Paragraaf 1-2 en paragraaf 3

• na
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 4

paragraaf 1 en paragraaf 2

grondstoffen

In de natuur kunnen wij stoffen vinden die we kunnen gebruiken om spullen te maken. De stoffen die we vinden in de natuur noemen we grondstoffen.

van grondstoffen maken we producten dit noemen we het productieproces

productieproces stap 1: grondstoffen winnen

bij het productieproces moet eerst de grondstof verzameld worden of vinden.

Dit noemen we de grondstof winnen.

productieproces stap 2: grondstoffen zuiveren

de gewonnen grondstoffen hebben mogelijk ook andere stoffen bijzig. 

in fabrieken worden deze stoffen gezuiverd en ontstaan er zuivere andere stoffen dit noemen we halffabricaat.

productieproces stap 3: halffabricaat verwerken tot eindproduct

in andere fabrieken worden de halffabricaten vaak weer verwerkt tot een eindproduct.

grondstof: bauxiet

halffabricaat: aluminium

eindproduct : pan

ruwijzer

ijzer wordt gemaakt uit ijzererts.

ijzererts (grondstof) wordt uit de grond  gewonnen en wordt naar hoogovens gebracht.

in de hoogovens wordt het halffabricaat gemaakt namelijk ruwijzer.

De hoogovens hebben een hoge tempratuur namelijk 1300 graden. De ijzererts worden samen met kalk en cokes (koolstof) in de hoogoven verbrand. 

Bij de verbranding vind er een chemische reactie plaats.

staal

in ruwijzer zit van 4 tot 5 % koolstof naast het ijzer. Dit zorgt ervoor dat het nog niet stevig is. 

door het ruwijzer in een staaloven te doen vindt er een chemische reactie plaats tussen de koolstof en de zuurstof. Het koolstof gehalte kan dan wel 2 % worden.

vanaf nu noemen we het ook staal.

om het staal te vervoeren maken ze blikstaal (dunne stalen platen)

luchtvervuiling

sommige stoffen die vrij komen in de verbrandingsgassen zijn schadelijk voor het milieu.

als teveel van deze stoffen in de lucht komen noemen we dit luchtvervuiling.  Denk bijvoorbeeld aan zwaveldioxide en stikstofoxiden.

verbranding

in olie, aardgas en steenkool zit zwavel. 

Bij verbranding verbindt zwavel met zuurstof hierdoor ontstaat zwaveldioxide (SO2)

stikstof verbindt zich met zuurstof en er ontstaat stikstofoxiden.

paragraaf 3 stoffen herkennen

eigenschappen van stoffen.

kleur, geur en smaak zijn stofeigenschappen. 

proeven en ruiken aan een onbekende stof is gevaarlijk. Je kan stoffen wel op andere manieren herken

kleur

metalen hebben verschillende kleuren.

Een nieuw metaal heeft vaak een mooie glans waarbij oude vaak dof zijn. 

als metaal aangetast wordt door zuurstof dan roest het. We noemen dit oxideren

dichtheid

een stofeigenschap kan ook dichtheid zijn. 

dichtheid zegt iets over de massa van 1 cm3 van een stof.

cm3 is volume dit kan je bereken door 

lengte x breedte x hoogte te doen.

Het je een vloeistof? kan je dm omreken.

smeltpunt en stolpunt

het smeltpunt is de tempratuur waarbij een vaste stof vloeibaar wordt. 

Elke stof heeft zijn eigen smeltpunt. 

in de grafiek hiernaast zie je het smeltpunt van zilver. Bij 961 graden smelt ijzer. de tempratuur blijft dan tijdelijk hetzelfde terwijl hij smelt. 

Is hij gesmolten kan de tempratuur weer stijgen

onder de 961 graden wordt ijzer vast dit noemen we het stolpunt

kookpunt

het kookpunt zegt iets over wanneer de stof gaat koken. 

vloeibaar gaat dan over in gas

opdrachten maken 

maak van hoofdstuk 7 stoffen en materialen paragraaf 1 t/m 3

(BLZ 122 tot en met 150)

einde van les 2 moet paragraaf 1 en 2 af zijn 3 is huiswerk.