Week 23 - 6.4 spanningen in de Nederlanden

• Geschiedenis
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

Spanningen in de Nederlanden

Tijdvak van ontdekkers en hervormers

Wat gaan we doen?

• Wat weten jullie al?
• Uitleg
• Filmpje
• Deelvraag
• Aan de slag 

Deelvraag

Wat waren de oorzaken van de opstand tegen Filips 2?

Wat weten jullie al van Nederland in de 16 eeuw (1500-1600)

Karel V

• Op zijn 15e erfde hij het bestuur over de Nederlandse gewesten
• Op zijn 16e werd hij koning van het Spaanse rijk
• Een paar jaar later werd hij zelfs Keizer van het Duitse rijk
• Een gigantisch gebied bestuurde hij 

Karel V

• Zo'n groot rijk besturen was heel lastig
• Hij voerde oorlog tegen de Franse en tegen de Protestanten
• 1555 treed hij af
• Zoon Filips ll krijgt Spanje en Nederland
• Broer Ferdinand krijgt het Duitse rijk 

Veranderingen in de Nederlanden

• Nederland bestond uit 17 gewesten
• Een gewest was een zelfstandig gebied met eigen wetten, vaak eigen geldsoort en eigen dialect 
• Elk gewest had een bestuur en een stadhouder

Veranderingen in de Nederlanden

• De stadhouder was de aanvoerder van het leger en zorgde voor orde en rust
• Nederland bestuurd door de halfzus van Filips ll
• In Brussel kwamen zij en de stadhouders samen om beslissingen te maken

Filips ll

• Filips ll wou van Nederland een eenheid maken
• Elk gewest dezelfde wetten, regels en geloof (Katholiek)
• De gewesten waren tegen deze plannen
• Ze wouden hun oude manier behouden

Margaretha van Parma

• Bestuurde Nederland voor Filips ll
• Was zijn halfzus 

Willem van Oranje

• Door erfenissen kreeg hij veel gebieden in Duitsland, Frankrijk en Nederland 
• Willem groeide op bij Karel V en dus samen met Filips ll
• Hij werd behandeld als een zoon
• Filips ll vroeg Willem om stadhouder te worden van Holland en Zeeland

Willem van Oranje

• Hij moest daar hard op treden tegen de protestanten
• Willem weigerde, hij was voorstander van godsdienstvrijheid
• Hierdoor kwamen Willem en Filips ll tegenover elkaar te staan

De beeldenstorm

•  Filips ll strafte de protestanten hard
• Margaretha vroeg haar half broer om voorlopig minder hard op te treden, om opstanden te voorkomen.
• Hierdoor durfde Protestantse predikanten openbaar spreken

De beeldenstorm

• Calvijn riep zijn volgelingen beelden van heiligen uit kerken te verwijderen
• Je hoorde alleen God te aanbidden, geen heilligen
• In de zomer van 1566 gebeurde dat ook, dit heet de Beeldenstorm

Continuïteit en verandering

• Het gewest zeeland in dit tijdvak, heet nu nog steeds zeeland : Continuïteit
• Destijds waren er geen bruggen tussen de eilanden, nu wel : Verandering 

Hertog van Alva

• Filips ll was woedend over de Beeldenstorm
• Hij stuurde de Hertog van Alva met een groot leger om de rust te herstellen
• Margaretha van Parma trad af uit protest
• Hertog van Alva volgde haar op als landvoogd van Nederland

Continuïteit en verandering

• Gorinchem ontstaan rond de 11e eeuw
• Sinds 1382 heeft het stadsrechten, nu nog steeds : Continuïteit
• Het had vroeger geen treinstation, nu wel : Verandering

Deelvraag

Wat waren de oorzaken van de opstand tegen Filips 2?

Aan de slag