Hfd 6.3 Waar doet de overheid het van?

• Economie
• Praktijkonderwijs
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 2

 6. Wat regelt de overheid?

Hoofdstuk 6.3 - Waar doet de overheid het van?

In deze les leer je: 

• wat belasting is en wie loonbelasting moet betalen
  
• wat btw is en hoe die bij de belastingdienst terecht komt
  
• waarom de overheid subsidies geeft
  
• waarom de overheid accijns heft en op welke producten
  
• voorbeelden te noemen van niet-belastinginkomsten.
  

Inkomsten overheid

Belastinginkomsten
Een belasting is een verplichte bijdrage die burgers en bedrijven aan de overheid betalen. 

Niet-belastinginkomsten

Welke soorten belastingen ken jij?

Belasting

Belasting = een verplichte bijdrage die burgers en bedrijven aan de overheid betalen. Er zijn verschillende soorten belastingen...

• Inkomstenbelasting
• Loonbelasting
• Kansspelbelasting
  
• ...
• BTW
• Accijns

Inkomstenbelasting

• Inkomstenbelasting wordt betaald door iedereen die een inkomen heeft.
  
• Betaal je, als werknemer, zelf achteraf!
  

Loonbelasting

• Iemand die in loondienst is en een vast loon ontvangt, moet loonbelasting betalen.  
• Wordt door je werkgever ingehouden op jouw loon. De werkgever maakt het over aan de belastingdienst. 
  
•  De hoogte van de loonbelasting is afhankelijk van het loon dat men per maand verdient. 

Wat betekent de afkorting BTW?

1. Belasting Totale Waarde
2. Belasting Toegevoegde Waarde
3. Bruto Totale Waarde
4. Bruto Toegevoegde Waarde

BTW

• BTW = belasting over de toegevoegde waarde.
  
• Als een consument een product koopt in de winkel dan is de prijs van het product inclusief btw.
  
• De consumentenprijs is de verkoopprijs inclusief btw.
  
• Alle btw die de winkelier ontvangt, moet hij afdragen aan de belastingdienst.
  

BTW tarieven in Nederland:

21% voor de meeste producten.

 9% voor onder andere etenswaren en sommige diensten

Wat is accijns?

Accijns

• Accijns of verbruiksbelasting is een vorm van indirecte belasting, die wordt geheven op de verkoop van bepaalde (verbruiks)goederen.
  

• Accijns is de naam voor een extra verbruiksbelasting op alcohol, brandstof en tabak.

• De overheid wil het gebruik van deze producten afremmen.
  

Niet-belastingontvangsten

De overheid heeft, behalve belasting, ook andere inkomstenbronnen. Bijvoorbeeld: 

•  Aardgasinkomsten,
  
•  Winst uit overheidsbedrijven (NS, Schiphol)
  
•  Boetes
  

Subsidies

Subsidie is een financiële bijdrage van de overheid om mensen en bedrijven te stimuleren. Bijvoorbeeld:

• Sporten
  
• Museumbezoek
  
• Milieuvriendelijker produceren

Aan de slag

Ga nu zelf aan de slag IN HET BOEK.

Opgaven paragraaf 6.3 (blz 64 t/m 69) maken

Huiswerk paragraaf 6.1 en 6.2 nakijken

Wat heb je geleerd?

De overheid bestaat uit:

1. ambtenaren
2. ambtenaren en politici
3. ambtenaren en sporters

Een andere naam voor de rijksoverheid is..

1. overheid
2. lagere overheid
3. centrale overheid

De gemeente regelt ...

1. zaken voor het hele land.
2. de indeling van het grondgebied.
3. de infrastructuur.
4. alles in je woonplaats.

Marlou werkt als monteur bij een telecombedrijf. Ze heeft voor haar werk netwerkkabels getrokken en gemonteerd bij een nieuwe school.

Geef aan bij welke sector de baan van Marije hoort.

1. de collectieve sector
2. de gesubsidieerde sector
3. de particuliere sector

De infrastructuur zijn alle voorzieningen voor bedrijven.

1. Juist
2. Onjuist

Veel mensen in Nederland doen betaald werk. Surya is een van hen, ze is ambtenaar.

Geef aan bij welke instelling ze zou kunnen werken.

1. een kledingwinkel
2. een gevangenis
3. een verzekeraar van ziektekosten

Collectieve voorzieningen worden betaald door de overheid.

Geef aan wat daar een voorbeeld van is.

1. Een bedrijf betaalt de uitbreiding van het magazijn
2. Een burger betaalt de bouw van een nieuwe keuken
3. Een zorginstelling betaalt de verbouwing van de verpleegafdeling

Docenten zijn ambtenaren.

1. Juist
2. Onjuist

Waar werken ambtenaren?

1. hotel
2. winkel
3. onderwijs
4. ziekenhuis

Kies de voorzieningen die door de Rijksoverheid geregeld worden.

1. drinkwater
2. onderwijs
3. de stoep in je straat
4. snelwegen

Gemeente

Provincie

Rijksoverheid

Natuurgebieden

Rijbewijs

Infrastructuur

Onderwijs

Politie

Ophalen huisvuil

Wat is GEEN soort belasting?

1. BTW
2. Loonbelasting
3. Subsidie
4. Accijns

Op welk product wordt GEEN accijns geheven?

1. Tabak
2. Museumbezoek
3. Alcohol
4. Benzine

Wat heb je geleerd?

Wat vindt je van deze les?
Voor- en Nadelen?

Einde

Hoofdstuk 6.1 - De overheid: wie is dat?