzij de belasting, ambtenaren en militairen. Ook was er een centrale rechtbank en werden legers steeds sterker.
Slide 27 - Slide
De Nederlanden --> de Lage Landen
Slide 28 - Slide
Het Bourgondische Rijk
Hertogen van Bourgondië (leenman van de Franse koning) breidden tussen 1385 en 1477 hun gebied steeds verder uit
door
(huwelijks-)verdragen
Veroveringen
chantage
Slide 29 - Slide
1430
Meeste NLse gewesten onder 1 vorst
Filips van Bourgondië (of Filips de Goede)
Begint met instellen centraal bestuur
Hoofdstad Brussel
In Gelderland centrale rechtbank
Door huwelijk daarna deel van Habsburgse rijk (Spanje)
Slide 30 - Slide
Filips de Goede
Banket van de Fazant 1454
Eed op de Fazant
zweer aan God, mijn schepper, aan de glorierijke maagd Maria, aan de dames en de fazant, dat ik zal doen en mij zal houden aan wat ik in dit document heb verklaard”