7.3 Napoleon

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Leerdoelen 7.1

1) Je kunt het ontstaan van verlichte ideeën beschrijven en verklaren.

• Tijdens de Middeleeuwen twijfelde niemand aan de kerk of vorsten, omdat het altijd zo gedaan werd (traditie) of omdat God het zo bedacht heeft (religie). In 17e eeuw kwam een nieuwe stroming op de verlichting waarbij (verlicht) filosofen doormiddel van ratio (logisch denken), wél kritiek uitten op de samenleving en de kerk. Volgens verlicht filosofen bestaan er natuurlijke rechten (vrijheid, gelijkheid, rechtvaardigheid) die voor alle mensen gelden. 

Leerdoelen 7.1

2) Je kunt meerdere  verlichte ideeën ideeën benoemen en uitleggen.

• John Locke: (sociaal contract): er bestaat een denkbeeldig contract tussen het volk en de bestuurders. Mensen kozen uit hun midden een leider/bestuurder, deze persoon kreeg het recht om te regeren, mits hij handelde in het belang van het volk anders mocht het volk hem afzetten. (Rousseau: ook sociaal contract maar vindt dat het volk de hoogste macht moet behouden. De minderheid moet zich voegen aan de wil van de meerderheid).
• Montesquieu: (Trias politica): Macht moet nooit bij één persoon liggen maar verdeeld zijn in drie onderdelen: uitvoerende, rechtsprekende en wetgevende macht.
• Voltaire: De meeste mensen zijn te dom om politieke macht te hebben. Alleen mensen met een goede opleiding zouden moeten besturen. Voltaire is daarom zeer geliefd onder verlicht absolutisten)

Leerdoelen 7.1

3) Je kunt verklaren waarom verlichte denkers belang hechtten aan onderwijs en de verspreiding van kennis.

• Diderot vond dat onderwijs mensen zou helpen om zelf na te denken. Om kennis breed beschikbaar te maken onder het gewone volk, stelde Diderot een encyclopédie samen.  In deze encyclopedie was vooral veel kritiek op de kerk, waardoor de kerk de encyclopedie verbood, wat het alleen maar in populariteit deed toenemen.

4) Je kunt met voorbeelden uitleggen wat verlicht absolutisme inhoudt.

• Absolutistische vorsten (Lodewijk XIV) geloven dat zij hun macht van God krijgen (Droit divine). Bij het verlicht absolutisme wijzen ze dit principe af en maken gebruik van de verlichtingsideeën, zonder hierbij macht op te geven. Zo stelde de verlicht absoluut vorst Frederik de Grote: "alles voor het volk, niets door het volk". Hij regeerde zonder inspraak van het volk (absolutisme), maar handelde wel in het belang van het volk (verlichting)

Wat was het doel van rationeel optimisme (verlichting)?

1. Het afschaffen van het ancien regime (Geestelijkheid, adel, de rest)
2. Het volk opvoeden als intellectuelen
3. Een betere, eerlijker samenleving ontwikkelen
4. Het creëren van een democratische samenleving

Lodewijk XIV baseerde zijn macht op het 'droit divin'. Wat is dit?

1. Dat hij zijn macht van god heeft gekregen
2. Dat hij zijn macht namens de paus heeft gekregen
3. Dat het volk hem deze macht heeft gegeven
4. Dat hij door een erfenis via zijn vader de macht heeft gekregen

Het 'sociaal contract' van Locke is een deal tussen vorst en volk. Wat houdt deze deal in?

1. Een koning mag regeren als hij handelt in het belang van het volk
2. Het volk mag een koning kiezen die het beste voor het volk is
3. Het volk heeft de macht en de koning heeft het volk te dienen
4. Een koning krijgt de absolute macht zolang hij handelt in het belang van het volk

De president

Leider van de regering en de strijdkrachten.

Hooggerechtshof

Controleert de regering. Kan wetten en besluiten verbieden die in strijdt zijn met de grondwet.

Congres

Het parlement van Amerika. Hierin maken afgevaardigden van de staten wetten

Sleep de machten naar de juiste persoon/instituut

Wetgevende macht

Uitvoerende macht

Rechterlijke macht

Hiernaast zie je een uitspraak van Fredrik de Grote (verlicht absolutist)

Bij welke filosofie van de volgende verlichtingsdenkers sluit deze uitspraak het beste op aan?

