Les 1

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Lesweek 1

LE 19 Organiseren en samenwerken

Lessen

Les 1 en 2: botten en gewrichten, fracturen
Les 3 en 4: fracturen osteoporose en artrose
Les 5 en 6: aandoeningen aan gewrichten, HNP
Les 7 en 8: spina bifida, dwarsleasie spondylolysis
Les 9 en 10: hoofdpijn, dementie
Les 11 en 12: Dementie, parkinson, huntington, duchenne
Les 13 en 14: ALS, MS, Aneurysma en CVA
Les 15 en 16: meningitis en encephalitis, herhaling

Toets

Vrijdag 12 april

Planning

Lesdoelen

Theorie
Opdracht
Evaluatie
Huiswerk

Veel!

Komende periode is er veel studiestof te doorlopen. Het zijn 8 weken. 
Maak een planning om op tijd te starten met leren! 

Er komt ook veel huiswerk deze periode! 

Lesdoelen

Aan het einde van les 1  ken je de bouw en functie van verschillende botten en gewrichten

Aan het einde van les 2 kun je benoemen welke verschillende fracturen er zijn en welke symptomen en complicaties hierbij optreden

www.anatomie-online.nl

Skelet de functie

Ondersteuning
aanhechting
Beweging
Bescherming
Vorming van bloedcellen
Opslag

Ondersteuning. De botten bieden steun aan het hele lichaam.

Aanhechting. Het skelet vormt de aanhechtingsplaats voor de spieren.

Beweging. Botten kunnen ten opzichte van elkaar bewegen. Dat is mogelijk doordat ze via – meer of minder – beweeglijke gewrichten met elkaar verbonden zijn. De botten worden door de samentrekkingen van de spieren bewogen.

Bescherming. Met name de botten van de lichaamsas beschermen kwetsbare inwendige organen.

Vorming van bloedcellen. Bloedcellen worden in het rode beenmerg gevormd. Rood beenmerg zit in de inwendige holten van veel botten.

Opslag. Het skelet is een reservoir van mineralen, met name van calcium (kalk) en fosfaat.

Delen van het bot

Botvlies, periost
compact botweefsel, substantia compacta
sponsachtig botweefsel, substantia spongiosa

Botweefsel leeft. Rijk doodbloed, hoge stofwisseling. 

Indeling van de botten

Pijpbeenderen
platte beenderen
korte beenderen
onregelmatige beenderen

Voorbeeld? 

onregelmatig wervel

pijpbeen,  dijbeen

kort vingerkootjes

plat schedel

Botverbindingen

bindweefselverbindingen
kraakbeenverbindingen
gewrichten

Bij een bindweefselverbinding zijn de botten met elkaar verbonden door een stevig netwerk van collagene vezels en elastische vezels. Beweging tussen beide botten is vrijwel niet mogelijk. Een bindweefselverbinding zorgt voor stevigheid en stabiliteit. Een voorbeeld is de stevige, maar toch enigszins verende verankering waarmee tanden en kiezen in de kaak vastzitten.

Bij een kraakbeenverbinding zit er kraakbeen tussen de botten. Een kraakbeenverbinding is drukvast en enigszins vervormbaar, maar niet erg beweeglijk. Er zijn twee typen kraakbeenverbindingen, afhankelijk van het type kraakbeen

Een gewricht (articulatio) is een botverbinding die een grote beweeglijkheid tussen de botten mogelijk maakt. De twee op elkaar aansluitende botuiteinden maken deel uit van het gewricht. Ze worden de gewrichtsvlakken genoemd. Ze passen heel goed in of op elkaar. Bij veel gewrichten is het ene gewrichtsvlak bol en het andere gewrichtsvlak hol. De bolle kant noem je de kop en de holle kant heet de kom.

gewricht (articulatio): bijvoorbeeld de verbinding onderarm-bovenarm;

kraakbenige verbinding (junctura cartilaginea of junctura synovialis): ribben-borstbeen;

naadverbinding (sutura): delen van de schedel;

vezelverbinding (junctura fibrose): tussen de schaambeenderen aan de voorkant van het bekken (symphyse).

Letsels aan het bewegingsapparaat

Kneuzingen ( contusie)
Verstuiking/ verzwikking ( distorsie)
Ontwrichting ( luxatie)
Botbreuk (fractuur)
Scheur ( ruptuur) 

HET ( hoogenergetisch trauma) 

Kneuzing gaat gepaard met bloeding, hematomen

verstuiking is een overrekking/ verscheuring van het kapsel of de banden van een gewricht

Ontwrichting verschillende onderdelen van een gewricht in abnormale stand

breuk is een onderbreking van botweefsel meestal door trauma

Gevolgen van fracturen

Fractuurhematoom
ophoping van vocht en bloed door bloedingen van het botvlies en lekkage van beenmerg

gevaar van een open fractuur?

Huid is kapot dus infectie
zenuwen en bloedvaten in de buurt van de fractuur kunnen kapot raken. Onderhuid spieren en pezen letsel oplopen

Onderzoek en behandeling

RX, CT, MRI, DEXA

Om de fractuur terug in de juiste stand te krijgen
Conservatief/ operatief
Revalidatie

DEXA is botdichtheidsmeting

Preoperatieve zorgen zijn:
angst, pijn, anticoagulantie, decubitus, vetembolie

Postoperatieve zorgen:
voorkomen van complicaties, vetembolie, veneuze/ arteriele stoornissen, atrofieen en contracturen ( afwijkende stand gewricht) , ontzetting of losraken van osteosynthesemateriaal, decubitus, zenuwbeschadiging, osteomylelitis, onvoldoende afvoer wondvocht
Psychosociale begeleiding

Opdracht

Zoek op wat deze begrippen betekenen:
Distorsie
Luxatie
Ruptuur
Contusie
Fractuur

Indeling fracturen

Traumatische fracturen en spontane fracturen

Typen fracturen

Indeukingsfractuur ( impressiefractuur)

Scheuringsfractuur (fissuurfractuur)

Groenhoutfractuur (infractiefracturen/ greenstick fractures)

Verschijnselen

Pijn, vaak zeer heftig ( RICE)
Zwelling door bloed en vocht
Abnormale stand
Immobiliteit

Deze Engelse term staat voor Rest, Ice, Compression en Elevation, of in het Nederlands: rust, ijs, compressie en hoogstand. Wat bedoelen wij hiermee ? Neem voldoende rust, probeer uw verplaatsingen te beperken en ga bijvoorbeeld niet sporten na een enkeldistorsie als het gewricht nog pijnlijk en gezwollen is

Opdracht

Zoek op wat de volgende behandelingen inhouden:
Repositie
Fixatie
Osteosynthese
Implanteren van prothese
Immobilisatie
Revalidatie

Pre en post operatieve zorg

Pre: angst, pijn, anticoagulatie, decubitus en vetembolie voorkomen

Post: vetmebolie, veneuse en arteriele stoornissen, atrofieen en contracturen, ontzetting of losraking van osteosynthesemateriaal, decubitus, zenuwbeschadiging, osteomyelitis, onvoldoende afvoer wondvocht

Huiswerk

Lees onderstaande theorie uit de boeken van TM: 

Ziekenhuis 1 n4 Paragraaf - eDition (thiememeulenhoff.nl)

Module 6, Hoofdstuk 19 Breuken van de onderste extremiteiten

Ziekenhuis 1 n4 Paragraaf - eDition (thiememeulenhoff.nl)

Module 6, Hoofdstuk 20 Breuken van de bovenste extremiteiten