3 februari 2022, vwo MAW

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

Wat vonden jullie van het SE?

😒🙁😐🙂😃

Waarom vond je dat?

Hoofdstuk 13 Binding en Natievorming

13.1 Context: dé Nederlandse identiteit

13.2 Analyse: de politiek en de cultuur

13.3 Ontwikkelingen: verandering voor de natiestaat

13.4 Politiek en overheidsbeleid

"De Nederlandse identiteit? Nee, die heb ik niet gevonden

Waar denk je aan bij de Nederlandse identiteit?

Koopman en de dominee

Identiteit? 

Het beeld dat iemand van zichzelf heeft, dat hij uitdraagt en anderen voorhoudt, en dat hij als kenmerkend en blijvend beschouwt voor zijn eigen persoon en dat is afgeleid van zijn perceptie over de groep(en) waar hij wel of juist ook niet deel van uitmaakt. 

Aspecten van identiteit:

- Persoonlijke identiteit: zelfbeeld

- Sociale identiteit: groepen waartoe iemand wel/niet toe behoort

- Collectieve identiteit: het beeld dat bij een groep hoort

Door socialisatie leren Nederlanders zich op een bepaalde manier te gedragen--> internalisatie!

WRR

Waarom niet 'De Nederlandse Identiteit'? 

Identiteit speelt een rol in groepsvorming

5 fasen in groepsvorming:

1) Oriëntatiefase- onzekerheid over omgangsvormen

2) Conflictfase – verschillen in opvattingen

3) Integratiefase – er komt evenwicht tussen opvattingen

4) Uitvoeringsfase – samenwerking (kernconcept)

5) Ordefase – institutionalisering (kernconcept)

Groepsvorming leidt tot processen van in- en uitsluiting (ingroup en outgroup) en kan  sociale cohesie bevorderen.

Sociale cohesie: traditionele vs moderne samenleving 

(Emile Durkheim)

Emile Durkheim

Samenlevingen vergelijken aan de hand van solidariteit en arbeidsverdeling.

De totem is een voorbeeld van een traditionele of moderne samenleving?

1. Traditionele samenleving
2. Moderne samenleving

Analyseren van identiteit (13.2)

Politicologie vs Sociologie

Politicologie: Politicologie is de sociaalwetenschappelijke discipline die zich bezighoudt met de studie van politiek.

Sociologie: Sociologie is de studie van de sociale relaties tussen mensen, en in het bijzonder van de politieke, culturele, religieuze en economische aspecten van menselijke samenlevingen. 

Politicologische blik op identiteit

Politicologie koppelt identiteit aan staatsvorming.

- blik op politieke bindingen: collectieve goederen, stemrecht, macht, overheid. 

- Staatsvorming: de institutionalisering van politieke macht tot een staat. Politieke instituties zijn door de eeuwen heen vastgelegd en leidt tot standaardgedragspatronen. 

- Modernistische school: overheden probeerden om sociale cohesie te stimuleren. Hierbij was er dus eerst een staat en werd er daarna gefocust op sociale cohesie. 

Politicologische blik op identiteit

- Dilemma van collectieve actie: de overheid speelt een rol in waarborgen en faciliteren van collectieve goederen. Politieke instituties dwingen dit af. Omdat we allemaal meedoen, versterkt dat identiteitsgevoelens. 

- Processen van globalisering en individualisering zorgden de wens voor een minder grote rol van de overheid. (H16)

Sociologische blik op identiteit

- niet alleen blik op politieke bindingen, ook op affectieve bindingen. 

- identiteit valt niet per se samen met een staat--> soms meerdere 'identiteiten' in een staat (Friezen). 

- Nationalistische school: natie zijn ouder dan staten. Sociale cohesie in een groep leidt tot de vorming van een staat met natie met politieke macht. 

- sociale instituties dragen bij aan identiteitsvorming. 

Nationalistische vs modernistische school: mythes en tradities

Nationalistische school: → Van natie naar staat

- Tradities bepalen nationale identiteit en cultuur

- Nederlanders zijn idealistisch, moralistisch, pacifistisch

- Waarden: orde, netheid, tolerantie zijn belangrijk

- De strijd tegen het water maakte de Nederlanders bereid tot compromissen

Modernistische school: → Van staat naar natie

De staat bedenkt een nationale identiteit

De koopman en de dominee (invented traditions)

Invented traditions

13.3 Verandering voor de natiestaat

De Nederlander nu is anders dan de Nederlander van vroeger; de Nederlandse samenleving is in de loop der jaren veranderd. Wat is er sinds de Tweede Wereldoorlog veranderd in politiek en sociaal opzicht? 

Politieke ontwikkelingen

Natiestaten hebben minder autonomie

- Globalisering (meer afhankelijkheid en binding op internationaal niveau)

- Multinationals

- Internationale samenwerking

- Problemen worden wereldproblemen

- Conflicten worden internationaal

Wie voelt zich 'wereldburger'?

Wereldburger

Europeaan

Nederlander

Iets anders dan dit

Over het algemeen voelen mensen zich eerder Nederlander dan Europeaan

Politieke binding tussen staten leidt niet tot affectieve bindingen tussen mensen in de EU:

- Geen gevoel van saamhorigheid

- Grote culturele verschillen

- Tegenstrijdige belangen

- Media zijn nationaal georiënteerd

 → Neo-nationalistisch cultureel verzet

Opkomst van populistische partijen

Sociale ontwikkelingen 

- Individualisering

- Secularisering: religie werd minder prominent

- Internationale ontwikkelingen (massaconsumptie, internationaal kapitalisme)

- Technologische ontwikkelingen → Global village en global culture

- Multiculturele samenleving (gastarbeiders, vluchtelingen, expats)

- Problematische integratie waardoor sociale cohesie vermindert.

Hoe moeilijk is dit hoofdstuk?

0100

Tijd over? Theorie over 'identiteit' en globalisering uit de antropologie (Geschiere & Meyer 1996)

Globalisering betekent 'groot', 'veelzijdig', 'onbekend', 'ongrijpbaar'. Mensen worden burger in een global village. Dat vindt men tóch wel een beetje eng. 

Om grip te krijgen op dit ongrijpbare worden dingen gemarkeerd, 'gefixt', als zijde 'dit hoort bij mij'. Dat vormt een identiteit. 

Een identiteit is dus een poging om vastigheid te krijgen in globale processen. Geschiere & Meyer noemen dit grasping the flux