1. Montesquieu
2. Voltaire
3. Locke
4. Rousseau

Voltaire

Montesquieu

Rousseau

Locke

Diderot

Macht moet verdeeld zijn in drie onderdelen: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke

Sociaal contract waarbij het volk altijd de hoogste macht behoud

Sociaal contract waarbij mensen uit hun midden bestuurders kiezen en het recht behoud om ze af te zetten

Het overgrote deel van het volk is te dom om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen

Bedenker van de Ecyclopédie om het volk te onderwijzen

Leerdoelen 7.3

1) Je kunt meerdere oorzaken van de Franse Revolutie beschrijven.

2) Je kunt het verloop van de Franse Revolutie beschrijven van de nationale vergadering tot de keizerkroning van Napoleon.

3) Je kunt verklaren hoe de Franse revolutie uitmondde in de Terreur.

4) Je kunt het belang van de Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger uitleggen.

01:27

Plaats de volgende standen op de goede plek in grafiek:

Bevolkingsaantal

per stand

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

01:27

Plaats de volgende standen op de goede plek in grafiek:

Land per 

stand

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

01:27

Tekst

Geef de verhouding tussen de standen aan op deze afbeelding:

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

01:48

Welke oorzaken voor de Franse revolutie worden genoemd?

02:19

Het stemproces was bij voorbaat al niet eerlijk voor de derde stand. Waarom niet?

03:18

Bij welke verlicht filosoof past dit principe het beste?

1. Locke
2. Montesquieu
3. Rousseau
4. Voltaire

03:41

Waarom zou men ervoor kiezen om de koning te laten leven?

1. Om de rust in het land te bewaren
2. Zodat ze gebruik konden maken van zijn geld
3. Om te voorkomen dat Frankrijk aangevallen zou worden
4. Omdat de koning de kant van de revolutionairen koos

03:49

Hoe kijkt de tekenaar van deze prent aan tegen de radicalen?

04:49

Wie maakt een einde aan deze chaos?

1. Napoleon Bonaparte
2. Napoleon Banoparte
3. Napoleon Bamoparte
4. Napoleon Bonaparty

03:49

Terreur

• Radicale revolutionairen (Jacobijnen) vonden de veranderingen niet genoeg.

• Complete transformatie; iedereen die tegen is, is tegen de revolutie.

• Duizenden burgers, edelen, geestelijken stierven door de guillotine (terreur)
  

• De terreur werd beëindigt nadat tijdens een opstand de leider Robespierre met geweld werd onthoofd.
  

Directoire

Ancien Regime

Staten-generaal

Nationale vergadering

Periode van 'Terreur'

Bestorming Bastille

Constitutionele monarchie

Leerdoelen 7.3

1) Je kunt meerdere oorzaken van de Franse Revolutie beschrijven.

1. Ongelijkheid in de samenleving (verlichting): De eerste en tweede stand genoten privileges kregen de beste baantjes en hoefden geen belasting te betalen. Dat terwijl de derde stand al het werk moest doen en ook nog alle belasting betalen, terwijl zij het minste land in bezit hadden.
2. Door jaren van slechte oogst, waren de voedselprijzen enorm gestegen. 
3. Lege schatkist: Door de vele oorlogen die Lodewijk XIV voerde (die betaalt werden met belasting), was de schatkist leeggeraakt, om dit probleem op te lossen wilde de koning nieuwe belasting invoeren. Hier moest hij echter toestemmingen van hebben van Staten-Generaal. 

Leerdoelen 7.3

2) Je kunt het verloop van de Franse Revolutie beschrijven van de nationale vergadering tot de keizerkroning van Napoleon. 

3) Je kunt verklaren hoe de Franse revolutie uitmondde in de Terreur.

1. De Staten-Generaal was bij voorbaat al oneerlijk voor de derde stand, omdat elke stand één stem kreeg. Omdat de eerste en tweede stand geen belasting betaalden, zouden zij hoe dan ook voor nieuwe belasting stemmen.
2. De derde stand splitste zich af en richtte een eigen vergadering op: De Nationale vergadering, met als doel het schrijven van een grondwet.
3. De derde stand bestormd hierop de Bastille (wapens) en grijpen de macht in Parijs. Met het uitbrengen van de Rechten van de Mens en Burger (grondwet) wordt Frankrijk een constitutionele monarchie
   
4. Radicale revolutionairen (Jacobijnen) vinden de veranderingen niet ver genoeg gaan en eisen verdere hervormingen. Na een staatsgreep wordt koning XVI onthoofd en iedereen die tegen de ideeën van de Jacobijnen is wacht hetzelfde lot (terreur)
   
5. Generaal Napoleon Bonaparte maakt gebruik van de onrust in Frankrijk om een staatsgreep te plegen en roept zichzelf uit tot keizer.

