Les 2 woordbetekenissen achterhalen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 2

Vind de betekenis: 

Tips om moeilijke woorden in een tekst te begrijpen

Wat gaan we doen vandaag?

Leerdoel: 

Aan het einde van de les weet je wat je kan doen om achter de betekenis te komen van een moeilijk woord in de tekst.

Theorie

Aan de slag

Wat weet je al over het vinden van de betekenis van moeilijke woorden in een tekst?

Wat zijn moeilijke woorden?

Moeilijke woorden zijn woorden die we niet begrijpen, omdat we ze nog niet kennen of omdat ze niet vaak worden gebruikt.

Leg uit wat moeilijke woorden zijn en waarom we ze soms niet begrijpen.

Stap 1

Snap je de zin als je het woord weglaat? 

Ja? Lees door

Nee? Ga door naar stap 2

Beschrijf hoe leerlingen de context kunnen gebruiken om de betekenis van een woord te vinden. Geef voorbeelden.

Stap 2

Is het moeilijke woord een samenstelling Van twee of meer woorden?

Kijk of je weet wat die woorden betekenen.

Leg uit dat leerlingen hun kennis van woordenschat kunnen gebruiken om de betekenis van een woord te vinden. Geef voorbeelden.

Stap 3

Lees terug of vooruit. Zoek in de zinnen eromheen:

•  een beschrijving van het woord (uitleg)
•  een of meer voorbeelden bij het woord
  
•  een synoniem (woord met dezelfde betekenis)

•  een tegenstelling (woord met tegengestelde betekenis)

Leg uit wat prefixen en suffixen zijn en hoe leerlingen ze kunnen gebruiken om de betekenis van een woord te vinden. Geef voorbeelden.

Stap 4

Staat er een afbeelding bij de tekst?

Kijk dan of die je helpt het moeilijke woord

te begrijpen

Leg uit dat leerlingen soms de betekenis van een woord kunnen raden op basis van de andere woorden in de zin of alinea. Geef voorbeelden.

Stap 5

Werken deze stappen niet? Zoek het woord

dan op internet op of in het woordenboek. 

Leg uit dat leerlingen een woordenboek kunnen gebruiken om de betekenis van een woord op te zoeken. Geef aan hoe ze een woordenboek kunnen gebruiken en waar ze er een kunnen vinden.

Online hulpbronnen

Gebruik online hulpbronnen zoals een online woordenboek of encyclopedie om de betekenis van een woord op te zoeken.

Leg uit dat leerlingen online hulpbronnen kunnen gebruiken om de betekenis van een woord op te zoeken. Laat enkele websites zien die hierbij kunnen helpen.

Samen oefenen

- Pak de tekst en je stappenplan moeilijke woorden voor je.

- De woorden in de eerste alinea doe ik voor. 

Laat leerlingen oefenen met het vinden van de betekenis van moeilijke woorden in een tekst. Geef aan dat ze dit individueel of in groepen kunnen doen.

Tekst 1: Ben jij een sensatiezoeker?

Vind jij het ook zo lekker als je hart uit je borst knalt, omdat je de rit van je leven meemaakt? Ben jij ook altijd op zoek naar de volgende sensatie? Kom dan onze nieuwe rollercoaster uitproberen! Hij is sensationeel! De rollercoaster is net zo fantastisch als andere attracties, zoals de superachtbaan en de wildwaterbaan. Je wilt nooit meer in een saaie draaimolen na een ritje in onze superrollercoaster. Het is een sensatie om de lucht ingeschoten te worden en dwars door het water naar beneden te suizen.

Tekst 2: 'We gaan elke dag wel een beetje op onze bek'

[1] Hij is een van de twee Cinemates, boeit met zijn vlogs honderdduizenden kijkers en is nu ook te zien in het online reisprogramma Wander. Kelvin Boerma is een van de bekendste YouTubers van Nederland, maar beroemd worden was nooit zijn doel. ‘Ik wil gewoon zelf dingen bedenken en maken.’

[2] Waar de reis voor het nieuwe online reisplatform Wander heen zou gaan? Kelvin had geen idee. ‘Nou ja, ik moest me laten inenten tegen malaria en kreeg een lijstje met benodigdheden zoals zonnebrandcrème en een afritsbroek, dus ik had wel verwacht dat het een tropisch land zou zijn’, vertelt de YouTuber. Pas op Schiphol werd de bestemming bekend: Gambia. 'Dat is een land met andere gewoonten dan Nederland. Daar doen ze de dingen heel anders dan hier. Ik ging het echte Afrika zien!’

[3] Elke week komen er op Wander twee nieuwe video’s online, waarin bekende acteurs, presentatoren en YouTubers naar een onbekend land reizen. Kelvin werd gekoppeld aan Eddy Zoëy. Samen trokken ze vier dagen lang door het Afrikaanse land om de kijkers ideeën te geven voor een volgende vakantie. ‘Eddy is een goede verteller. Zo waren we op een eiland waar vroeger slaven werden verhandeld. Hij weet daar veel over te vertellen. Ik zorg dan meer voor het amusement, door bijvoorbeeld in een hoge toren te klimmen en dat te filmen. Gewoon kletsen en maar wat doen, daar ben ik goed in.’

[3] Elke week komen er op Wander twee nieuwe video’s online, waarin bekende acteurs, presentatoren en YouTubers naar een onbekend land reizen. Kelvin werd gekoppeld aan Eddy Zoëy. Samen trokken ze vier dagen lang door het Afrikaanse land om de kijkers ideeën te geven voor een volgende vakantie. ‘Eddy is een goede verteller. Zo waren we op een eiland waar vroeger slaven werden verhandeld. Hij weet daar veel over te vertellen. Ik zorg dan meer voor het amusement, door bijvoorbeeld in een hoge toren te klimmen en dat te filmen. Gewoon kletsen en maar wat doen, daar ben ik goed in.’

[4] Het was weer eens wat anders, een reisprogramma maken. ‘Alles was voor ons geregeld’, legt Kelvin uit. ‘We werden van de ene fantastische plek naar de andere gebracht. Het transport ging per bus of per auto. We hebben bezienswaardigheden bezocht, zoals de beroemde Tanji Fish Market en we hebben veel leuke mensen ontmoet. De bevolking van Gambia is vriendelijk en behulpzaam.’

[5] Kelvin vond de reis die hij voor Wander heeft gemaakt een bijzondere ervaring. ‘Maar nee, ik hoef niet de nieuwe presentator van een reisprogramma te worden.’ Kelvin besteedt al zijn tijd aan Cinemates, het YouTube-kanaal en mediabedrijf van hem en zijn schoolvriend Peter Harder. ‘We hebben onze eigen studio in Amsterdam, waar we vijf dagen in de week met een team van zes man nieuwe video’s maken. We beslissen zelf wat we maken en maken alles zelf. Natuurlijk vragen we wel advies aan mensen die er verstand van hebben, maar we zijn onafhankelijk. Dat is soms best wel hinderlijk: elke dag gaan we wel een beetje op onze bek. Maar we zijn nog nooit echt keihard gevallen.’

Naar: www.sevendays.nl, op 7 maart 2016

Aan de slag

Ga aan de slag met de openstaande opdrachten in Nieuw Nederlands (zie planning)