3.2 Democratie in Nederland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 2

Vandaag (start P3.2)

• Korte terugblik 3.1
• Korte terugblik hoofdstuk 1: waar haken we aan?
• Willem I
• Nederland: constitutionele monarchie
• Liberalisme 

Leerdoelen

• Je weet wanneer Nederland een constitutionele monarchie werd en onder leiding van wie.
• Je weet waarom de Nederlandse bevolking het oneens was met de leiding van Willem I. 
• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat het liberalisme is.
• Je kunt in eigen woorden uitleggen wat het parlementair stelsel is.
• Je weet wanneer er stemrecht (later kiesrecht) werd ingevoerd in Nederland.

Korte terugblik: waar waren we?

Vanaf 1870 werd in Nederland de stoommachines gebruikt.

Waarvoor? 

(Uit vorige hoofdstuk)

• Willem V vluchtte met zijn vrouw naar Engeland toen de Fransen binnenvielen. Zij vluchtten omdat...
• De Nederlandse bevolking meer inspraak wilden (begin Bataafse revolutie).
• Eerst: Lodewijk (broer Napoleon) kwam aan de macht, 1806.
• Later: Nederland werd Franse provincie, 1810.

Terugkeer van Oranje

• Willem V overleden
• 1813: (zoon Willem V) Willem Frederik kwam vanuit Engeland terug in Nederland. Was hij welkom?
• Hij werd koning in 1813 (eerste 'echte' koning van Nederland)
• 'Koninkrijk der Nederlanden'
• Constitutionele monarchie. Dit is...
• Een koninkrijk met een grondwet.

Willem Frederik (Willem I)

• Staatshoofd
•  Leider van de regering
• Kabinet: samen met de ministers
• Parlement: eerste en tweede kamer
• Willem I koos de ministers
• Willem I hield de meeste invloed

Liberalen

In Europa: mensen wilde dat koningen minder macht zouden krijgen.

Politiek-maatschappelijke stromingen

Vb: liberalisme

Gebruik Google:
Zoek de betekenis van het woord
'liberalisme'. Zet in eigen woorden.
Maximaal 25 woorden!

Bekijk het filmpje.

Opdracht:

- schrijf tijdens het kijken: wat wilden liberalen?

Liberalisme

Politieke stroming die:

• is gebaseerd op de overtuiging dat het menselijk individu zo vrij mogelijk moet zijn 
• en dat de creativiteit van vrije en verantwoordelijke mensen de maatschappelijke vooruitgang bevordert. 

Welke vraag heb je nog?

Vervolg 3.2: Democratie in Nederland

- Herhalen start 3.2

- 1848: opstanden

- Thorbecke

- Stemrecht

Willem I keert terug uit Engeland. Zijn vader, Willem V, was eerder gevlucht vanwege de Bataafse Revolutie.
Wat voor beroep had de vader van Willem I?

In welk jaar werd Willem I (de 'eerste echte' )koning van Nederland?

1. 1813
2. 1795
3. 1840

Onder leiding van Willem I werd Nederland een land met een grondwet: een ...?... monarchie.

Het parlement was nog niet helemaal democratisch, Willem I koos zelf de ministers. Welke groep mensen kwam hiertegen in opstand?

Waar stonden de liberalen voor?

1. Vrijheid voor het volk
2. Inspraak in bestuur
3. Een ander staatshoofd

1848

In meerdere landen: opstanden, koningen luisterden tot dan niet goed naar liberalen.

1840: Willem I wordt opgevolgd door Willem II

Rellen op de Dam (Amsterdam) 1848

Willem II

Was niet van plan naar liberalen te luisteren.

- Werd bang van rellen.

Vroeg Thorbecke (leider van de liberalen) een Grondwet te maken.

Thorbecke

Grondwet 1848

Wat veranderde er?

• Koning verloor veel macht.
• Koning niet langer leiding geven aan regering.
• Leider regering: minister-president
• Parlementair stelsel

Parlementair stelsel

• Parlement (eerste- en tweede kamer): controleert regering.
• Wetten pas geldig na goedkeuring parlement.

Verschil regering en parlement

Regering: Koning en ministers

Parlement: ministers en staatssecretarissen

Een staatssecretaris ondersteunt de minister bij uitvoeren van werk (advies bijv.)

In welk jaartal...
werd Willem I koning van Nederland?

1. 1795
2. 1840
3. 1813
4. 1848

In welk jaartal...
Werd Willem I opgevolgd door Willem II

1. 1813
2. 1840
3. 1848
4. 1919

In welk jaartal...
schreef Thorbecke de grondwet?

1. 1840
2. 1900
3. 1848
4. 1919

In welk jaar...
kregen alle meerderjarig mannen kiesrecht?

1. 1917
2. 1919
3. 1924

In welk jaar...
kregen ook vrouwen kiesrecht en werd Nederland een echte democratie?

1. 1917
2. 1919
3. 1924

Vragen?