Leerdoelen 7.3

4) Je kunt het belang van de Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger uitleggen.

• De Verklaring van de Rechten van de Mens en Burger is de eerste grondwet waarin de rechten van de burgers werd vastgelegd. Het maakte hiervoor gebruik van principes uit de Verlichting, zoals: vrijheid en gelijkheid (de standenmaatschappij werd afgeschaft). Alle grond werd afgenomen en opnieuw verkocht om de staatskas aan te vullen, hierdoor kreeg de adel en kerk echter nog meer grond omdat zij het meest welvarend waren.

Homework

Lezen:

Maken:

Vooraf

Voor het einde van de timer, zorg je dat je klaar bent voor de les (dus niet pas als de timer voorbij is....)

Lessonup

• Gebruik je eigen naam (smiley/emoji mag)

• Gebruik elke keer dezelfde naam!

Rules!

• We respecteren elkaar en elkaars spullen; we laten elkaar uitspreken en behandelen elkaar met respect.
• Je komt goed voorbereid naar de les; materiaal goed voor elkaar, ingelezen, etc.
• Eten, drinken of naar het toilet doen we zoveel mogelijk na de les of in de pauze
• De telefoon blijft in de tas, broekzak (o.i.d) tenzij anders wordt aangegeven.
• We gebruiken de laptop uitsluitend voor schooldoeleinden
  

Leerdoelen 7.3

1. Je kunt uitleggen dat de politieke situatie in de Republiek leidde tot de opkomst van revolutionaire ideeën
2. Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie invloed had op de ontwikkelingen in de republiek na 1795.
3.  Je kunt beschrijven welke rol het bestuur van Napoleon speelde in Europa en hoe dit bestuur ten einde kwam.
4. Je kunt de doelen van Congres van Wenen benoemen en toelichten.

Voltaire

Montesquieu

Rousseau

Locke

Diderot

Macht moet verdeeld zijn in drie onderdelen: wetgevende, uitvoerende en rechterlijke

Sociaal contract waarbij het volk altijd de hoogste macht behoud

Sociaal contract waarbij mensen uit hun midden bestuurders kiezen en het recht behoud om ze af te zetten

Het overgrote deel van het volk is te dom om bestuurlijke verantwoordelijkheid te dragen

Bedenker van de Ecyclopédie om het volk te onderwijzen

Tekst

Geef de verhouding tussen de standen aan op deze afbeelding:

Eerste stand

Tweede stand

Derde stand

Bij de daaropvolgende vergadering van de Staten-Generaal, om steun te krijgen voor het nieuwe belastingplan, was de stemprocedure bij voorbaat al oneerlijk voor de derde stand. Waarom?

1. Omdat elke stand maar één stem had
2. Omdat de derde stand niet uitgenodigd was bij de Staten-Generaal
3. Omdat men de derde stand niet toeliet tot de zaal waar de stemming werd gehouden
4. Omdat de eerste en tweede stand met veel meer mensen waren dan de derde stand

Situatie na de Gouden Eeuw (1672-1784)

• Belangrijke bestuursfuncties in handen van de regenten

• Stadhouder Willem V gaat zich steeds meer als een koning gedragen

• Economie en militaire situatie verslechteren met de dag

• Koloniale gebieden worden overgenomen door de Britten
  

Patriotten

• Vanuit verlichtingsideeën van vrijheid en gelijkheid ontstaan de patriotten.

• Vooral in de steden en onder de normale burgerij vind men veel aanhangers van de patriotten

• Ook Willem V kan op aanhangers rekenen de: Oranjegezinden.
  

Uit welke bevolkingslaag zouden de aanhangers van Willem V vooral komen?

1. De edelen
2. De boeren
3. De rijke burgerij
4. De regenten

Vluchten uit NL

• Patriotten richtten vrijkorpsen op en dwingen stadsbesturen af te treden.

•  Willem V vlucht naar Nijmegen; zijn vrouw prinses Wilhelmina wordt echter gevangen genomen door de patriotten.

• De broer van Wilhelmina (koning van Pruisen) komt Wilhelmina te hulp en verdrijft de patriotten naar Frankrijk.
  

Zouden de patriotten in Frankrijk steun ontvangen?

1. Ja
2. Nee

Terug naar NL

• De revolutionairen willen de democratische revolutie exporteren

• De gevluchte patriotten keren met een Frans leger terug naar de republiek.

