Th5 Bs4_De evolutietheorie

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Evolutie

 Thema 5, basisstof 6 

Natuurlijke selectie en verwantschap

Leerdoelen: Evolutie

Je kunt uitleggen wat de evolutietheorie inhoud

Je kunt beschrijven wat natuurlijke selectie is

Evolutie en verwantschap

Begrippen: 

soort, evolutie, natuurlijke selectie, kunstmatige selectie, verwantschap, gemeenschappelijke voorouder, variatie

Maken Thema 1:

Vandaag

Instructie Kralen opdracht

Werkblad pagina 1

Theorie

Werkblad pagina 2

EXIT

 Niet af? Huiswerk

Evolutie

De ontwikkeling van het leven op aarde waarbij soorten ontstaan, veranderen en/of verdwijnen, wordt evolutie genoemd

evolutie

3 voorwaarden voor evolutie:

1: er ontstaan steeds nieuwe genotypen

2: er ontstaan nieuwe soorten

3: er vindt (natuurlijke) selectie plaats

Hoe werkt nu die evolutietheorie dan?

- Variatie van soorten

Niet ieder dier lijkt op elkaar, net als mensen. 

Maar die verschillende vormen hebben voor- en nadelen. 

Stel:

Het wordt kouder in Nederland. Hebben katten met een dikke vacht, of katten zonder haar een voordeel?

 

Hoe werkt nu die evolutietheorie dan?

- Natuurlijke selectie: Organismen die gezond en sterk zijn en een goede schutkleur hebben, hebben de grootste kans om in leven te blijven.

- Sommige organismen krijgen heel veel nakomelingen.

- Die blijven niet allemaal in leven; ze worden opgegeten omdat 

ze bv geen goede schutkleur hebben of gaan dood omdat ze een

zwakke gezondheid hebben.  Dus niet alle nakomelingen hebben

een even grote overlevingskans.

Een organisme dat ziek is of opvalt, krijgt waarschijnlijk weinig tot geen nakomelingen. 

Het ongunstige innerlijk/uiterlijk heeft nadeel, en zal het misschien niet overleven.  

Hoe werkt nu die evolutietheorie dan?

- Soorten veranderen: aanpassingen aan het milieu 

Organismen die goed zijn aangepast aan hun omgeving (milieu) hebben een grotere overlevingskans en krijgen daardoor meer nakomelingen... 

Die blijven ook vaker in leven en gaan zich dan ook weer voortplanten. 

Zo blijft die soort voortbestaan.

Dieren die slecht aangepast zijn aan hun omgeving (milieu), 

krijgen waarschijnlijk weinig tot geen nakomelingen. 

Hoe werkt nu die evolutietheorie dan?

- Het ontstaan van nieuwe soorten (nieuw genotype):

Het is belangrijk dat bij een soort veel verschillende genen voorkomen. Dit vergroot de overlevingskans bij veranderingen in omstandigheden. De kans is groot dat er dan organismen (van die soort) zijn die wel de juiste eigenschappen hebben voor die nieuwe omstandigheden. 

-Verandering van klimaat -> soort verandert 

-Mutatie of geslachtelijke voortplanting -> nieuwe vorm/ras, tegelijk met de bestaande vorm

-Isolatie -> Als 2 verschillende vormen van een soort van elkaar gescheiden raken noem je dat isolatie. Dit kan bijvoorbeeld komen door een rivier, een zee, ijs, bergen of een woestijn.

De vormen zullen dan steeds meer van elkaar gaan verschillen omdat ze zich apart van elkaar, gedurende lange tijd, aanpassen aan hun omgeving. Zo ontstaan er twee verschillende soorten. Deze kunnen samen geen vruchtbare nakomelingen meer krijgen. 

ontstaan nieuwe soorten (door isolatie)

Nieuwe soorten

Isolatie

1. groepen organismen van dezelfde soort leven samen
2. groepen organismen van verschillende soorten leven samen
3. groepen organismen van dezelfde soort trekken naar elkaar toe
4. groepen organismen van dezelfde soort raken van elkaar gescheiden

                                           Deze gaan we proberen gezamenlijk op te lossen:

1. variatie in        .................. 

2.      ......................             selectie

3. het       .....................           van nieuwe soorten en    ..........................       van soorten

Bij evolutie speelt ook  de     ..................................   in het genotype bij een soort een rol.

                        In elk soort komen in het genotype  ................................     verschillen voor. 

Soms is zo'n verschil handig om te ................................ 

ontstaan

natuurlijke

overleven

verandering

verdwijnen

genotype

toevallige

Herhaling

1. wat wordt bedoeld met evolutie?

2. wat is natuurlijke selectie?

Maken Thema 1:

Huiswerk

Werkblad niet af?

Dan is het huiswerk.

Wat wel verplicht is: 

EXIT TICKET