4. H4 - Grammatica - Beknopte bijzin

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

Schrijfvaardigheid

Les 4 van 9: Grammatica H4 

Planning

Leerstof per week

1 Formuleren H3 en Spelling H3

2 Grammatica H4 en Formuleren H4

3 Spelling H4 en boekopdracht

Toetsweek

4 Werken aan zakelijke brief

5 Werken aan zakelijke brief

Leerdoel

Ik kan de beknopte bijzin herkennen en formuleren.

Vandaag:

• We herhalen de begrippen hoofdzin en bijzin. 
• Je krijgt uitleg over hoe je een beknopte bijzin herkent.
• Je oefent met het herkennen en formuleren van een beknopte bijzin.

We starten met een korte check!

Wat is de persoonsvorm van de zin:
Ik vraag hem wat geld te leen.

Wat is de persoonsvorm van de zin:
Peter zegt dat hij morgen een reep
chocolade mee zal nemen.

Hoofdzin

• Een zelfstandige zin.
• De persoonsvorm (pv) staat vaak op de tweede plek.

Voorbeeld

Sanne kletst altijd gezellig.

Benjamin komt nooit te laat.

Bijzin

• Een afhankelijke zin.
• De persoonsvorm staat meestal verder naar achteren.

Voorbeeld

Sanne kletst altijd gezellig, behalve als Emma chagrijnig is.

Benjamin komt nooit te laat, tenzij hij zijn sleutels in zijn fiets laat zitten.

Hoofdzin of bijzin?
'Ik ga morgen naar de kapper,'

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat naast de persoonsvorm (ga).

Hoofdzin of bijzin?
'... als ik mijn pianoles kan
afzeggen.'

1. Hoofdzin
2. Bijzin

Het onderwerp (ik) staat niet naast de persoonsvorm (kan).

Startopdracht

Onderstaande zin is samengesteld; de zin bestaat uit een hoofdzin en een bijzin. Hoe zou je de bijzin anders kunnen formuleren?

Terwijl ze geniet van de opkomende zon, wandelt Lidewij over het strand.

Genietend van de opkomende zon wandelt Lidewij over het strand.

Emma belooft haar moeder dat zij haar kamer in het weekend opruimt.
Emma belooft haar moeder haar kamer .....

Toen hij nadacht over zijn vakantie, waande Lars zich al op de camping in Frankrijk.
....... over zijn vakantie waande Lars zich al op de camping in Frankrijk.

Nadat Teun de BMX-wedstrijd had gewonnen, werd hij gehuldigd.
Na de BMX-wedstrijd .....

Beknopte bijzin

Je kunt van een bijzin een beknopte bijzin maken door het onderwerp en de persoonsvorm weg te laten:

Terwijl hij werkte, pakte Ricardo stiekem zijn telefoon.

Werkend pakte Ricardo stiekem zijn telefoon.

Beknopte bijzin

Hoe herken je een beknopte bijzin?

In plaats van de persoonsvorm bevat de beknopte bijzin een voltooid deelwoord, onvoltooid deelwoord of ‘te + infinitief’.

Check: bijzin of beknopte bijzin?

Eden en Sara spraken af hun eerste salaris te besteden aan kleding.

1. bijzin
2. beknopte bijzin

Zonder te kijken stak Marinda de straat over.

1. bijzin
2. beknopte bijzin

Bryson vroeg Iga in de fietsenstalling of ze zijn broodje kip wilde hebben.

1. bijzin
2. beknopte bijzin

Als het vakantie is, slaapt Daan elke dag uit.

1. bijzin
2. beknopte bijzin

Aan de slag!

Maak de opdrachten bij Grammatica H4 in Nieuw Nederlands Digitaal. Volg je eigen route en maak minimaal vier opdrachten.

Vergeet de startopdracht niet! Anders kun je niet verder.

Vandaag:

• We herhalen de begrippen hoofdzin en bijzin. 
• Je krijgt uitleg over hoe je een beknopte bijzin herkent.
• Je oefent met het herkennen en formuleren van een beknopte bijzin.

In hoeverre heb jij het idee dat je deze leerstof hebt begrepen?

😒🙁😐🙂😃