• Willem V vlucht naar Engeland

• De Bataafse republiek wordt gesticht
  

in werkelijkheid hadden de Fransen de macht, permanente aanwezigheid van Frans leger in de republiek

01:38

Hoe zouden de Nederlanders de Franse tijd (in de Nederlanden) ervaren?

1. Positief, omdat er vele verbeteringen werden aangebracht
2. Negatief, omdat Nederland officieel onder controle stond van Frankrijk

Na de revolutie

• Na een referendum laat Napoleon zichzelf kronen tot keizer

Bestuur Napoleon

1) Grondwet blijft bestaan, waaronder:

• Vrijheid van religie
• Afschaffing van standenmaatschappij
• Gelijkheid voor de wet
  

2) Uniformering in de rechtspraak en wetten.

3) Geen inspraak meer in het bestuur

Congres van Wenen

• Doel: Europa politiek en staatkundig stabiel maken.

• Praktijk: Eén groot zuip/dans festijn. 'Het Congres danst, maar komt niet vooruit'

• Conclusie: Verlichting idealen zorgden voor chaos, maar terug naar het ancien regime is ook geen optie.

1) Grondwetten blijven, grondrechten worden beperkt

2) Parlementen bleven, maar kregen minder macht

3) Koning werden herbenoemd, maar geen absolutisme

4) Staatkundige aanpassing van Europa (bufferstaten rondom Frankrijk creëren) ; Nederland en België samengevoegd als een constitutionele monarchie

Leerdoelen 7.3

5. Je kunt uitleggen dat de politieke situatie in de Republiek leidde tot de opkomst van revolutionaire ideeën

• Sinds de oprichting van de Republiek in de Nederlanden, trokken edelen steeds meer macht naar zich toe. Stadhouder WIllem V, voorheen was de stadhouder alleen een militaire leider, maar WIllem V gedroeg zich steeds meer als een koning. Hij voorzag zijn beste 'vrienden' plekjes in het bestuur en in het leger en leefde als een vorst in een paleis. Onder het gewone volk kwam steeds meer weerstand en zij verzamelden zich onder de naam patrioten. Terwijl de mensen loyaal aan de stadhouder bekend kwamen te staan onder de oranjegezinden.

Leerdoelen 7.3

6. Je kunt uitleggen hoe de Franse Revolutie invloed had op de ontwikkelingen in de republiek na 1795. 

• Bij de Franse revolutie kwamen principes als vrijheid en gelijkheid centraal te staan. De patriotten wilde vooral gelijkheid en een einde aan de bevoorrechte positie van de edelen en WIllem V (stadhouder). De revolutie in Frankrijk inspireerde de patriotten om dit ook in Nederland te doen en Willem V te verdrijven. Dit mislukte echter en de patriotten vluchten naar Frankrijk, waarna ze in 1795 terugkeren naar Nederland, dit keer met de steun van het Franse leger. De Bataafse republiek werd in Nederland uitgeroepen, met een grondwet, parlement en  geloofsvrijheid. Hoewel de Republiek op papier vrij was, werden zij in werkelijkheid gecontroleerd door Frankrijk.

Leerdoelen 7.3

7. Je kunt beschrijven welke rol het bestuur van Napoleon speelde in Europa en hoe dit bestuur ten einde kwam.

• Napoleon, maakte een einde aan de Bataafse republiek omdat hij overal in zijn rijk centralisatie wilde. De Nederlanden waren vanaf dat moment een Franse provincie. Overal in Europa werd het zelfde wetboek gehanteerd: code pénal, behield hij de grondwet en kwam de standensamenleving definitief niet terug. De verlichting bleef hiermee bestaan. Uiteindelijk werd Napoleon verslag in de slag bij Waterloo, waarna de landen weer zelfstandig werden.

Leerdoelen 7.3

8. Je kunt de doelen van Congres van Wenen benoemen en toelichten.

• Het Congres van Wenen werd een compromis tussen de verlichting en het ancien regime. Koningen en edelen werden in hun positie hersteld, maar zaken als de grondwet en parlementen bleven bestaan.

1. Grondwetten blijven, grondrechten worden beperkt
   
2. Parlementen bleven, maar kregen minder macht
   
3. Koning werden herbenoemd, maar geen absolutisme
   
4. Staatkundige aanpassing van Europa (bufferstaten rondom Frankrijk creëren) ; Nederland en België samengevoegd als een constitutionele monarchie

Homework

Lezen:

Maken: